Nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo nội sinh

Hằng năm, khi Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), các quốc gia đều nhìn vào đó để thấy bức tranh phát triển dựa trên tri thức, khoa học và công nghệ của các nước.

Trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam từ 25-26/9/2025, ông Daren Tang, Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) tham quan các mô hình công nghệ của sinh viên Học viện Bưu chính viễn thông.
Trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam từ 25-26/9/2025, ông Daren Tang, Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) tham quan các mô hình công nghệ của sinh viên Học viện Bưu chính viễn thông.

Chỉ số này đã trở thành công cụ tham chiếu quan trọng, giúp nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, từ đó hoạch định chính sách, phân bổ nguồn lực và tạo động lực cải cách. Những quốc gia có bước tiến nhanh trên bảng xếp hạng đều coi đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt, giúp nền kinh tế phục hồi sau khó khăn, duy trì tăng trưởng bền vững và nâng cao khả năng cạnh tranh.

Thực tế, có đến 77% quốc gia thành viên WIPO đã dùng kết quả GII để thiết kế chiến lược khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cho quốc gia mình.

Gần 10 năm qua, Việt Nam đã bền bỉ cải thiện thứ hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu. Từ vị trí 59 năm 2016, đến năm 2024 nước ta đã vươn lên hạng 44/133 nền kinh tế, năm 2025 tiếp tục duy trì hạng 44/139.

Việc duy trì thứ hạng này trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về đổi mới sáng tạo ngày càng khốc liệt cho thấy nỗ lực của Việt Nam trong việc nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, khẳng định con đường phát triển dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mà Đảng và Chính phủ đề ra là đúng đắn.

Năm nay, Việt Nam tiếp tục cải thiện thứ hạng đầu vào đổi mới sáng tạo (tập trung ở trụ cột Thể chế, Trình độ phát triển của thị trường và Trình độ phát triển của doanh nghiệp) và đầu ra đổi mới sáng tạo giữ vị trí cao hơn đầu vào (cải thiện ở các trụ cột Sản phẩm tri thức và công nghệ; Sản phẩm sáng tạo).

Theo đánh giá của các chuyên gia, Việt Nam luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển phản ánh hiệu quả của các chính sách, nhất là thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ mới và hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu. Việt Nam tiếp tục đứng đầu về nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao phản ánh chủ trương hội nhập, hấp thụ và lan tỏa công nghệ, giúp doanh nghiệp học hỏi, nâng cao năng suất, cải thiện năng lực cạnh tranh...

image-1.jpg
Lễ bấm nút Liên minh Hợp tác Sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam từ 25-26/9/2025 của ông Daren Tang (thứ 4 từ phải sang), Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO).

Trong khu vực ASEAN, Việt Nam đứng thứ 3, sau Singapore, Malaysia về thứ hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu. Tuy nhiên, xếp hạng GII của Việt Nam vài năm gần đây có dấu hiệu chững lại. Điều đó cho thấy vai trò và đóng góp của đổi mới sáng tạo chưa tương xứng với mức độ phát triển quốc gia cũng như xu hướng chung của thế giới.

Các chỉ số về chất lượng quy định pháp luật và hiệu quả thực thi vẫn ở mức thấp; chi cho giáo dục, %/GDP giảm mạnh, tỷ lệ học sinh/giáo viên trung học, tỷ lệ sinh viên nước ngoài học tập trong nước đều ở mức thấp; hạ tầng công nghệ thông tin, bền vững sinh thái cũng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững…

Các chủ trương của Đảng trong các Nghị quyết gần đây như Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW, Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo và những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ từ cuối năm 2024 trở lại đây được kỳ vọng sẽ tạo ra những đột phá về khoa học, công nghệ.

Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam phải đặt mục tiêu nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo nội sinh, tập trung vào ba trụ cột then chốt là thể chế, nguồn nhân lực, hạ tầng khoa học, công nghệ.

Cần bảo đảm chính sách đi vào thực tiễn, từ ưu đãi dành cho hoạt động đổi mới sáng tạo, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đến cơ chế thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Thủ tục hành chính cần được tinh gọn, minh bạch hơn, doanh nghiệp thật sự là hạt nhân của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Cùng với đó, cần gia tăng đầu tư cho R&D và đổi mới công nghệ trong khu vực doanh nghiệp, khuyến khích tư nhân, nhất là các start-up công nghệ, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Việc xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, phòng thí nghiệm trọng điểm hay khu công nghệ cao sẽ tạo nền tảng vững chắc cho đổi mới sáng tạo.

Ngoài ra, cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số trong chính quyền địa phương và các ngành dịch vụ trọng yếu.

Trên cơ sở Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu đã công bố, các địa phương cần chủ động nắm bắt xu hướng chung của quốc gia cũng như thế giới để xây dựng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trên cơ sở lợi thế của địa phương.

