Nhà văn Nguyễn Quang Sáng - chất "Phong vị Nam Bộ"

Ngày 6/12, tại Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo “Nhà văn Nguyễn Quang Sáng - Cuộc đời và sự nghiệp”, nhân kỷ niệm 10 năm nhà văn ra đi.
Quang cảnh Hội thảo.
Quang cảnh Hội thảo.

Nhà văn Nguyễn Quang Sáng (1932-2014) sinh ra tại xã Mỹ Luông, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Năm 14 tuổi, cậu thiếu niên Nguyễn Quang Sáng rời nơi chôn nhau, cắt rốn để đi theo kháng chiến.

Tập tành viết lách từ năm 1952 tại rừng U Minh thời chống Pháp, nhưng sau khi tập kết ra Bắc thì Nguyễn Quang Sáng mới có truyện ngắn đầu tay. Đó là truyện ngắn“Con chim vàng” vào năm 1956. Và từ đó, Nguyễn Quang Sáng không chỉ là một “con chim vàng” của văn học Nam Bộ mà còn là một mục từ cá tính trong từ điển văn học Việt Nam.

Đã 10 năm vắng bóng nhà văn Nguyễn Quang Sáng trên đời sống dương gian, nhưng ông chưa bao giờ vắng mặt trong đời sống văn học. Bởi lẽ, tác phẩm của ông vẫn tiếp tục được đọc lại, được ngẫm lại với tất cả sự trân trọng của công chúng và đồng nghiệp.

Hơn nửa thế kỷ cầm bút miệt mài, nhà văn Nguyễn Quang Sáng có một gia tài đồ sộ. Ông gom nhặt từng câu chuyện đời thường và trình bày sinh động trong tác phẩm. Ông có thành tựu đáng kể về tiểu thuyết, truyện vừa, như “Những người ở lại”, “Đất lửa”, “Mùa gió chướng” , “Cánh đồng hoang” và ông cũng được ghi nhận có duyên khi biên kịch với tác phẩm văn học của chính mình cho phim điện ảnh như “Cánh đồng hoang”, “Mùa nước nổi” hoặc “Pho tượng”. Tuy vậy, sở trường đặc biệt của ông nằm ở thể loại truyện ngắn.

Phong vị Nam bộ trong tác phẩm Nguyễn Quang Sáng không dừng lại ở cảnh sắc Nam bộ, mà được ông thể hiện rõ nét hơn qua ngôn ngữ Nam Bộ và tính cách Nam Bộ. Đọc văn ông, dễ dàng mường tượng một không gian Nam Bộ với đầy đủ sự cởi mở, sự thân thiện, sự hào hiệp, sự bao dung...

Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh

Theo Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh, bước vào thế giới truyện ngắn Nguyễn Quang Sáng, độc giả được bắt gặp những con người bình dị và lam lũ, mà tình cảm thật phong phú và sức sống thật phi thường. Trong nhiều truyện ngắn Nguyễn Quang Sáng, có nhiều số phận cay đắng và bẽ bàng vẫn lấp lánh ánh sáng của tin yêu và khát vọng. Nhắc đến truyện ngắn Nguyễn Quang Sáng phải kể ngay đến những tác phẩm gần như đã thành kinh điển của văn học cách mạng Việt Nam như “Chiếc lược ngà”, “Quán rượu người câm”, “Tư Quắn” hoặc “Bàn thờ tổ của một cô đào”.

Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu khai mạc Hội thảo.

Nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu khai mạc Hội thảo.

“Sự độc đáo của nhà văn Nguyễn Quang Sáng là ông nhìn ra vẻ đẹp bất ngờ ẩn giấu bên trong những con người nhỏ bé và lầm lũi. Họ chịu đựng những thiệt thòi một cách nhẹ nhàng, họ gánh vác những mất mát một cách ung dung để họ được làm chủ chính mình, được cống hiến cho quê hương", nhà văn Bích Ngân nhận xét.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Văn Nhơn, trong các nhà văn thuộc đội ngũ văn nghệ giải phóng miền nam, Nguyễn Quang Sáng có lẽ là nhà văn có phong cách Nam Bộ nhất. Giọng văn của ông hồn hậu, mộc mạc, tự nhiên như cảnh sắc thiên nhiên của Nam Bộ.

Tính cách Nam Bộ thể hiện ngay trong bút danh của ông. Trong khi các nhà văn khác lúc vào miền nam phải đổi bút danh để giữ bí mật, như Nguyễn Văn Bổng đổi thành Trần Hiếu Minh, Lê Khâm đổi thành Phan Tứ, Bùi Đức Ái đổi thành Anh Đức, Nguyên Ngọc đổi thành Nguyễn Trung Thành, Ca Lê Hiến đổi thành Lê Anh Xuân, Bùi Minh Quốc đổi thành Dương Hương Ly… thì Nguyễn Quang Sáng chỉ đơn giản lược bỏ chữ lót trong tên mình để thành Nguyễn Sáng.

