Người có uy tín góp sức bảo tồn văn hóa

Tây Nguyên là một vùng đất có lịch sử lâu đời và hệ thống di sản văn hóa độc đáo; nhưng trong thời hiện đại với những biến động, tác động, nhiều giá trị đã bị mai một.

Ngày hội dưới chân núi Bra Yàng.
Ngày hội dưới chân núi Bra Yàng.

Cùng với các cấp, các ngành, nhiều năm qua, đội ngũ những người uy tín trên địa bàn Tây Nguyên đã có những đóng góp không nhỏ trong việc gìn giữ nguồn vốn quý giá này của các tộc người.

Nhờ sự tham gia tích cực của những người có uy tín cùng các già làng, nghệ nhân mà nhiều giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc được gìn giữ, phát huy. Sự phối hợp ăn ý, đầy tâm huyết của người có uy tín cùng cộng đồng đã tạo nên một “hệ sinh thái” văn hóa truyền thống sinh động ở các buôn làng.

Trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, những người có uy tín luôn được bà con kính phục, quý mến, nghe và làm theo. Họ tích cực đi đầu trong mọi chương trình, phong trào thi đua; đồng thời nhiệt tình vận động cộng đồng buôn làng chăm lo làm ăn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Bằng những tri thức, kinh nghiệm và kỹ năng, bên cạnh những đóng góp thiết thực vào các chương trình phát triển kinh tế-xã hội, họ là những người trực tiếp tham gia vào công việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Tại các buổi sinh hoạt cộng đồng, những người có uy tín khéo léo lồng ghép nội dung bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống vào các chủ đề chung. Họ tìm đến từng nhà để tuyên truyền, vận động bà con phát huy, gìn giữ phong tục, bản sắc văn hóa của dân tộc mình và khuyên mọi người xóa bỏ các tập tục lạc hậu, mê tín dị đoan; động viên con cháu phấn đấu vươn lên trong học tập. Thông qua phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, họ còn vận động bà con ăn ở hợp vệ sinh, xây dựng buôn làng văn minh, hiện đại nhưng không đánh mất hồn cốt tộc người.

Ở xã Di Linh (Lâm Đồng), ông K’Điệp được bầu là người có uy tín. Người đàn ông Cơ Ho này từng đi nhiều, tiếp xúc nhiều, ông càng hiểu hơn giá trị của vốn văn hóa tộc người, đặc biệt là tiếng nói, trang phục, các nghi lễ, lễ hội, dân ca, dân nhạc, dân vũ. Ông K’Điệp nói: “Lớp trẻ bây giờ nhiều người lo làm kinh tế mà ít quan tâm tới văn hóa. Nhiều cháu không thể giao tiếp được bằng tiếng nói của dân tộc mình, đồng dao, dân ca thì càng ít cháu biết. Là người cao tuổi và có hiểu biết, chúng tôi đang cố gắng từng chút một cùng cộng đồng bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của tổ tiên”. Hay như già làng K’Tiếu, người đang giữ trọng trách chủ nhiệm Câu lạc bộ cồng chiêng cũng ở xã Di Linh, là người “cầm trịch” trong việc tổ chức, truyền dạy cho hàng trăm thanh niên địa phương về cồng chiêng, chế tác và sử dụng các nhạc cụ. Rồi ở cộng đồng người Chu Ru có ông Ya Loan, bà Ma Bio, bà Ma Tham… cũng vậy.

Từ tác động của lời nói, việc làm của các già làng, người có uy tín, nghệ nhân, người dân dần nâng cao ý thức về giá trị của văn hóa dân tộc. Đặc biệt, lớp trẻ trong các buôn làng cũng từng bước tìm hiểu các giá trị văn hóa truyền thống của tổ tiên để học hỏi, phát huy. Những điệu dân vũ, dân ca và các nhạc cụ truyền thống các tộc người lại có cơ hội thể hiện. Giờ đây, mỗi khi các địa phương mở hội thì các đội văn nghệ dân gian các dân tộc do các già làng, nghệ nhân, người có uy tín dẫn dắt là lực lượng nòng cốt trong các chương trình văn nghệ hưởng ứng. Sắc màu thổ cẩm truyền thống cũng rộn ràng trong các ngày lễ, Tết và rộn ràng sân trường cao nguyên…

ong-k-diep-nguoi-co-uy-tin-bia-trai-trong-mot-su-kien-van-hoa-tai-dia-phuong.jpg
Ông K’Điệp (ngoài cùng bên trái) tại một sự kiện văn hóa.

Có thể bạn quan tâm

Đại diện Ban tổ chức trình bày tổng quan về kế hoạch tổ chức Lễ hội Trà quốc tế 2025. Ảnh: BTC

Tin tức

• Từ ngày 11/11 - 7/12, Lễ hội Trà quốc tế (World Tea Fest) 2025 lần đầu diễn ra tại Việt Nam, do UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp nhiều đơn vị trong và ngoài nước tổ chức.

