Châu Âu tăng cường tự chủ chiến lược và hợp tác

Trước cuộc họp với bộ trưởng ngoại giao các quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) diễn ra tại Brussels (Bỉ), Tổng Thư ký NATO Mark Rutte tuyên bố rằng, những cam kết liên tục của Mỹ với NATO vẫn là nền tảng của an ninh châu Âu. Mặc dù còn tồn tại những hoài nghi trong quan hệ nhiều lúc “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” giữa các đồng minh trong NATO, song bên cạnh nỗ lực tăng cường tự chủ chiến lược, châu Âu tiếp tục đánh giá cao vai trò quan trọng của Mỹ đối với an ninh khu vực.
Đại diện các nước tham dự cuộc họp cấp ngoại trưởng của NATO tại trụ sở của tổ chức này ở Brussels, Bỉ, ngày 3/4/2025. (Ảnh: Tân hoa xã)
Đại diện các nước tham dự cuộc họp cấp ngoại trưởng của NATO tại trụ sở của tổ chức này ở Brussels, Bỉ, ngày 3/4/2025. (Ảnh: Tân hoa xã)

Phát biểu của nhà lãnh đạo NATO được đưa ra sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio khẳng định Washington vẫn cam kết duy trì vai trò là một thành viên của NATO, đồng thời kêu gọi đồng minh tăng mạnh chi tiêu quốc phòng để củng cố năng lực của liên minh quân sự này.

Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), bà Kaja Kallas cũng cho rằng, việc người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ một lần nữa xác nhận cam kết của Washington đối với NATO có ý nghĩa rất quan trọng, tuy nhiên, về phần mình, các quốc gia châu Âu cũng cần phải mạnh mẽ hơn.

Các bộ trưởng ngoại giao NATO đã nhóm họp để chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh sẽ diễn ra vào tháng 6 tới tại La Haye, Hà Lan. Các cuộc họp diễn ra trong bối cảnh châu Âu lo ngại chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang dần rời xa NATO và giảm bớt cam kết với các đồng minh châu Âu.

Họ đang chịu áp lực gia tăng về việc tăng cường năng lực quốc phòng sau khi ông Trump đặt câu hỏi liệu Mỹ - quốc gia đóng vai trò bảo đảm an ninh cho châu Âu kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai - có nên tiếp tục vai trò trung tâm trong NATO hay không.

Theo ông Trump, châu Âu phải chịu gánh nặng bảo đảm an ninh của chính mình và các nước NATO nên tăng chi tiêu quân sự lên 5% GDP.

Trước áp lực phải tăng cường năng lực phòng vệ và tăng chi quốc phòng, để giảm dần phụ thuộc vào Mỹ, một số cường quốc quân sự lớn nhất của châu Âu đang xây dựng kế hoạch đảm nhận trách nhiệm phòng thủ lớn hơn cho châu lục.

Anh, Pháp, Đức và các nước Bắc Âu đang xây dựng đề xuất nhận chuyển giao năng lực phòng thủ trong 5-10 năm tới. Hiện tại, các bên mới đang tiến hành các cuộc thảo luận không chính thức nhưng có hệ thống về vấn đề này, trong đó có việc tăng chi tiêu quốc phòng và nâng cao năng lực quân sự để thuyết phục Mỹ chấp thuận một tiến trình chuyển đổi có kiểm soát.

Theo nhận định của một số quan chức châu Âu, ngay cả khi tăng ngay chi tiêu quân sự thì châu Âu cũng phải mất ít nhất 5-10 năm mới phát triển được các năng lực cần thiết thay thế được Mỹ, chưa tính đến năng lực răn đe hạt nhân.