Bộ Khoa học và Công nghệ cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn, giúp các địa phương cách vận dụng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu trong hoạch định chính sách và đánh giá hiệu quả thực hiện.

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ. (Ảnh: Trần Hải)

Xây dựng chính sách vượt trội, cạnh tranh để thí điểm một số khu thương mại tự do

Sáng 5/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ để cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền và về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng trao bằng công nhận đạt chuẩn mức 1 cho Trường Chính trị Lê Duẩn.

Quảng Trị: Trường Chính trị Lê Duẩn được công nhận đạt chuẩn mức 1

Ngày 5/12, Tỉnh ủy Quảng Trị phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức lễ đón bằng công nhận Trường Chính trị Lê Duẩn tỉnh Quảng Trị đạt chuẩn mức 1. Đây là dấu mốc đánh dấu bước phát triển mới của trường và bước tiến chiến lược trong đào tạo đội ngũ cán bộ địa phương của Quảng Trị trong giai đoạn mới. 

Toàn cảnh Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Khánh Hòa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong nhiệm kỳ mới tại Khánh Hòa

Ngày 5/12, Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Khánh Hòa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Tham dự có đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh cùng 388 đại biểu, đại diện các tầng lớp nhân dân, dân tộc, tôn giáo trong tỉnh.

Đại biểu hai nước Việt Nam-Lào tham dự Hội đàm. (Ảnh: Xuân Tú/TTXVN)

Việt Nam-Lào tăng cường trao đổi thông tin khoa học lý luận

Chiều 4/12, tại thủ đô Viêng Chăn, Đoàn đại biểu cấp cao Hội đồng Lý luận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam do Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng dẫn đầu đã có cuộc hội đàm với Đoàn Hội đồng Lý luận Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào do Tiến sĩ Khamphanh Kheuyavong làm Trưởng đoàn.

Người dân bị ảnh hưởng bởi lũ lụt ở Colombo, Sri Lanka được đưa đến nơi an toàn bằng thuyền, ngày 1/12/2025. (Ảnh: Xinhua)

Điện thăm hỏi về lũ lụt ở Sri Lanka

Được tin các đợt mưa lớn và lũ lụt do ảnh hưởng của bão Ditwah tại Sri Lanka gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản, ngày 4/12/2025, Chủ tịch nước Lương Cường đã gửi điện thăm hỏi đến Tổng thống Anura Kumara Disanayaka; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi điện thăm hỏi đến Thủ tướng Harini Amarasuriya.

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm với các tác giả, tập thể đạt giải ở khối chuyên nghiệp. (Ảnh: LINH BẢO)

Trao Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí chủ đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đợt 2

Tối 4/12, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Lễ trao Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đợt 2, giai đoạn 2021-2025.

Quang cảnh hội nghị phiên làm việc buổi chiều.

Nghiên cứu đề xuất thành lập một số lực lượng mới, bảo đảm vũ khí trang bị đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân đội

Thực hiện chương trình làm việc, chiều 4/12, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng, Hội nghị Quân ủy Trung ương lần thứ mười lăm, nhiệm kỳ 2020-2025 tiếp tục xem xét, thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung quan trọng.

Đồng chí Huỳnh Hữu Trí, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Cà Mau, Trưởng Đoàn công tác số 40 của Tỉnh ủy Cà Mau phát biểu ý kiến tại buổi làm việc với Đảng ủy xã Phước Long.

Tỉnh ủy Cà Mau tổ chức nhiều Đoàn công tác kiểm tra tại các cơ sở

Tỉnh ủy Cà Mau tổ chức nhiều Đoàn công tác đến tận các xã, phường, nhất là những xã vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều đồng bào dân tộc, nhằm kiểm tra, chỉ đạo sâu sát các cơ sở triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh và các xã, phường nhiệm kỳ 2025-2030, quyết tâm sớm tạo chuyển biến mới.

Quang cảnh đại hội.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết, xây dựng Gia Lai thành địa phương phát triển khá của cả nước

Sau 2 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc và đầy trách nhiệm, ngày 4/12, Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đã thành công tốt đẹp, khẳng định vai trò nòng cốt của mặt trận trong hệ thống chính trị và phong trào đại đoàn kết toàn dân tộc.

Bài 4: Hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô

Bài 4: Hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô

Hướng tới mục tiêu trở thành thành phố kết nối toàn cầu vào năm 2045, thành phố Hà Nội đang đứng trước yêu cầu kiến tạo mô hình quản trị mới, đủ năng lực dẫn dắt phát triển bền vững. Những hạn chế kéo dài như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị và ngập úng... đòi hỏi cấp bách phải được xử lý căn cơ.