Các nghệ nhân Câu lạc bộ dệt thổ cẩm làng Phung cần mẫn bên khung cửi.

Giữ hồn dân tộc, nối dài sinh kế

Từ những khung dệt mộc mạc giữa buôn làng Tây Nguyên đến các sản phẩm OCOP đạt chuẩn, từ tiếng thoi lách cách bên nhà sàn đến mô hình du lịch cộng đồng thu hút hàng nghìn lượt khách…, hành trình làm giàu từ bản sắc của những người phụ nữ đang mở ra hướng phát triển mới cho vùng cao nguyên.

Hướng dẫn du khách trải nghiệm gói bánh dân tộc.

Hoa đẹp làng cà phê

Người phụ nữ Mơ Nâm (một nhánh của dân tộc Xơ Đăng) tươi cười đón khách nhưng vẫn không ngừng đôi tay đang thoăn thoắt gieo lứa rau mới trong vườn, chuẩn bị “món quà trải nghiệm” cho những du khách sẽ đến với nhà mình và làng du lịch cộng đồng Kon Chênh.

Các kỹ thuật dệt thổ cẩm vẫn được bà Bon Niêng G’Lòng gìn giữ và truyền lại cho con, cháu.

Thổ cẩm, nét đẹp miền Đưng K’Nớ

Khắp buôn, hầu như nhà nào cũng có khung dệt, có người phụ nữ miệt mài bên khung, mồ hôi tuôn chảy bên ô cửa nhà sàn, bên bậc cầu thang, bên bếp lửa bập bùng… trông lặng lẽ mà đầy thơ mộng.

Các doanh nghiệp Lâm Đồng và Hàn Quốc ký kết Biên bản ghi nhớ.

Tin tức

• Công ty TNHH Da Hae International phối hợp Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lâm Đồng tổ chức chương trình “2025K - VietNam Pop-up Festa in Da Lat” tại Quảng trường Lâm Viên Đà Lạt.

Mặt trước Nhà thờ gỗ Kon Tum.

Nơi niềm tin và bản sắc Tây Nguyên hòa quyện

Giữa lòng phố núi Kon Tum cũ (nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi), nơi sông Đăk Bla uốn mình hiền hòa và những rặng thông rì rào trong gió, có một công trình kiến trúc đặc biệt đã trở thành biểu tượng của vùng đất cao nguyên - ngôi nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi.

Học sinh Trường tiểu học Lê Lợi ăn trưa tại trường.

Nhân rộng mô hình bữa ăn học đường

Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực được Trường tiểu học Lê Lợi (Lâm Đồng) duy trì từ năm 2021, đạt được kết quả đáng khích lệ bởi sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo địa phương, nỗ lực của nhà trường, đồng thuận, ủng hộ của đông đảo phụ huynh.

Vườn cây của người dân hư hỏng, không có dấu hiệu sự sống sau khi nước lũ, bùn đất tràn qua.

Hơn 900.000 m3 nước

Xả tràn từ hai ao chứa của dự án Trang trại Việt (xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng) ập xuống. 109 hộ dân với khoảng 200 nhân khẩu bị ảnh hưởng. Một sinh mạng bị cướp đi.

Các nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thi công Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía đông Buôn Ma Thuột.

Đắk Lắk tăng cường giải ngân vốn đầu tư công

Đến ngày 15/10, tỉnh Đắk Lắk mới giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 42,6% kế hoạch, trong khi tỉnh phấn đấu đến cuối năm giải ngân đạt 100%. Bởi vậy, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành, các ban quản lý dự án, chủ đầu tư và các địa phương tăng cường công tác giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu đã đề ra.

Lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra đăng ký xe, giấy phép lái xe của người điều khiển phương tiện giao thông.

Tin tức

• Từ ngày 15/10 - 15/12/2025, Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai kế hoạch tổng rà soát, làm sạch cơ sở dữ liệu về giấy phép lái xe.

Y Hỉnh (đeo mic) đang giới thiệu về Nông trại vui vẻ tại Hội thi. Nguồn: UNICEF Việt Nam

Lập trình ước mơ từ STEAM

Trong lớp học nhỏ giữa núi rừng Tây Nguyên, tiếng cười hòa cùng những câu hỏi tò mò. Trên bàn, bo mạch micro:bit sáng đèn, trò chơi Nông trại vui vẻ do Y Hỉnh - cô bé 12 tuổi người dân tộc Giẻ Triêng tự lập trình trở thành tâm điểm của bạn cùng lớp.

Đồng bào dân tộc Cơ Ho được hỗ trợ đầu tư sản xuất rau trong nhà kính.

