Thông tin lan truyền
Những nhận xét của ông Johnson được đưa ra khi ông giới thiệu đạo luật được thiết kế để ngăn chặn các lệnh bắt buộc tiêm vaccine.
Trong clip được người dùng mạng xã hội chia sẻ những ngày vừa qua, thượng nghị sĩ này đã trích dẫn các số liệu từ một tài liệu của Cơ quan Y tế Công cộng Anh (Public Health England - PHE), xuất bản ngày 17/9/2021.
Tài liệu này là một bản tóm tắt kỹ thuật theo dõi “các biến thể của virus SARS-CoV-2 cần quan tâm và các biến thể đang được điều tra ở xứ Anh”. Nó không đề cập tất cả các trường hợp nhiễm virus được phát hiện ở xứ Anh, thay vào đó là những trường hợp mà mẫu bệnh nhân đã được giải trình tự gen để xác định biến thể. Các biểu đồ trong tài liệu cho thấy tỷ lệ các trường hợp được phân tích theo cách này đã thay đổi đáng kể trong những tháng gần đây. Tổng số ca mắc Covid-19 ở Vương quốc Anh và số ca tử vong liên quan được thống kê cụ thể trong bảng báo cáo tổng hợp của chính phủ, cũng như được chia nhỏ theo các nước thành viên.
Trang 16 của tài liệu mà Thượng nghị sĩ Johnson tham khảo cho thấy tổng cộng 593.572 trường hợp nhiễm biến thể Delta đã được xác nhận thông qua giải mã trình tự hoặc phân loại gen từ ngày 1/2/2021 đến 12/9/2021. Trong số này, có 2.542 ca tử vong được ghi nhận.
Ở trang 20, con số 2.542 được chia nhỏ theo tình trạng tiêm chủng. Trong số những người được chủng ngừa đầy đủ (hơn 14 ngày sau khi tiêm mũi 2) có 1.613 trường hợp tử vong (chiếm 63,4%). Trong số những người chưa tiêm phòng có 722 trường hợp tử vong (chiếm 28,4%). Những trường hợp tử vong còn lại nằm trong số những người chưa được tiêm đầy đủ.
“Xứ Anh ghi nhận hơn 2.500 trường hợp tử vong trong số 600.000 ca nhiễm biến thể Delta mới, với 63% (tương đương 1.613 người) là những người đã được tiêm vaccine đầy đủ, 28% là những người chưa được chủng ngừa. Đây là thông tin mà người dân Mỹ có lẽ chưa bao giờ được nghe nói đến,” ông Johnson nói.
Một người dùng mạng xã hội Twitter chia sẻ clip phát biểu của Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Mỹ Ron Johnson.
Kiểm chứng thông tin
Bản tóm tắt ở trang 3 của báo cáo trên nêu rõ: “Tiêm 2 liều vaccine vẫn cho thấy hiệu quả cao, giúp giảm 60-85% nguy cơ nhiễm Covid-19, 90-99% nguy cơ nhập viện do bệnh, 90-95% nguy cơ tử vong, và 65-99% nguy cơ phát triển các triệu chứng”.
Phát biểu với Reuters qua email, một phát ngôn viên của PHE cho biết: “Dữ liệu trong báo cáo của PHE nên được hiểu theo hướng có tính đến bối cảnh tỷ lệ bao phủ vaccine rất cao trong dân số Vương quốc Anh. Ngay cả với một loại vaccine hiệu quả cao, vẫn có thể xảy ra trường hợp một lượng lớn ca nhiễm Covid-19 được ghi nhận trong số những người đã được tiêm chủng, đơn giản là vì tỷ lệ dân số được tiêm chủng cao hơn so với tỷ lệ người chưa được tiêm”.
Theo Tiến sĩ Muge Cevik, một giảng viên lâm sàng về các bệnh truyền nhiễm và virus học tại Đại học St Andrews, khi phần lớn dân số đã được chủng ngừa, “hầu hết các ca lây nhiễm và tử vong đều nằm trong số những người đã được tiêm chủng”.
Việc Anh ưu tiên những người dễ bị tổn thương và người cao tuổi ngay trong đợt đầu triển khai chiến dịch tiêm vaccine Covid-19 được cho là một phần nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ nói trên.
Trong một báo cáo giám sát chủng ngừa Covid-19 công bố ngày 23/9, PHE ước tính 123.100 trường hợp tử vong đã được ngăn chặn nhờ chiến dịch tiêm vaccine, đồng thời cũng cung cấp chi tiết về cách tính toán con số này.
Việc sử dụng dữ liệu từ Anh để xem xét tình hình ở Mỹ không phản ánh được sự khác biệt về tỷ lệ tiêm chủng giữa hai quốc gia.
Theo dữ liệu chính phủ, tại Anh - quốc gia tính toán tỷ lệ bao phủ vaccine dựa trên dữ liệu nhóm 16 tuổi trở lên - 80,7% người nhóm này đã được tiêm 2 liều vaccine (tính đến ngày 17/9). Tỷ lệ này sẽ cao hơn nếu chỉ tính cho nhóm tuổi 18+, hoặc cũng có thể thấp hơn nếu xét đến nhóm tuổi 16-17.
Trong khi đó, dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy 67,2% người trên 18 tuổi ở quốc gia này đã được tiêm chủng đầy đủ.
Khẳng định
Thiếu ngữ cảnh. Cách hiểu tỷ lệ tử vong ở người đã được tiêm vaccine ở Anh cao hơn so với người chưa tiêm vaccine bỏ qua bối cảnh rằng, hầu hết dân số ở quốc gia này đã được tiêm chủng. Bằng chứng đã chỉ ra rằng, vaccine giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh nặng, cũng như nguy cơ nhập viện và tử vong do dịch Covid-19.
