Bệnh nhân ung thư cần chú ý điều gì trong đại dịch?

Với bệnh nhân ung thư, việc thăm khám nên được giảm xuống mức an toàn trong đại dịch Covid-19. Bệnh nhân đang điều trị bằng đường uống có thể theo dõi từ xa, nên được cung cấp thuốc ít nhất 3 đợt để giảm tiếp cận bệnh viện.

Chăm sóc bệnh nhân ghép tủy điều trị ung thư máu tại bệnh viện trung ương Quân đội 108.
Chăm sóc bệnh nhân ghép tủy điều trị ung thư máu tại bệnh viện trung ương Quân đội 108.

Câu hỏi: Gia đình tôi có bệnh nhân K vú đã điều trị 2 năm. Gia đình cần lưu ý điểm gì trong chăm sóc người bệnh khi Covid-19 chưa được khống chế?

Trả lời: 

Bác sĩ Phạm Thị Tuyết Nhung, Khoa Huyết học lâm sàng, Viện Ung thư, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108:

Đại dịch Covid-19 bước sang năm thứ 3, đã có rất nhiều người nhiễm bệnh và cuộc sống bị ảnh hưởng, có khi là đảo lộn. Đối với bệnh nhân bị ung thư thì mức tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 càng nhiều hơn.

Không những kế hoạch chẩn đoán, điều trị bệnh nhân chịu ảnh hưởng mà còn rất nhiều hệ lụy khác mà đại dịch gây nên như: thiếu hụt thuốc, bệnh nhân bị nhiễm Covid-19, kinh tế … làm cho hiệu quả điều trị giảm sút, tăng tỷ lệ tử vong do bệnh.

Đến nay, dịch Covid-19 đang dần được coi là bệnh đặc hữu, nghĩa là bệnh sẽ không biến mất mà trở thành một căn bệnh thường niên. Vì vậy, cần phải có phương cách để thích nghi, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, duy trì hiệu quả điều trị cao nhất mà vẫn bảo đảm an toàn cho cả bệnh nhân và nhân viên y tế. Đối với tất cả các bệnh nhân ung thư thì việc tuân thủ nguyên tắc 5K + vaccine cần được thực hiện chặt chẽ hơn với người khỏe mạnh.

Những bệnh nhân có nguy cơ cao

Cho đến nay, không có báo cáo hệ thống nào về tỷ lệ nhiễm Covid-19 cao hơn ở bệnh nhân ung thư. Tuy nhiên, dữ liệu hạn chế gần đây từ Trung Quốc, Italia và Mỹ, dường như xác nhận có rủi ro cao hơn.

Dữ liệu hiện có chỉ ra rằng, người cao tuổi dễ bị tổn thương hơn, với các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn như bệnh hô hấp mãn tính, bệnh tim mạch hoặc thận mãn tính, tiểu đường, ung thư đang hoạt động và các bệnh mãn tính nói chung.

Do đó, trong đại dịch Covid-19, cân bằng về lợi ích và nguy cơ của việc điều trị ung thư cần được xem xét ở một số bệnh nhân nhất định.

Đối với những bệnh nhân ung thư đang được điều trị tích cực cần xác định những cách thức để bảo đảm tuân thủ được kế hoạch điều trị. Việc thăm khám nên được giảm xuống mức an toàn và khả thi nhất mà không gây ảnh hưởng việc chăm sóc bệnh nhân.

Đối với bệnh nhân đang điều trị bằng đường uống có thể theo dõi từ xa, nên được cung cấp thuốc ít nhất 3 đợt để giảm tiếp cận bệnh viện. Việc theo dõi xét nghiệm cho những bệnh nhân đó có thể được thực hiện tại các cơ sở y tế địa phương gần nhà. Trì hoãn tất cả các lần tái khám nếu không có dấu hiệu tái phát.

Cần có các quy trình phân loại nghiêm ngặt và an toàn để đánh giá bất kỳ triệu chứng Covid-19 nào cũng như mức độ khẩn cấp và cần thiết của việc nhập viện. 

Ở bệnh nhân ung thư, các yếu tố nguy cơ bao gồm: bệnh nhân đang hóa trị hoặc đã được hóa trị trong 3 tháng qua; bệnh nhân được xạ trị trên diện rộng; những người đã ghép tế bào gốc tạo máu trong vòng 6 tháng, hoặc những người vẫn đang dùng thuốc ức chế miễn dịch; 

Những người bị ung thư máu, ung thư hạch làm tổn thương hệ thống miễn dịch, ngay cả khi họ không cần điều trị; bệnh nhân ung thư có hệ miễn dịch suy giảm, như: giảm bạch cầu, giảm immunoglobulin, dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài (steroid, kháng thể)

Cần đặc biệt chú ý trong trường hợp các triệu chứng mới xuất hiện, như: sốt, ho khan, viêm họng, khó thở, đau cơ, mệt mỏi, mất khứu giác, vị giác, rối loạn tiêu hóa.