Tạo sinh kế cho lao động nông thôn

Theo các địa phương ở Tây Nguyên, việc triển khai hiệu quả các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, chăn nuôi trên địa bàn nông thôn đã góp phần tạo sinh kế, giúp bà con nông dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống; từ đó, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, vươn lên trong cuộc sống.

Bảo tàng Cà-phê (Đắk Lắk). Ảnh: Khiếu Minh

Sáng tạo cất cánh từ bản sắc cao nguyên

Tây Nguyên là vùng đất đa văn hóa, như những sắc màu rực rỡ trong một bức tranh tổng thể lộng lẫy. Chính văn minh nương rẫy của các vùng miền núi Việt Nam, đã góp phần làm nên vẻ đẹp bất tận ấy.

Học sinh sẽ là những tuyên truyền viên tích cực vận động cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường.

Tin tức

• Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh Đắk Lắk phối hợp Trường THPT Lê Hồng Phong (xã Tây Hòa) vừa tổ chức Hội thi chung tay bảo vệ môi trường trong học đường năm 2025.

Chiều Đà Lạt

Chiều Đà Lạt nhẹ như mây

Chín năm rồi, tôi mới có dịp quay lại Đà Lạt. Tòa nhà cổ, dốc quanh co, rặng thông già, làn sương mỏng… dường vẫn như xưa, lại cũng khác xưa. Hoặc có lẽ chính tôi đã không còn là người từng đặt chân đến đây trong tháng ngày tuổi còn xanh ấy.

Cánh đồng điện gió ở xã Ia Pết. Ảnh: Phạm Quý

Năng lượng từ “kho sinh khối”

Với hơn 15.000 MW tiềm năng điện gió, 2.200 giờ nắng mỗi năm cùng “kho sinh khối” từ phụ phẩm nông nghiệp, Tây Nguyên đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung tâm năng lượng tái tạo không chỉ của Việt Nam mà còn của cả khu vực ASEAN.

Phát triển điện gió tại Tây Nguyên cần thêm nhiều cơ chế hỗ trợ. Ảnh EVN

Khoảng trống chính sách

Giữa Tây Nguyên đầy gió và nắng, hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời đã hoàn thành nhưng vẫn “đắp chiếu” vì vướng cơ chế. Gió vẫn thổi, nhưng dòng điện xanh vẫn chờ một khung giá và quyết sách mở đường.

Toàn cảnh dự án Nhà máy Điện gió công suất 400MW của Trungnam Group tại Ea H’leo. Ảnh: Nam Trung

Giấc mơ “điện sáng” và tiếng lòng trăn trở

Sự xuất hiện của các dự án điện gió từng thắp lên hy vọng về một cuộc sống khởi sắc cho người dân Tây Nguyên. Nhưng cùng với đó cũng mang đến không ít nỗi lo và trăn trở khi đất đai, sinh kế dần đổi thay.

Đoàn cồng chiêng trong lễ hội cà-phê. Ảnh: Nam Anh

Vị thế chiến lược trong không gian “có rừng, có biển”

Theo Kiến trúc sư (KTS) Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, không gian mới “có rừng, có biển” sẽ tạo nền tảng để Tây Nguyên bứt phá mạnh mẽ, khẳng định vị thế trong bản đồ phát triển quốc gia.

Các hợp tác xã ở Gia Lai đang góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, giữ nét xanh bền vững cho Tây Nguyên.

Gắn sao OCOP - tái sinh nông nghiệp bền vững

Trên hành trình xây dựng nông thôn mới, tỉnh Gia Lai đang tạo dấu ấn riêng bằng “cuộc cách mạng xanh” trong tư duy sản xuất. Không chỉ chú trọng hạ tầng, địa phương này còn khơi dậy tinh thần đổi mới trong từng hợp tác xã (HTX), hướng đến phát triển nông nghiệp hữu cơ, nâng tầm giá trị nông sản và bảo vệ môi trường.

Liên tiếp các dự án đầu tư đổ về Gia Lai.

Bước đột phá cho Gia Lai

Theo Sở Tài chính tỉnh Gia Lai công bố ngày 29/9, tính riêng trong tháng 9/2025, Gia Lai đã thu hút bảy dự án mới với tổng vốn đăng ký hơn 3.590 tỷ đồng, đồng thời điều chỉnh năm dự án, bổ sung vốn hơn 1.700 tỷ đồng.

Khu vực đô thị tỉnh lỵ Lâm Đồng hiện là khu vực đô thị có 4 danh hiệu được UNESCO công nhận.

Kết nối, hội tụ một vùng văn hóa

Không phải đến khi sáp nhập tỉnh mới thì vùng đất Lâm Đồng mới bắt nhịp, hòa hợp và hội tụ một vùng văn hóa. Trong lịch sử xa xưa, mối quan hệ giữa các tộc người Tây Nguyên với cư dân duyên hải Nam Trung Bộ đã hết sức gắn kết.