Theo các chuyên gia, dải bờ biển Vĩnh Long không chỉ thuận lợi cho việc lắp đặt tua-bin gió mà còn có tiềm năng lớn về điện mặt trời, nhất là điện mặt trời áp mái tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu dân cư đô thị.
Nhằm tận dụng thế mạnh này, đến nay, Vĩnh Long đã đưa vào vận hành 13 nhà máy điện gió với tổng công suất 572 MW; hai dự án điện mặt trời công suất 189 MW; hơn 4.400 hệ thống điện mặt trời mái nhà với công suất lắp đặt 163,8 MW. Ngoài ra, còn có gần 1.000 hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ với tổng công suất hàng chục MW. Đây là kết quả ấn tượng, phản ánh sự quyết liệt của tỉnh trong thu hút đầu tư và triển khai các dự án năng lượng sạch.
Giám đốc Sở Công thương tỉnh Trần Quốc Tuấn cho biết, địa phương đang phối hợp các ngành chức năng hỗ trợ nhà đầu tư triển khai 14 dự án với tổng công suất gần 1.100 MW. Các dự án này đang hoàn tất thủ tục pháp lý, điều chỉnh tiến độ vận hành phù hợp Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Song song đó, còn có tám dự án công suất 365 MW trong giai đoạn lập hồ sơ và 18 dự án công suất 2.142 MW đang được nghiên cứu lập báo cáo tiền khả thi.
Những nhóm dự án này cho thấy Vĩnh Long đang chuyển dịch nhanh từ tiềm năng sang hiện thực, nhất là trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi. Việc đa dạng hóa cơ cấu điện tái tạo giúp tỉnh nâng cao năng lực cung ứng, dự phòng và bảo đảm ổn định hệ thống điện toàn vùng.
Theo Sở Công thương Vĩnh Long, hiện tỷ lệ công suất lắp đặt các nguồn điện từ năng lượng tái tạo chiếm 17%, trong khi cụm bốn nhà máy nhiệt điện than Duyên Hải chiếm tới 83%. Dự kiến đến cuối năm 2026, khi các dự án năng lượng tái tạo đang triển khai đi vào vận hành đúng tiến độ, tỷ lệ này sẽ nâng lên 31%. Đây là bước tiến quan trọng, vừa giúp bảo đảm an ninh năng lượng, vừa thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Không chỉ mang lại nguồn thu ổn định cho ngân sách, các dự án năng lượng tái tạo còn góp phần hình thành hệ sinh thái công nghiệp phụ trợ về bảo dưỡng, lắp đặt, tạo thêm nhiều việc làm kỹ thuật cao cho người lao động địa phương.
Xác định phát triển năng lượng tái tạo là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, tỉnh Vĩnh Long đang tập trung tháo gỡ khó khăn cho các dự án đã có chủ đầu tư, đồng thời xúc tiến mời gọi các nhà đầu tư mới có năng lực, kinh nghiệm. Ủy ban nhân dân tỉnh đang trình Chính phủ để hoàn thiện đồng bộ quy hoạch tỉnh gắn với quy hoạch ngành: Quy hoạch không gian biển, quy hoạch lưới điện truyền tải, quy hoạch các khu, cụm công nghiệp. Đây là nền tảng để các dự án điện gió ngoài khơi, điện mặt trời được triển khai thuận lợi, đồng bộ.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long Lữ Quang Ngời khẳng định: Theo quy hoạch đến năm 2030, tổng công suất các nguồn điện của tỉnh đạt 9.127 MW, trong đó có 52 dự án điện gió với tổng công suất 4.179 MW, năm dự án điện mặt trời công suất 339 MW cùng các dự án điện sinh khối, điện rác. Hiện tỉnh vận hành tổng công suất 5.422 MW và tiếp tục ưu tiên hợp tác với các đối tác năng lượng tái tạo.
Mới đây, tại hội thảo về phát triển năng lượng tái tạo, Thứ trưởng Công thương Phan Thị Thắng đề nghị tỉnh Vĩnh Long tập trung triển khai các giải pháp nhằm thu hút đầu tư vào lĩnh vực năng lượng xanh, sạch. Trong đó, ưu tiên thu hút các tập đoàn lớn, có uy tín, đủ năng lực triển khai các dự án quy mô lớn; đồng thời phát triển các khu công nghiệp sạch, sinh thái, thông minh, hướng đến sản xuất xanh và sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất, kinh doanh.
Bà Thắng cho rằng, Vĩnh Long với tiềm năng lớn về điện gió ngoài khơi, điện mặt trời và các nguồn năng lượng mới cùng quyết tâm chính trị cao sẽ trở thành trung tâm năng lượng xanh bền vững của Đồng bằng sông Cửu Long. Các dự án năng lượng sạch không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống người dân mà còn giúp địa phương chủ động thích ứng biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