Trong những tình huống như vậy, cần xác định xem bệnh nhân có bị nhiễm Covid-19 hay không. Ưu tiên xét nghiệm RT-PCR SRAS-CoV-2 cho tất cả bệnh nhân có các triệu chứng gợi ý nhiễm Covid-19 mà đang được điều trị tích cực (phẫu thuật, xạ trị, hóa trị hoặc liệu pháp miễn dịch, hoặc bất kỳ phương pháp điều trị chống ung thư tích cực nào). 

Khuyến nghị trong quyết định điều trị đối với bác sĩ:

•    Nên trao đổi, thảo luận với các chuyên gia và với bệnh nhân qua điện thoại hơn là gặp mặt trực tiếp

•    Quyết định bắt đầu hoặc tiếp tục điều trị phải được thảo luận cho cả bệnh nhân không bị nhiễm và bệnh nhân dương tính với SARS-CoV2 sau khi cân nhắc và giải thích rủi ro, lợi ích thích hợp.

•    Cần trao đổi với bệnh nhân về lợi ích và rủi ro của liệu pháp điều trị ung thư hiện tại trong bối cảnh của đại dịch Covid-19: bối cảnh điều trị, tiên lượng bệnh, bệnh đi kèm của bệnh nhân, sở thích của bệnh nhân, xác suất và rủi ro do nhiễm Covid-19.

•    Nếu có kế hoạch điều trị tại chỗ cho giai đoạn sớm (phẫu thuật hoặc xạ trị), cân nhắc các khả năng trì hoãn bằng cách sử dụng phương pháp “chờ và xem” (như trong một số bệnh ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tuyến giáp) hoặc ưu tiên điều trị cân bằng  giữa chi phí và lợi ích theo tuổi, bệnh đi kèm và tác động lên kết quả của quá trình phẫu thuật. Chiến lược tương tự với bệnh nhân ở giai đoạn muộn có chỉ định chăm sóc giảm nhẹ, có thể lựa chọn “kỳ nghỉ trị liệu”.

•    Ưu tiên các liệu pháp bổ trợ ở những bệnh nhân mắc bệnh nguy cơ cao có lợi ích đáng kể về sống còn.

•    Giảm số lần đến bệnh viện của bệnh nhân bằng cách chọn các phác đồ liều giãn cách thay vì liều dày, chuyển thuốc/hóa chất sang đường uống…

•    Đối với bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc uống, ưu tiên liên hệ qua điện thoại hoặc các ứng dụng qua mạng để được tư vấn dùng thuốc.

•    Ưu tiên liên hệ qua điện thoại hoặc công nghệ web để đánh giá độc tính, điều chỉnh liều lượng và khuyến nghị chăm sóc hỗ trợ

•    Cân nhắc về các liệu trình xạ trị ngắn hơn/ít phân liều với các bác sĩ xạ trị ung thư, khi được chứng minh về mặt khoa học và phù hợp với bệnh nhân. 

Tập trung khống chế dịch Covid-19 lây lan

Có thể bạn quan tâm

Nhân viên một cửa hàng thuốc tư vấn về thực phẩm chức năng cho người mua. (Ảnh: Thúy Quỳnh)

Từ hiểm họa sữa giả, thuốc giả: Nên hiểu đúng về thực phẩm chức năng

Sau khi cơ quan chức năng liên tục phát hiện những đường dây sản xuất thực phẩm chức năng giả, thuốc giả, sữa giả... rồi việc một số bác sĩ kê thêm vào đơn thuốc các loại thực phẩm chức năng không cần thiết cho bệnh nhân, người tiêu dùng dần trở nên thận trọng, thậm chí có người quay lưng với loại sản phẩm này. Trên thực tế, thực phẩm chức năng vẫn có tác dụng tốt đối với sức khỏe nếu được dùng đúng cách, hợp lý và sản phẩm đạt chất lượng tiêu chuẩn.
(Ảnh minh họa)

Biến thể phụ mới BA.5 nguy hiểm thế nào?

Những đột biến của biến thể phụ mới BA.5 cho phép virus lẩn tránh hệ miễn dịch phát hiện sớm, do đó người có miễn dịch nhờ tiêm vaccine hay từng mắc Covid-19 trước đó vẫn có thể bị nhiễm lại.
(Ảnh minh họa)

Làm gì để thoát khỏi tình trạng sương mù não của hậu Covid-19

Cựu F0 có thể gặp một loạt khó khăn liên quan đến khả năng suy nghĩ của mình (được gọi là "nhận thức"). Những khó khăn này có thể bao gồm các vấn đề về trí nhớ, chú ý, xử lý thông tin, lập kế hoạch và tổ chức. Đây còn được gọi là tình trạng sương mù não.

