Hạn chế tình trạng rút BHXH một lần

Thời gian gần đây, tình trạng người lao động (NLĐ) ồ ạt rút BHXH một lần tiếp tục gia tăng, ảnh hưởng không nhỏ đến hệ thống an sinh xã hội và quyền lợi lâu dài cho chính bản thân NLĐ. Vấn đề này được đề cập tại cuộc họp báo thông tin kết quả thực hiện công tác lao động, người có công và xã hội chín tháng đầu năm 2023 vào ngày 17/10 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH).
Tham gia BHXH, người lao động được hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT.
Tham gia BHXH, người lao động được hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT.

Người hưởng BHXH một lần tập trung ở độ tuổi lao động

Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Bảo hiểm xã hội (BHXH), Bộ LĐ-TB&XH cho biết, giai đoạn 2016 - 2022, cả nước có gần 5 triệu lượt NLĐ được giải quyết hưởng BHXH một lần, chỉ 1,3 triệu người trong số này là quay lại hệ thống BHXH. Phân tích đánh giá sâu cho thấy, gần 70% những người rút BHXH một lần có thời gian đóng ngắn dưới 5 năm. Đáng chú ý, những người hưởng BHXH một lần tập trung đông nhất ở độ tuổi từ 20 - 40 tuổi và tập trung chủ yếu ở đối tượng đóng BHXH do người sử dụng lao động quyết định (ngoài nhà nước). “Thời gian gần đây, báo chí cũng thông tin có doanh nghiệp có hơn 500 lao động nghỉ việc chờ rút BHXH một lần. Thực trạng trên nếu không có giải pháp, biện pháp xử lý sẽ ảnh hưởng đến an sinh xã hội”, ông Cường nói.

Nghị quyết số 28-NQ/T.Ư đặt ra yêu cầu: “Có quy định phù hợp để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng BHXH một lần”.

Để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần, giúp NLĐ được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi họ đến tuổi nghỉ hưu, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn khuyến khích NLĐ bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần như: giảm điều kiện hưởng lương hưu (giảm từ 20 năm xuống 15 năm); hưởng trợ cấp hằng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; hưởng BHYT do ngân sách nhà nước bảo đảm trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng; ngoài ra, NLĐ trong thời gian bị mất việc chưa có việc làm còn được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng nhằm giải quyết khó khăn tài chính trước mắt.

Đề xuất hai phương án hưởng BHXH một lần

Cụ thể, phương án 1: Quy định việc hưởng BHXH một lần đối với hai nhóm NLĐ khác nhau:

Nhóm 1: Đối với NLĐ đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH, có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần.

Về bản chất, quy định này kế thừa Nghị quyết số 93/2015/QH13 cho phép NLĐ được lựa chọn giữa bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu hoặc nhận BHXH một lần nếu có nhu cầu. Nhưng sự khác biệt lần này là nếu NLĐ lựa chọn bảo lưu, không nhận BHXH một lần thì sẽ được hưởng các quyền lợi bổ sung. Trường hợp NLĐ lựa chọn nhận BHXH một lần thì sẽ mất đi cơ hội được nhận các quyền lợi bổ sung nêu trên.

Nhóm 2: Đối với NLĐ bắt đầu tham gia BHXH từ ngày Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực trở đi (dự kiến 01/07/2025) thì không được nhận BHXH một lần chỉ giải quyết hưởng BHXH một lần trong các trường hợp: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định tại Điều 60 Luật BHXH hiện hành.

Phương án này có ưu điểm là dần dần từng bước khắc phục được tình trạng hưởng BHXH một lần của thời gian qua theo tinh thần của Nghị quyết số 28-NQ/T.Ư. Theo dữ liệu thống kê thời gian qua thì với phương án này, trong những năm đầu số người hưởng BHXH một lần có thể không giảm nhiều nhưng càng những năm sau giảm càng nhiều, từ năm thứ 5 trở đi sẽ giảm nhanh, có thể giảm quá nửa số người hưởng BHXH một lần so với giai đoạn vừa qua, tiến tới tiếp cận theo tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế, giúp NLĐ được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi họ đến tuổi nghỉ hưu, góp phần ổn định cuộc sống khi về già. Trong ngắn hạn, phương án này không giúp duy trì, gia tăng đối tượng tham gia BHXH bằng so với phương án 2 nhưng trong dài hạn thì phương án này tối ưu hơn. Do quy định này không ảnh hưởng tới những NLĐ đang tham gia BHXH nên sẽ dễ nhận được sự đồng thuận hơn của NLĐ.