“Sức hấp dẫn của truyện Nguyễn Quang Sáng trước hết là ở tài kể chuyện, câu chuyện của ông bao giờ cũng tạo nên một không khí đầy kịch tính với nhiều chi tiết sinh động, đắt giá. Truyện của ông thường có những kết thúc bất ngờ, thú vị, như Quán rượu người câm, Chiếc lược ngà, Bông cẩm thạch,... chẳng hạn”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Văn Nhơn cho biết thêm.

Có thể nói, 10 năm nhà văn Nguyễn Quang Sáng ra đi, người ở lại càng nhận ra khoảng trống khi văn học Việt Nam mất đi cây đại thụ. Ông không chỉ đóng góp to lớn vào sự nghiệp văn học nước nhà mà truyền cảm hứng cho những người cầm bút thế hệ nối tiếp. Đó cũng là lý do để nhiều thế hệ cầm bút, nhiều độc giả có mặt tại buổi Hội thảo nhằm tri ân, tôn vinh và tưởng niệm về ông.

Có thể bạn quan tâm

Ban Chấp hành Tây Ninh Tỉnh đoàn Tây Ninh khóa I, nhiệm kỳ 2025-2030 ra mắt Đại hội.

Thanh niên Tây Ninh “Tiên phong-Đoàn kết-Sáng tạo-Phát triển”

Với khẩu hiệu hành động “Tiên phong-Đoàn kết-Sáng tạo-Phát triển”, Đoàn Thanh niên các cấp của Tây Ninh, nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ tiếp tục khẳng định “Bản lĩnh-Trí tuệ-Tiên phong-Sáng tạo-Tình nguyện vì cộng đồng”, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Tỉnh ủy trong nhiệm kỳ mới.

Các đại biểu tham quan các sản phẩm OCOP tại diễn đàn. (Ảnh: LINH BẢO)

Phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo tồn văn hóa

Ngày 5/12, Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) tổ chức Diễn đàn “Xúc tiến du lịch nông nghiệp, nông thôn trong liên kết vùng” tại xã Tân Tây, tỉnh Tây Ninh.

Hiệp hội các nhà máy tinh bột sắn Tây Ninh và Liên đoàn sắn Campuchia đã ký kết nhiều biên bản ghi nhớ về việc thúc đẩy phát triển bền vững ngành sắn.

Tây Ninh tăng cường thương mại song phương với Campuchia

Nhằm tăng cường thương mại song phương, phát triển bền vững ngành sắn, bảo vệ lợi ích của người trồng, cải thiện đời sống nông dân, ngày 3/12, Hiệp hội sản xuất bột mì Tây Ninh và Liên đoàn sắn Campuchia phối hợp tổ chức Hội nghị xúc tiến xúc tiến thương mại giữa Liên đoàn sắn Campuchia và Hiệp hội sản xuất tinh bột mì Tây Ninh

Các bạn nhỏ Trường Chuyên biệt Khiếm thính Hy vọng Bình Thạnh trải nghiệm các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội. (Ảnh: THÙY DƯƠNG)

Thành phố Hồ Chí Minh: Khai mạc lễ hội “Vượt sóng” dành cho người khuyết tật

Sáng 3/12, tại Nhà Văn hóa Thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh (số 4, Phạm Ngọc Thạch, phường Sài Gòn), lễ hội “Vượt sóng” lần thứ I với chủ đề “Ngược sóng nhưng không ngược ước mơ” đã chính thức khai mạc, đánh dấu một sự kiện ý nghĩa nhân kỷ niệm 33 năm Ngày quốc tế Người khuyết tật (3/12/1992-3/12/2025).

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Hiện trạng khu đất đã xây dựng nhà ở trái phép và bán cho nhiều người bằng hình thức vi bằng.

Khởi tố vụ án xây dựng nhà trái phép trên đất người khác và bán cho nhiều người bằng hình thức vi bằng

Xây dựng nhà ở trái phép trên đất rừng sản xuất của người khác rồi bán cho nhiều người, đối tượng Lê Văn Hoàng cùng đồng bọn đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản để làm rõ hành vi.

Người dân, doanh nghiệp đang chờ thành phố công bố bảng giá đất áp dụng từ 1/1/2026.

Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng bảng giá đất theo nguyên tắc nào?

Dự thảo Bảng giá các loại đất lần đầu, áp dụng từ 1/1/2026 tại Thành phố Hồ Chí Minh được xây dựng có lộ trình, bảo đảm theo nguyên tắc thị trường và điều chỉnh cho phù hợp với tình hình biến động về giá đất của thành phố, đang nhận được nhiều ý kiến của chuyên gia.