(Ảnh minh họa)

Cân đối dinh dưỡng hậu Covid-19

Dinh dưỡng và các vấn đề liên quan đến khứu giác, vị giác Covid-19 có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn và tình trạng dinh dưỡng của người bệnh sau khi khỏi Covid-19. 

(Ảnh minh họa)

Nên đi khám hậu Covid-19 nếu mệt mỏi kéo dài kèm 4 triệu chứng sau

Hậu Covid-19, nếu mệt mỏi kéo dài kèm triệu chứng: Mệt mỏi sau khi làm việc gắng sức và kéo dài trên 24 giờ; Ngủ không yên giấc; Suy giảm trí nhớ hoặc khả năng tập trung; Đau cơ, đau nhiều khớp nhưng không sưng, nóng, đỏ; Đau họng hoặc loét miệng; đau đầu... thì cần khám tại cơ sở y tế. 

(Ảnh minh họa)

Xơ phổi mô kẽ hậu Covid-19 có nguy hiểm không?

Xơ phổi vẫn có thể xảy ra ở những bệnh nhân Covid-19 nhẹ, điều trị ngoại trú, trẻ tuổi. Biểu hiện lâm sàng là những bệnh nhân này khó thở thường xuyên, tăng khi gắng sức, nặng hơn là phụ thuộc thở oxy, mệt mỏi, trên phim CT Scan ngực tổn thương xơ tiến triển ở mô kẽ kết hợp tổn thương kính mờ 2 phổi.

(Ảnh minh họa)

Hạ sốt cho trẻ thế nào sau tiêm vaccine?

Khi trẻ sốt cao quá (38,5 độ C trở lên) thì cần cho uống thuốc hạ sốt. Nếu trẻ sốt thấp hơn thì có thể cho trẻ uống nhiều nước, mặc đồ thoáng, chườm mát cho trẻ.

(Ảnh minh họa)

Hậu Covid-19 vẫn ho, có nên dùng kháng sinh?

Trong thời gian mắc Covid-19, virus gây tổn thương các tế bào lớp niêm mạc đường hô hấp, để lại sẹo. Sau khỏi bệnh, tổn thương này vẫn dễ kích thích, gây ra những cơn ho. Tuy nhiên, người dân không nên tự ý dùng kháng sinh trị ho mà cần phải có chỉ định của bác sĩ. 

(Ảnh minh họa)

Dấu hiệu viêm cơ tim ở trẻ sau khi tiêm vaccine Covid-19?

Dấu hiệu điển hình của viêm cơ tim là trẻ có những cơn đau ngực cấp, khó thở, hụt hơi, cảm giác có nhịp tim nhanh, không đều hoặc hồi hộp đánh trống ngực, ngất, vã mồ hôi, trạng thái thần kinh kích thích, ăn uống kém hơn bình thường, nôn ói nhiều, có thể có sốt hoặc không.

(Ảnh minh họa)

Khỏi Covid-19 bao lâu thì nên tập thể thao trở lại?

Sau nhiễm Covid-19, người bệnh cần có chế độ tập luyện phù hợp để cơ thể hồi phục toàn diện. Nếu vẫn giữ nguyên cường độ tập như trước khi mắc bệnh sẽ khiến cơ thể không có thời gian phục hồi tổn thương.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Minh Tuấn khám cho người bệnh sau ghép tạng.

Người bệnh sau ghép tạng nhiễm Covid-19 cần lưu ý gì?

Khi bệnh nhân ghép tạng nhiễm Covid-19, cần đánh giá tình trạng bệnh nhân, tùy từng bệnh nhân để đưa ra biện pháp điều trị cụ thể. Sau khi hết triệu chứng, bệnh nhân cần được làm các xét nghiệm xác định virus, thời gian cách ly dài hơn để bảo đảm an toàn cho bệnh nhân và cộng đồng.

(Ảnh minh họa)

Người mắc lupus ban đỏ có thể sử dụng kháng thể đơn dòng Evusheld phòng Covid-19 không?

Kháng thể đơn dòng được sử dụng với mục đích điều trị dự phòng Covid-19 cho nhóm người nguy cơ cao chuyển nặng hoặc tử vong nếu mắc bệnh Covid-19, như người mắc bệnh nền (suy gan, suy thận, tim mạch, cơ xương khớp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…), người suy giảm miễn dịch từ mức độ vừa đến nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng…), người mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hóa khớp…).

Bác sĩ tư vấn cho sản phụ.