Nhược điểm, do chỉ áp dụng đối với NLĐ bắt đầu tham gia BHXH từ ngày luật này có hiệu lực, cho nên hơn 17,5 triệu NLĐ đang tham gia BHXH vẫn có quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần. Do vậy, số người hưởng BHXH một lần không giảm nhiều, đặc biệt trong những năm đầu sau khi luật mới có hiệu lực; đồng thời tạo sự so sánh giữa những NLĐ tham gia trước và sau khi luật này có hiệu lực trong việc hưởng BHXH một lần.

Phương án 2: “Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà NLĐ có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để NLĐ tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH”.

Ưu điểm của phương án này là bảo đảm đúng tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/T.Ư. Hài hòa quyền lợi trước mắt của NLĐ và chính sách an sinh xã hội lâu dài. Mặc dù, số lượt người hưởng BHXH một lần có thể không giảm nhiều so với hiện hành nhưng khi NLĐ hưởng BHXH một lần thì NLĐ cũng không hoàn toàn ra khỏi hệ thống do vẫn bảo lưu một phần thời gian đóng còn lại (không ảnh hưởng tới số người tham gia); NLĐ khi tiếp tục tham gia sẽ được cộng nối thời gian đóng để hưởng chế độ BHXH với quyền lợi hưởng cao hơn; NLĐ có động lực hơn để tiếp tục tham gia, tích lũy quá trình đóng để đủ điều kiện hưởng lương hưu; NLĐ có nhiều cơ hội hơn để đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu. Đây là phương án vừa đáp ứng được nhu cầu nhận BHXH một lần của NLĐ trong thời điểm hiện tại, song cũng đáp ứng được yêu cầu bảo đảm sự ổn định của hệ thống và quyền lợi của NLĐ trong dài hạn.

Nhược điểm là chưa giải quyết triệt để việc rút BHXH một lần theo tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế. NLĐ đã giải quyết một phần thời gian đóng, còn bảo lưu lại được một phần thời gian đóng nên sẽ ảnh hưởng tới việc thụ hưởng các chế độ BHXH (thời gian đóng ngắn) khi tiếp tục tham gia. NLĐ không được giải quyết hưởng BHXH một lần trên toàn bộ thời gian đóng nên có cảm giác bị giảm quyền lợi trước mắt; đồng thời, có thể xuất hiện tình trạng gia tăng NLĐ đề nghị hưởng BHXH một lần trước khi luật có hiệu lực thi hành. Bên cạnh đó, theo phương án này thì tình trạng hưởng BHXH một lần khi còn trẻ (chưa đến tuổi nghỉ hưu) sẽ tiếp tục tiếp diễn trong tương lai.

Theo ông Cường, hưởng BHXH một lần là một vấn đề lớn, phức tạp, nhạy cảm. Chính vì vậy, trên cơ sở đánh giá các ưu, nhược điểm của hai phương án, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội xem xét tại kỳ họp tới đây.

Có thể bạn quan tâm

Nhiều ngân hàng sẵn sàng xem xét khoản vay dựa trên dòng tiền tương lai của sản phẩm công nghệ.

Tín dụng cho tài sản trí tuệ

Khơi thông nguồn lực tài chính để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang ngày càng trở nên cấp thiết. Một trong những hướng đi là mở rộng sử dụng tài sản trí tuệ như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, phần mềm, nhãn hiệu… làm tài sản bảo đảm cho các khoản vay.

Duy trì tiêm phòng cúm định kỳ là cách tốt nhất tăng cường hệ miễn dịch để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Ảnh: HẢI NAM

Không nên lạm dụng thuốc Tamiflu

Năm 2025 được xem là một trong những năm có khí hậu cực đoan nhất, với bão mạnh, mưa lớn và lũ lịch sử diễn ra liên tục trên diện rộng. Cùng lúc đó, số ca cúm mùa tại Việt Nam đang tăng nhanh, đặc biệt là cúm A/H3N2.

