Kinh hoàng đòi nợ bằng... súng
Ðã hơn hai tháng trôi qua nhưng ông Nguyễn Văn Năng ở Phú Diễn, Từ Liêm (Hà Nội) vẫn rùng mình kinh hãi khi kể lại vụ việc bị sáu đối tượng đòi nợ dùng súng vãi đạn hoa cải vào mâm cơm gia đình trưa 10-7. Ðạn bay rào rào. Cô con dâu ông Năng đang có thai hai tháng và một cậu sinh viên ở gần đó qua chơi trúng đạn. Chiếc nồi cơm điện vỡ toác. Bụi chuối đầu nhà găm đầy đạn hoa cải...
Theo gia đình ông Năng, vụ xả súng kinh hoàng xuất phát từ món nợ 50 triệu đồng mà con ông đã vay của một người tên Thanh ở cùng huyện, lãi suất mỗi ngày 10.000 đồng/triệu đồng. Trước đó, ông Năng đã thu xếp trả 20 triệu đồng và xin được trả dần số tiền còn lại do gia cảnh khó khăn nhưng chủ nợ không đồng ý, bắt phải trả hết, nếu không sẽ cho người đến "nói chuyện". Bị thúc ép quá đáng, hai bên xảy ra cãi vã. Và vụ bắn súng kinh hoàng đã xảy ra.
Một nạn nhân khác cũng bị đòi nợ bằng súng là ông Mai Xuân Hiển ở Thịnh Liệt, Hoàng Mai (Hà Nội). Tối 10-4, khi vô tình gặp chủ nợ là Nguyễn Ngọc Long ở Tân Mai (Hoàng Mai), ông Hiển lập tức bị đòi nợ. Ðang trong tình cảnh vô cùng khó khăn, ông Hiển nhũn nhặn khất nợ. Long liền nổi đóa, lăng mạ, chửi bới ông Hiển đe dọa và rút súng gí vào mặt con nợ. Ông Hiển chỉ nghe thấy một tiếng nổ rất to, rồi chẳng biết gì nữa...
Mới đây nhất, cuối tháng 8-2012 vừa qua, Công an Hà Nội đã bắt giữ được Dương Hoàng Dũng tức Dũng "ben", kẻ chĩa súng bắn chết ông Phan Văn Lan chủ doanh nghiệp Lan Thảo tại Bình Dương trong một thương vụ mà Dũng "ben" được thuê đòi nợ.
Bẫy "tín dụng đen"
Hoạt động "tín dụng đen" bất hợp pháp nhưng lại phổ biến bởi điều kiện vay dễ dàng. Người cho vay thường có "máu mặt", khi con nợ chậm hoặc không trả, chiêu bài đòi nợ theo kiểu "xã hội đen" lập tức được áp dụng.
Thượng tá Nguyễn Văn Thái, Ðội án điều tra Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an Hà Nội phân tích: Bản chất vay mượn cá nhân là quan hệ giao dịch dân sự bình thường giữa hai bên. Nhưng từ đây phát sinh "biến thể" như người vay không sử dụng đúng mục đích cam kết ban đầu, dẫn đến khả năng không thanh toán được. Ðể đòi nợ hợp pháp, chủ nợ phải có đơn khởi kiện ra tòa theo đúng trình tự tố tụng dân sự, nhưng không mấy khi thực hiện vì thủ tục kéo dài, việc thu hồi tài sản để bảo đảm thi hành án rất khó khăn.
Bức xúc, chủ nợ chấp nhận trả công cao cho các đối tượng đòi nợ thuê hy vọng vớt vát được đồng nào hay đồng ấy. Bị "ma lực" đồng tiền hấp dẫn, các đối tượng dùng mọi thủ đoạn như thuê các đối tượng có nhiều tiền án, tiền sự đi thu nợ, dùng vũ lực, hung khí và cả vũ khí "nóng" đe dọa, gây áp lực cho con nợ... dẫn đến các vụ cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật, cố ý gây thương tích, thậm chí cả án mạng.