Chẩn đoán sớm hậu Covid-19 ở sản phụ

Nhóm bà bầu, nhất là những bệnh nhân bị nhiễm trùng mức độ vừa phải và mức độ nặng có thể tăng nguy cơ biến chứng sản khoa sau nhiễm Covid-19. Vì vậy, các bà bầu cần được khám thai, siêu âm chuyên sâu, xét nghiệm thăm dò tại các cơ sở chuyên khoa để được chẩn đoán sớm các biến chứng và điều trị kịp thời.

(Ảnh minh họa)

Sau khi khỏi Covid-19, tôi có thể hiến máu hay không?

Các trường hợp mắc Covid-19 có thể hiến máu sau 10 ngày kể từ thời điểm đáp ứng đủ 2 điều kiện sau: Âm tính với SARS-CoV-2 (bằng phương pháp rRT-PCR hoặc xét nghiệm nhanh kháng nguyên) và không còn một hoặc nhiều triệu chứng (sốt, ho, khó thở, tiêu chảy...).

(Ảnh minh họa)

Mất ngủ hậu Covid-19 có cần đi khám?

Mất ngủ với nhiều hình thức như khó ngủ, buồn ngủ, giấc ngủ không ổn định, khó đi vào giấc ngủ... là một rối loạn thường gặp, đặc biệt tăng cao ở bệnh nhân đã khỏi Covid-19.

(Ảnh minh họa: TTXVN)

Sản phụ sau nhiễm Covid-19 cần lưu ý gì?

Đa số các sản phụ mắc Covid-19 có triệu chứng hô hấp nhẹ đều được các bác sĩ tư vấn kỹ càng về tình trạng bệnh và các loại thuốc thông thường có thể sử dụng, đa số các loại thuốc không ảnh hưởng đến tình trạng thai hoặc không đủ bằng chứng cho thấy có gây dị tật thai.

Bệnh nhân đi khám hậu Covid-19 tại Bệnh viện Bạch Mai.

Những dấu hiệu cảnh báo cần đi khám hậu Covid-19

Ở bệnh nhân sau nhiễm Covid-19 có rất nhiều triệu chứng làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất người bệnh. Sau khi khỏi bệnh, những người có bệnh lý nền, từng nhiễm Covid-19 nặng nên đi khám hậu Covid-19 sớm.

(Ảnh minh họa)

Không nên lạm dụng gừng, sả khi điều trị Covid-19

Gừng và sả đều có tác dụng tán phong hàn dung trong các trường hợp cảm lạnh dẫn tới ho, ngạt mũi, sổ mũi. Tuy nhiên, gừng sả chỉ là bài thuốc chữa cảm cúm thông thường chứ không phải thuốc chữa Covid-19. Khi dùng sả và gừng chỉ nên dùng trong 3 ngày với liều lượng phù hợp. Dùng kéo dài có thể gây kích thích dạ dày. 

(Ảnh minh họa: THÀNH ĐẠT)

Xử lý rác thải nguy cơ chứa SARS-CoV-2

Bộ Y tế đề nghị các địa phương tăng cường quản lý chất thải phát sinh từ các trường hợp F0 đang quản lý tại nhà, xử lý chất thải trong phòng, chống dịch Covid-19 bảo đảm kịp thời và an toàn phòng, chống dịch.

(Ảnh minh họa)

Những sai lầm khi chăm sóc trẻ mắc Covid-19 tại nhà

Sốt là một vấn đề thường gặp ở tất cả trẻ em, tuy nhiên nhiều bố mẹ xử trí sai khiến bé không hạ sốt được hoặc càng mệt mỏi hơn. Trong 3-5 ngày đầu dương tính, trẻ sẽ sốt cao liên tục, uống hạ sốt giảm sốt rồi sốt lại. Bố mẹ cần bình tĩnh để tiếp tục hỗ trợ cho con, không nên rối hay sốt ruột khi thấy bé sốt.

(Ảnh minh họa: MINH DUY)

Cách đọc test xét nghiệm nhanh tại nhà

Trường hợp vạch T đậm/nhạt do ảnh hưởng của nồng độ kháng nguyên trong mẫu bệnh phẩm hoặc chủ quan của người đọc. Tuy nhiên đây là xét nghiệm định tính, có nghĩa chỉ cần xác định có hoặc không có kháng nguyên của SARS-CoV-2 nên cho dù vạch T đậm hay nhạt cũng đều có kết quả là mẫu bệnh phẩm dương tính với kháng nguyên của SARS-CoV-2.

(Ảnh minh họa)

Mắc Covid-19 xông hơi như thế nào cho đúng?

Các gia đình có người nhiễm Covid-19 điều trị tại nhà đều chuẩn bị rất nhiều các loại sả, gừng, chanh… xông hơi để điều trị Covid-19. Tuy nhiên chuyên gia cho rằng cần cân nhắc kỹ lợi và hại của việc xông lá. Xông hơi trong giai đoạn sớm thậm chí có nguy cơ làm virus lây lan nhanh hơn trong cơ thể.