Nhiều chương trình xúc tiến thương mại được tổ chức để đẩy mạnh tiêu dùng nội địa. Ảnh: NAM NGUYỄN

"Mùa vàng" kích cầu tiêu dùng

Mùa kích cầu năm nay diễn ra trong bối cảnh người tiêu dùng thận trọng hơn vì áp lực kinh tế và giá cả tăng. Doanh nghiệp bắt buộc phải đẩy mạnh ưu đãi sâu để giữ sức mua.

Tư vấn tuyển sinh tại Đại học Bách khoa. Ảnh: ĐÔNG BẮC

Giảm số lượng phương thức xét tuyển đại học

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố kế hoạch tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2026 với nhiều điểm mới, trong đó Bộ yêu cầu các trường đại học sớm công bố đề án tuyển sinh 2026, giảm phương thức xét tuyển, bảo đảm công bằng, minh bạch.

Việt Nam đã và đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy thu hút dòng vốn chất lượng cao FDI. Ảnh: NAM NGUYỄN

Nâng cấp để bắt nhịp FDI thế hệ mới

Những tiêu chuẩn khắt khe đi kèm dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thế hệ mới đặt ra những thách thức không nhỏ. Các khu công nghiệp Việt Nam chỉ còn lối đi duy nhất, tự nâng cấp chính mình.

Cuộc chơi không cần người chơi

Ly cà-phê đặt nhẹ, giọt nước lạnh trên thành cốc chảy dài. Hai người bạn thân quay đầu vào nhau, những nếp nhăn hằn sâu theo khóe mắt. Câu chuyện họ chia sẻ giống hệt hàng nghìn câu chuyện khác ngoài kia: Giá nhà tăng từng ngày, còn tiền gửi ngân hàng chỉ nhích từng năm.

Ảnh: AP

Thảm kịch từ lỗ hổng quản lý

Vụ hỏa hoạn tại khu phức hợp Wang Fuk Court (trong ảnh) ở quận Tai Po, Hong Kong (Trung Quốc), với ít nhất 146 người thiệt mạng và hàng trăm người mất tích, trở thành thảm kịch dân sự nghiêm trọng nhất đặc khu hành chính này trong nhiều thập niên.

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Ảnh: AP

Gần 80.000 thị thực bị thu hồi

Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo nước này đã thu hồi khoảng 80.000 thị thực không phải thị thực định cư từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai kể từ ngày 20/1.

Lực lượng chức năng Mỹ tại hiện trường vụ nổ súng. Ảnh: ABC NEWS

Mỹ siết chặt chính sách nhập cư

Chính phủ Mỹ vừa công bố một loạt biện pháp siết chặt chính sách nhập cư, trong đó có dừng xử lý đơn xin nhập cư vào Mỹ của công dân Afghanistan, rà soát các trường hợp được chấp thuận tị nạn từ thời chính quyền tiền nhiệm và ngừng tiếp nhận người di cư từ 19 quốc gia.

Dự án Apple Ipad nhằm phát triển năng lực số bằng tiếng Anh ở một số trường tại Hà Nội. Ảnh: NSHN

Thiếu giáo viên là "nút thắt" lớn

Quá trình thực hiện việc triển khai dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai ở các trường phổ thông (ESL) gặp trở ngại lớn khi nguồn giáo viên chưa đáp ứng cả về số lượng lẫn chất lượng.

Khám bệnh cho học sinh và người dân xã biên giới Tuyên Quang.

Ưu tiên nhóm đối tượng yếu thế

Tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe các tờ trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035; chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.

Ảnh: GETTY IMAGES

BOJ cân nhắc lộ trình nâng lãi suất

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda (trong ảnh) cho biết đã trao đổi ý kiến với Thủ tướng Sanae Takaichi về việc BOJ từng bước nâng lãi suất nhằm đưa lạm phát giảm ổn định về ngưỡng mục tiêu 2%, đồng thời bảo đảm nền kinh tế đạt tăng trưởng bền vững.

Gói kích thích kinh tế mới được hy vọng chặn đà lạm phát tại Nhật Bản. Ảnh: BLOOMBERG

Nhật Bản thông qua gói kích thích kinh tế lớn

Chính phủ Nhật Bản vừa thông qua gói kích thích kinh tế quy mô lớn trị giá 21.300 tỷ yên (tương đương 135 tỷ USD) nhằm đối phó lạm phát gia tăng. Đây là một quyết sách được đánh giá là vì người dân của chính quyền nữ Thủ tướng Sanae Takaichi, trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế “đất nước mặt trời mọc”.

