Tạo kênh hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân
Thực tế, Việt Nam hiện có hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp xấp xỉ 30% GDP, tạo ra hơn 10 triệu việc làm. Đây cũng là vấn đề mà Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4/5/2025, của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân nêu rõ: “Rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh cá thể; thu hẹp tối đa sự chênh lệch, tạo mọi điều kiện thuận lợi về tổ chức quản trị và chế độ tài chính, kế toán để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp”.
Hỗ trợ các hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính, chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp là một trong những giải pháp cần thiết, đã và đang được thực hiện mạnh mẽ trên thị trường trong thời gian qua. Qua đó, góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo nguồn thu ngân sách lớn hơn. Điểm hội tụ quan trọng trong Nghị quyết số 57/NQ-TW, Nghị quyết số 68/NQ-TW của Bộ Chính trị, đó là sự bứt phá thể chế cho đổi mới sáng tạo, xóa bỏ định kiến về khu vực tư nhân, đổi mới mạnh mẽ tư duy, tạo nền tảng để tạo dựng niềm tin, khơi thông nội lực, bảo đảm mọi quyền tự do kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ quyền lợi doanh nhân, hộ kinh doanh.
Trong bối cảnh đó, tài chính toàn diện không chỉ là công cụ hỗ trợ an sinh, mà còn là nền tảng để phát triển kinh tế-xã hội bao trùm. Tại Việt Nam, Chính phủ đã chủ động nắm bắt xu thế khi hợp tác với Ngân hàng Thế giới (WB) để xây dựng một chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện. Ngày 22/01/2020, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 149/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Chiến lược). Mục tiêu trọng tâm là tối đa hóa khả năng tiếp cận và sử dụng các sản phẩm tài chính phù hợp, an toàn, chi phí hợp lý cho mọi người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế và doanh nghiệp nhỏ. Trong quá trình cụ thể hóa và đưa các cơ chế, chính sách từ Chiến lược vào cuộc sống, cộng đồng doanh nghiệp fintech tại Việt Nam là một trong những lực lượng tiên phong trong việc vận dụng linh hoạt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tài chính toàn diện cũng như phát triển kinh tế tư nhân.
Theo Tiến sĩ Trần Văn, Viện Chiến lược phát triển kinh tế số (IDS), Việt Nam đang hình thành và phát triển một mô hình riêng về cung ứng dịch vụ tài chính số. Trong hệ sinh thái này, các fintech vừa hỗ trợ các giải pháp số hóa hoạt động của hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, vừa cung cấp các dịch vụ tài chính hiện đại với chi phí hợp lý và dễ tiếp cận.
Kết quả nghiên cứu của IDS cho thấy, sau hơn 5 năm thực hiện Chiến lược, đã ghi nhận nhiều thành quả tích cực về sự cải thiện trong tiếp cận dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, trên cơ sở dữ liệu thực tế từ WB và NHNN, nhóm nghiên cứu IDS đã chỉ ra bức tranh không đồng đều về thực trạng tiếp cận dịch vụ tài chính tại Việt Nam. Theo đó, nhóm cá nhân thu nhập thấp nhất chỉ tăng tỷ lệ sở hữu tài khoản khoảng 6% sau 5 năm. Nhóm doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh, dù chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế, vẫn gặp nhiều rào cản trong tiếp cận tín dụng chính thức. Khoảng cách về khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính giữa các nhóm thu nhập và quy mô doanh nghiệp ngày càng mở rộng, theo hướng bất lợi hơn cho nhóm cá nhân thu nhập thấp và nhóm doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.
Tư duy cởi mở thúc đẩy chuyển đổi số
Theo đánh giá của giới nghiên cứu, Việt Nam thuộc nhóm nước chậm cải thiện khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa; với các nguyên nhân chính và cố hữu là khoản vay cần có tài sản bảo đảm; lãi suất cao; thủ tục phức tạp.
Trao đổi ý kiến về vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, Chủ tịch Hội đồng khoa học IDS, Nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, đánh giá, những thành quả ban đầu trong thực thi Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia có được là nhờ tư duy đổi mới, cách tiếp cận cởi mở của các cơ quan hoạch định chính sách và quản lý nhà nước.
“Nếu không tiếp tục có tư duy cởi mở trong việc xây dựng chính sách để thúc đẩy chuyển đổi số, thì các thành quả ban đầu sẽ bị đẩy lùi”, Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên cảnh báo.
Với tinh thần đổi mới, sáng tạo, lấy người dân làm trung tâm, chiến lược tài chính toàn diện quốc gia được kỳ vọng sẽ trở thành “chìa khoá vàng” giúp Việt Nam vững bước trên con đường phát triển bền vững, trở thành hình mẫu về chuyển đổi số và tài chính toàn diện trong khu vực. Trong bối cảnh đó, để tạo diễn đàn mở bàn thảo về cơ hội dành cho gần 5 triệu hộ kinh doanh, ngày 17/10/2025, tại trụ sở 71 Hàng Trống, Báo Nhân Dân sẽ phối hợp Viện IDS tổ chức tọa đàm: “Thực thi chiến lược tài chính toàn diện quốc gia - Cơ hội để hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng”.
Tọa đàm sẽ có sự hiện diện của đại diện lãnh đạo Bộ Công thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, cùng nhiều chuyên gia kinh tế, tài chính, đại diện cộng đồng doanh nghiệp start-up công nghệ, doanh nghiệp fintech, nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Trong phiên thảo luận tại tọa đàm, đại diện các Ủy ban của Quốc hội, các bộ ngành, chuyên gia kinh tế, sẽ chia sẻ thêm về các thách thức và giải pháp hoàn thiện môi trường chính sách để phát triển lành mạnh và bền vững thị trường dịch vụ tài chính số, phục vụ cho việc thực thi hiệu quả Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia giai đoạn tiếp theo.
Đặc biệt, tại tọa đàm, nhóm nghiên cứu của IDS sẽ giới thiệu cuốn sách chuyên khảo “Tài chính toàn diện: Động lực cho tăng trưởng cao giai đoạn 2026-2045”. Đây là sản phẩm được viết hoàn thiện trên cơ sở tập hợp và chắt lọc thông tin từ đề tài nghiên cứu khoa học “Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia: Con đường tiếp cận vốn mới của doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh tại Việt Nam” do IDS thực hiện.
"Tháng 01/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 149/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với mục tiêu trọng tâm là tối đa hóa khả năng tiếp cận và sử dụng các sản phẩm tài chính phù hợp cho mọi người dân để góp phần cho tăng trưởng nhanh và bền vững. Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng trong giai đoạn này đã tập hợp các chuyên gia, nhà kinh tế, một số doanh nghiệp để tiến hành đánh giá sơ bộ sau ba năm thực hiện quyết định.
Cuốn sách trình bày những số liệu khảo sát từ năm 2015 đến năm 2023 và các biện pháp mà Chính phủ đã chỉ đạo, đặc biệt trong giai đoạn đại dịch Covid-19 để giúp kinh tế Việt Nam không rơi vào khủng hoảng, trở thành một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh, kinh tế vĩ mô ổn định, đời sống của nhân dân được bảo đảm trong giai đoạn đại dịch của thế giới".
(Trích Lời giới thiệu sách của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính)
