Hành động thiết thực để bảo vệ tài nguyên nước

Việt Nam có 3.450 sông, suối với chiều dài từ 10km trở lên, trong đó có 405 sông liên tỉnh, 3.045 sông, suối nội tỉnh. Tổng dòng chảy hằng năm khoảng 844 tỷ mét khối nhưng chủ yếu tập trung vào mùa mưa.
Làm sạch nguồn nước để bảo vệ tài nguyên nước. (Ảnh: Tài nguyên và Môi trường)
Làm sạch nguồn nước để bảo vệ tài nguyên nước. (Ảnh: Tài nguyên và Môi trường)

Dòng chảy hằng năm phân bố không đều, chủ yếu trên lưu vực sông Cửu Long (khoảng 56%), lưu vực sông Hồng, sông Thái Bình (khoảng 18%), còn lại ở các lưu vực sông khác. Mặt khác, phần lớn các hệ thống sông lớn của Việt Nam là các sông xuyên biên giới, lượng nước từ nước ngoài chảy vào chiếm khoảng gần 60% tổng lượng nước trung bình hằng năm.

Trong khi đó, quá trình đô thị hóa nhanh, sự gia tăng dân số, các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp ngày càng tăng đã và đang tác động, gây sức ép lớn, nghiêm trọng đến số lượng và chất lượng nguồn nước các sông, suối và tầng chứa nước. Hầu hết các đoạn sông chảy qua khu vực tập trung đông dân cư, các khu công nghiệp đã và đang bị ô nhiễm với các mức độ khác nhau.

Quá trình đô thị hóa nhanh, sự gia tăng dân số, các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp ngày càng tăng đã và đang tác động, gây sức ép lớn, nghiêm trọng đến số lượng và chất lượng nguồn nước các sông, suối và tầng chứa nước.

Nguyên nhân gây ô nhiễm chủ yếu là do nước thải sinh hoạt, nước thải của các cơ sở sản xuất, làng nghề xả trực tiếp xuống các dòng sông trên địa bàn. Ngoài ra, nhiều tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm pháp luật về tài nguyên nước và môi trường làm cho tình trạng nguồn nước bị ô nhiễm không ngừng gia tăng về mức độ lẫn quy mô.

Ngày Nước thế giới (22/3) năm 2023 được Liên hợp quốc phát động với chủ đề “Thúc đẩy sự thay đổi” (Accelerating Change) nhấn mạnh vai trò của nước là nền tảng cho tất cả các khía cạnh của cuộc sống và là cốt lõi của sự phát triển bền vững ở mỗi quốc gia, đồng thời hướng đến giải quyết cuộc khủng hoảng về nước và vệ sinh môi trường trên toàn cầu. Qua đó, kêu gọi cộng đồng cùng thực hiện các chương trình hành động bảo vệ tài nguyên nước để tạo sự khác biệt bằng cách thay đổi nhận thức sử dụng, khai thác và quản lý nước trong cuộc sống hằng ngày.

Để bảo vệ tài nguyên nước, không thể thiếu sự tham gia có ý nghĩa của nhiều bên liên quan. Mỗi tổ chức, cá nhân cần có những hành động thiết thực và cụ thể như tiết kiệm nước sạch khi sử dụng, không vứt, xả rác thải bừa bãi ra môi trường, tránh tình trạng xả trực tiếp vào nguồn nước sinh hoạt; nước thải tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề, bệnh viện phải được xử lý trước khi thải ra môi trường; hạn chế đến mức thấp nhất chất dinh dưỡng dư thừa, thuốc bảo vệ thực vật ngấm vào đất, nguồn nước ngầm…

Chính quyền các địa phương cần tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư, khởi công, xây dựng và bàn giao các công trình, dự án thuộc lĩnh vực môi trường, tài nguyên nước, nhất là các công trình cung cấp nước sinh hoạt cho người dân ở các vùng núi cao, hải đảo, vùng khan hiếm nước.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sớm hoàn thành, trình Chính phủ xem xét, trình Quốc hội Luật Tài nguyên nước (sửa đổi). Trong đó, cần bổ sung các quy định nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia, giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn nước từ nước ngoài và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu; quy định phòng ngừa, kiểm soát và phục hồi các nguồn nước bị suy giảm, cạn kiệt và ô nhiễm; quy định cụ thể về bảo vệ nguồn nước quan trọng cấp cho sinh hoạt; quy định về sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí, bảo vệ nguồn nước trong các hoạt động khai thác, sử dụng nước…

Đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần triển khai có hiệu quả các cơ chế, điều phối, giám sát liên ngành trong quản lý, khai thác, sử dụng, bảo vệ nguồn nước lưu vực sông; triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm an ninh nguồn nước, an toàn hồ đập, sử dụng hiệu quả nguồn nước phục vụ phát triển kinh tế- xã hội, hợp tác chia sẻ hài hòa nguồn nước xuyên biên giới…

Thời gian tới, các cơ quan chức năng cần kiểm soát chặt hơn nữa các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước; tăng cường việc quản lý hoạt động xả nước vào nguồn và đầu tư xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tại các khu đô thị, khu dân cư tập trung, cụm công nghiệp, làng nghề. Cùng với đó, cần kịp thời phát hiện, biểu dương, khen thưởng các tổ chức, cá nhân có nhiều thành tích xuất sắc trong việc áp dụng các sáng kiến, giải pháp công nghệ để quản lý, bảo vệ và sử dụng hiệu quả tài nguyên nước trên địa bàn, đơn vị mình quản lý…

Có thể bạn quan tâm

Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thi công rà phá bom mìn, vật nổ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc.

Hồi sinh những vùng đất ô nhiễm bom mìn

Nửa thế kỷ sau chiến tranh, bom mìn và vật nổ vẫn nằm lại trong lòng đất là mối đe dọa thường trực cho hàng triệu người dân. Với nỗ lực của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam cùng sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, công cuộc làm sạch đất ô nhiễm đang từng bước mang lại những đổi thay rõ rệt.

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Nhân viên lấy dữ liệu tại Trạm Khí tượng thủy văn Sa Pa, tỉnh Lào Cai. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Ứng dụng công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

Năm 2025 được đánh giá là một năm hứng chịu nhiều đợt thiên tai kỷ lục của nước ta từ trước đến nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cụ thể các mô phỏng cảnh báo từ sớm, từ xa đang là vấn đề được quan tâm nhằm nâng cao năng lực dự báo thiên tai.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam

Lũ lụt tháng 11/2025 chỉ là một phần của các nguy cơ từ biến đổi khí hậu cực đoan ở Việt Nam. Câu chuyện về hành trình chống chọi với lũ lụt của Hà Lan, từ những thảm họa lịch sử đến các giải pháp kỹ thuật cụ thể, đang trở thành mô hình tham khảo thiết thực cho Việt Nam trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Trụ sở Tập đoàn Viettel là một trong số ít toà nhà ở Việt Nam đăng ký để nhận được chứng chỉ xanh.

Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia

Thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 328/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung tích hợp phát triển năng lượng vào quy hoạch đô thị-nông thôn, khuyến khích điện mặt trời, chuyển đổi năng lượng xanh.

(Ảnh minh họa)

Cảnh báo lũ quét, sạt lở tại các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng do mưa lớn diện rộng

Dự báo, trưa và chiều nay (4/12), khu vực các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng tiếp tục có mưa to đến rất to. Cơ quan khí tượng cảnh báo, người dân và chính quyền các địa phương trên cần chuẩn bị các phương án ứng phó nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại nhiều xã, phường do mưa lớn diện rộng.