Hệ lụy đau lòng
Do không thể kiếm đâu ra đủ tiền để trả nợ cho con trai Nguyễn Ðức Khôi ham chơi vay nợ, ông Nguyễn Ðức Tuynh ở An Thượng, Hoài Ðức (Hà Nội) đã treo cổ tự tử. Trước đó, Khôi vay nợ Hoàng Quốc Anh ở cùng xã 150 triệu đồng từ tháng 5-2011. Hai tháng sau, Quốc Anh thường xuyên đến nhà Khôi đòi nợ, giở trò xã hội đen để đàn áp, đánh đập Khôi. Ông Tuynh đã đứng ra bảo lãnh, viết giấy khất và trả nợ thay con trai, cam kết trong vòng một tháng sẽ hoàn trả. Ðôn đáo vay tiền của anh em họ hàng, bạn bè không được, lại thấy Khôi vẫn "chứng nào tật ấy" khiến ông càng cùng quẫn, uất ức nên đã tìm đến cái chết.
Một vụ bẫy "tín dụng đen" để xiết nhà cũng đã xảy ra tại quận Cầu Giấy, Hà Nội. Tối 4-12-2011, một nhóm kéo đến bao vây ngôi nhà số 9, ngõ 9, tập thể Viện Lịch sử Quân sự, mở cửa và "phi" luôn một chiếc xe ba bánh vào nhà, gây huyên náo cả khu tập thể. Từ số tiền vay ban đầu chỉ vài trăm triệu, những kẻ hoạt động "tín dụng đen" đã đưa con trai chủ nhà vào tròng và buộc phải ký giấy chuyển nhượng căn nhà nhằm hợp lý hóa các khoản vay với lãi suất cắt cổ... Không chịu được áp lực do những kẻ "đòi nhà" gây ra trong chính ngôi nhà của mình, bà mẹ đã tìm cách tự vẫn nhưng may mắn được cứu sống.
* Thượng tá Nguyễn Xuân Hùng, Văn phòng Cơ quan CSÐT Công an TP Hà Nội:
Các đối tượng thuê mướn người đòi nợ thường giấu mặt, gây khó khăn cho cơ quan điều tra xác định đối tượng chủ mưu. Số đối tượng đòi nợ hầu hết có tiền án tiền sự, dùng nhiều thủ đoạn tinh vi đối phó. Thậm chí, chúng còn tìm hiểu quy định của pháp luật áp dụng nhiều kiểu "khủng bố" tinh thần gây áp lực lớn cho con nợ... nhưng chưa đủ dấu hiệu phạm tội, chỉ có thể xử lý vi phạm hành chính về các hành vi gây rối TTCC, gây mất ANTT khu dân cư như đặt vòng hoa, dán cáo phó, quăng chất bẩn vào nhà con nợ; cho nhiều người đeo bám lẵng nhẵng hoặc kéo đến nhà hoặc trụ sở công ty con nợ, ngang nhiên ăn uống, bày bừa, cản trở sinh hoạt...
* Luật sư Hoàng Nguyên Bình, Trưởng Văn phòng luật sư Bình An (Hà Nội):
Ðể xử lý đối tượng cho vay nặng lãi, phải chứng minh được tỷ lệ lãi suất cao gấp 10 lần lãi suất ngân hàng và có tính chất bóc lột, chuyên nghiệp. Việc chứng minh cũng hết sức khó khăn do các đối tượng "lách luật" đối phó cho vay với lãi suất dưới mức sẽ bị xử lý hình sự về tội cho vay nặng lãi (cao 8-9 lần so với lãi suất ngân hàng). Mặt khác, bản thân đối tượng hoạt động "tín dụng đen" thường sử dụng "đầu gấu" để thu nợ khiến người vay nợ nếu bị vay lãi suất cao cũng không dám tố cáo.