Kéo bùn dọn dẹp phòng học. Ảnh: HẢI LUẬN

Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào chịu thiên tai

Mưa, lũ lớn bất thường ở các tỉnh Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk thời gian qua đã gây nhiều thiệt hại, mất mát, đau thương vô cùng lớn. Với tinh thần “tương thân tương ái”, triệu triệu trái tim đang ngày đêm chạy đua với thời gian để cứu trợ, cứu nạn giúp người dân vùng lũ gượng dậy sau thiên tai.

Các sản phẩm thiết bị thông minh của Tập đoàn VNPT được giới thiệu trên thị trường. Ảnh: NAM NGUYỄN

Để doanh nghiệp Nhà nước bứt phá

Vai trò của khu vực kinh tế nhà nước có thể tiếp tục thu hẹp về tỷ trọng, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng, năng lượng và tài chính công. Việc cải cách và nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực này là yếu tố quan trọng để bảo đảm sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Giờ thực hành của Trường cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội.

Mở lối "liên thông" đào tạo nghề

Cho ý kiến đối với dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã đưa ra nhiều ý kiến, nhằm tháo gỡ các khó khăn trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp (GDNN) hiện nay.

Những phần quà nhỏ, chia sẻ với bà con vùng trũng đang chật vật sau lũ. Ảnh: TRƯƠNG ĐỊNH

Khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ

Những đợt mưa dữ dội vừa qua đã khiến hàng chục nghìn hộ dân ở nhiều địa phương của tỉnh Gia Lai chìm trong biển nước. Đảng, Nhà nước cùng chính quyền và nhân dân trong tỉnh đã khẩn trương triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ khẩn cấp, kịp thời động viên bà con vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Quỹ nhà ở quốc gia nhằm đầu tư phát triển nhà ở xã hội, tăng nguồn cung và góp phần ổn định thị trường bất động sản.

Quỹ nhà ở quốc gia mở kỳ vọng mới về giá

Theo quy luật thị trường, bên nào nắm được nguồn cung sẽ chi phối được giá. Khi nguồn cung bền vững được hình thành, thị trường bất động sản sẽ có thêm nền tảng để ổn định và phát triển lành mạnh.

Quản trị rủi ro công bằng

Những ngày qua, lũ lụt hoành hành suốt dải duyên hải Nam Trung Bộ từ Phú Yên, Khánh Hòa đến Đắk Lắk, gây thiệt hại về người và tài sản vô cùng lớn.

Môi trường đầu tư của Việt Nam vẫn giữ được sức hấp dẫn mạnh mẽ với các nhà đầu tư. Đồ họa: K.MINH

Tận dụng sức hút FDI

Dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam khi số vốn FDI thực hiện 10 tháng đạt mức cao nhất trong vòng 5 năm. Cùng với sự gia tăng về quy mô, chất lượng dòng vốn cũng cải thiện rõ rệt, củng cố vị thế của Việt Nam như một điểm đến hấp dẫn trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu dịch chuyển mạnh mẽ.

Nhiều tuyến đường ở TP Hồ Chí Minh chỉ cần mưa là ngập.

Nguy cơ sụt lún nền ở TP Hồ Chí Minh

TP Hồ Chí Minh xếp thứ 2 trong số 10 đô thị ven biển “chìm nhanh” nhất thế giới. Hiện thành phố có 14.775 ha thuộc vùng lún nhanh (hơn 15 mm/năm), 22.331 ha thuộc vùng lún tương đối nhanh (từ 10-15 mm/năm), vùng lún trung bình là 29.560 ha (từ 5-10 mm/năm), những con số rất báo động này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài.

Người dân mong muốn có đột phá trong việc mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế.

Mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, mới đây, Quốc hội đã nghe tờ trình về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/T.Ư ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Ngập do triều cường tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: THẾ ANH

“Nước tới bánh xe”

Giữa cơn mưa xối xả cuối năm, trên đoạn đường Tôn Thất Thuyết, dòng xe hơi đứng im, kiên nhẫn. Xe máy xoay xở lao lên vỉa hè để rồi cũng chịu trận vì quá đông. Nước bắt đầu dâng, nhiều đoạn không thể phân biệt lòng đường và vỉa hè. Tiến không được, lùi cũng không xong.