NHIỀU HỒ, ĐẬP KHÔ CẠN
Theo thống kê của Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk, trong tổng số 252 hồ chứa trên địa bàn toàn tỉnh do công ty đang quản lý có khoảng 15 hồ ở mực nước dâng bình thường, 81 hồ mực nước ở mức 70-90%, 62 hồ ở mức 50- 70%, 62 hồ dưới 50% và 32 hồ đã cạn nước. Tính đến cuối tháng 4, cơ bản các công trình do công ty quản lý đã phục vụ tưới xong vụ đông xuân 2024-2025, chỉ một số khu vực do người dân gieo cấy muộn nên thời gian phục vụ tưới còn khoảng từ 15-20 ngày nữa. Năm nay, do mùa khô hạn kéo dài và nắng nóng gay gắt cho nên ngoài 32 hồ, đập đã cạn trơ đáy hiện còn 44 công trình có nguy cơ hạn về cuối vụ, gồm: 34 hồ chứa và 10 đập dâng với tổng diện tích phải chống hạn khoảng 3.330 ha cây trồng, trong đó có 2.500 ha lúa, 811 ha cây công nghiệp và 18 ha hoa màu.
Tình trạng khô hạn ở Đắk Lắk ngày càng trở nên khốc liệt hơn, năm nay không chỉ các hồ, đập có dung tích chứa nhỏ cạn kiệt nguồn nước mà ngay cả hồ Ea Súp Thượng (huyện Ea Súp), hồ thủy lợi có dung tích lớn nhất tỉnh Đắk Lắk cũng bị cạn trơ đáy từ đầu tháng 4 đến nay. Ông Phạm Quốc Tuấn, Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi huyện Ea Súp cho biết, đơn vị đang quản lý bảy hồ chứa nước trên địa bàn huyện Ea Súp với tổng diện tích tưới gần 8.500 ha; trong đó, hồ Ea Súp Thượng có diện tích mặt nước rộng 1.400 ha với lượng nước chứa hơn 146 triệu m3, dung tích tưới khoảng 136 triệu m3, bảo đảm nước tưới cho khoảng 8.300 ha cây trồng các loại trên địa bàn các xã Cư Mlan, Ea Bung, Ya Tờ Mốt, Ea Lê và thị trấn Ea Súp.
Kể từ khi hồ Ea Súp Thượng được xây dựng năm 2001 và đưa vào hoạt động từ năm 2005 đến nay, đã biến vùng bình nguyên Ea Súp thành một trong những vựa lúa lớn nhất tỉnh Đắk Lắk. Nhờ nguồn nước ổn định của hồ mà năng suất lúa nước trên địa bàn huyện bình quân đạt 6,7-7 tấn/ ha, có nơi đạt 10 tấn/ha. Tuy nhiên, do công trình được xây dựng và đưa vào sử dụng đã hơn 20 năm, một phần lòng hồ bị bồi lấp, một phần thời tiết nắng nóng gay gắt kéo dài khiến mực nước hồ Ea Súp Thượng xuống dưới mực nước chết 1,7m từ hơn một tháng nay. Trong khi đó, hiện vẫn còn một số diện tích gieo sạ muộn trên địa bàn các xã Ia Rvê, Cư Mlan, Ya Tờ Mốt cần thêm một đợt tưới nữa cho nên có nguy cơ xảy ra khô hạn…
NỖ LỰC CHỐNG HẠN
Trực tiếp đi kiểm tra tình hình và chỉ đạo công tác phòng, chống hạn trên địa bàn huyện Ea Súp, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk Trịnh Quốc Bảo cho biết: Ngoài việc tận dụng nguồn nước còn lại của hồ Ea Súp Thượng phục vụ tưới đợt cuối cho diện tích lúa nước tại các xã Ia Rvê, Ya Tờ Mốt và Cư Mlan, công ty cũng đang thực hiện chống hạn tại bảy công trình với tổng diện tích hơn 1.000 ha trên địa bàn các huyện Krông Năng, Lắk và thị xã Buôn Hồ… Hiện đang bước vào giai đoạn cuối mùa khô hạn nên thời tiết nắng nóng, khô hạn vẫn xảy ra. Vì vậy, công ty tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết và nguồn nước tại các công trình để có phương án chống hạn kịp thời nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại.
Trong những ngày đầu tháng 5, cán bộ, nhân viên Chi nhánh Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk tại các huyện Ea Súp, Lắk, Krông Năng, Lắk và thị xã Buôn Hồ… đang huy động máy bơm bơm tát nguồn nước còn lại trong các hồ, đập để phục vụ nhân dân chống hạn với tổng diện tích khoảng 1.058 ha, gồm: 864 ha lúa, 191 ha cây công nghiệp và 3,45 ha hoa màu. Gia đình ông Nguyễn Tấn Tuấn ở xã Cư Mlan, huyện Ea Súp có 1,8 ha lúa nước, mỗi năm sản xuất hai vụ lúa với năng suất bình quân đạt 8-9 tấn/ha/ vụ.
Năm nay, do khô hạn kéo dài khiến hồ Ea Súp Thượng bị cạn kiệt nguồn nước vào cuối vụ khiến ông Tuấn cũng như nhiều hộ dân hết sức lo lắng. “Tôi sinh sống ở huyện Ea Súp đã nhiều năm, nhưng chưa năm nào thấy hồ Ea Súp Thượng khô cạn như năm nay. Tuy nhiên, những ngày qua được cán bộ, nhân viên Chi nhánh Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi huyện Ea Súp ngày đêm tận tình khơi thông dòng chảy, tận dụng nguồn nước còn lại của hồ phục vụ người dân chống hạn, cho nên đến nay chưa có diện tích nào bị khô cháy hay thiệt hại do khô hạn”, ông Tuấn chia sẻ. Tại huyện Krông Năng, Chi nhánh Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk đã và đang nạo vét đất bồi lắng trong kênh dẫn và bể hút Trạm bơm hồ Bảy Thiện để phục vụ tưới cho 108,8 ha lúa. Còn trên địa bàn huyện Lắk, hiện có ba công trình đang triển khai công tác chống hạn với tổng diện tích khoảng 158,94 ha, trong đó có 114 ha lúa.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, trên địa bàn tỉnh hiện có 373.772 ha cây trồng lâu năm và 69.360 ha cây trồng ngắn ngày vụ đông xuân 2024-2025. Trên cơ sở dự báo tình hình thời tiết trong mùa khô năm nay, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo ngành nông nghiệp, Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk và chính quyền các địa phương chủ động triển khai các biện pháp chống hạn. Căn cứ tình hình thực tế nguồn nước và nhu cầu tưới của các loại cây trồng, ngay từ đầu mùa khô, các đơn vị tăng cường nạo vét các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, nâng cao ngưỡng tràn bằng bao tải cát; thực hiện các giải pháp tưới tiên tiến như tiết kiệm, nhỏ giọt; đồng thời nông dân một số địa phương trong tỉnh cũng chủ động đào ao, khoan giếng để tìm nguồn nước tưới cho cây. Nhờ đó, mùa khô năm nay trên địa bàn tỉnh chưa ghi nhận thiệt hại do hạn hán gây ra.