Sau khi Mỹ đột ngột thay đổi chính sách trong quan hệ với châu Âu, Anh, Pháp, Italia xác nhận đã đặt mua tên lửa phòng không mới. Đơn hàng bao gồm một số lượng chưa công bố tên lửa Aster 30 B1 mới, sẽ được đưa vào sử dụng trong hệ thống phòng không đất-đối-không SAMP/T tương lai của Pháp và Italia, cũng như tàu hải quân của cả ba nước vào năm tới.

Trong “Sách trắng” về quốc phòng được công bố hồi giữa tháng 3 vừa qua, Ủy ban châu Âu (EC) khẳng định tầm quan trọng của việc phải khởi động kế hoạch “tái vũ trang châu Âu” vào năm 2030.

Thực tế, chi tiêu quân sự của 27 nước thành viên EU đã tăng hơn 31% kể từ năm 2021, đạt 326 tỷ euro vào năm 2024, song mức chi tiêu này được cho là chưa đủ.

Với việc công bố “Sách trắng”, EC chính thức đưa ra các phác thảo cho mục tiêu huy động 800 tỷ euro nhằm đưa quốc phòng châu Âu vào quỹ đạo. EC muốn các quốc gia thành viên EU có thể dành tới 1,5% GDP cho chi tiêu quân sự trong bốn năm tới mà không lo vi phạm các quy tắc ngân sách về thâm hụt công. Điều này có thể giúp huy động tới 650 tỷ euro trong giai đoạn này.

Ngoài ra, EC cũng muốn 27 quốc gia thành viên nhanh chóng phê duyệt kế hoạch cho khoản vay 150 tỷ euro nhằm tài trợ chung cho việc mua sắm và đầu tư trong lĩnh vực quốc phòng tại EU.

Các nước EU xác định một loạt các lĩnh vực ưu tiên để hành động ở cấp độ khu vực và hoàn toàn thống nhất với NATO, bao gồm việc nâng cao hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa, hệ thống pháo binh, tăng cường tên lửa và đạn dược, thúc đẩy nghiên cứu, cải tiến máy bay không người lái và hệ thống chống máy bay không người lái.

Những nỗ lực đầu tư quốc phòng và mua sắm để nâng cao năng lực của EU phần nào giúp châu Âu đỡ phụ thuộc vào “chiếc ô an ninh” vốn không chắc chắn từ Mỹ, song cũng để xoa dịu sự hoài nghi của ông Trump trong vấn đề bảo đảm an ninh của Mỹ đối với Lục địa Già, đồng thời vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với đồng minh ở bên kia bờ Đại Tây Dương.

Có thể bạn quan tâm

Cảng Los Angeles, California, Mỹ. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Nền kinh tế thế giới: Bức tranh tươi sáng

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đánh giá nền kinh tế thế giới năm nay vẫn duy trì được sức bền và khả năng chống chịu với các cú sốc. Chỉ số tích cực của các nền kinh tế lớn, nhất là Mỹ và châu Âu, đã tô điểm các gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế thế giới.

Tòa nhà bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel tại Jbaa, Liban, ngày 4/12/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)

Israel không kích Liban

Chỉ một ngày sau khi Israel và Liban tiến hành cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên sau nhiều thập kỷ và bất chấp cả việc hai nước đã ký thỏa thuận ngừng bắn hồi tháng 11/2024, ngày 4/12, quân đội Israel thông báo đã bắt đầu các cuộc tấn công nhằm vào “những mục tiêu khủng bố của lực lượng Hezbollah” tại miền nam Liban.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Cảnh ngập lụt sau những trận mưa lớn tại tỉnh Songkhla, Thái Lan. (Ảnh: THX/TTXVN)

Liên hợp quốc hỗ trợ các nước Nam Á ứng phó lũ lụt nghiêm trọng

Liên hợp quốc tiếp tục hỗ trợ chính phủ một số quốc gia Nam ÁĐông Nam Á ứng phó với tình trạng lũ lụt và sạt lở đất ở mức thảm khốc, khiến hơn 1.500 người thiệt mạng và ảnh hưởng gần 11 triệu người. Đây là thông điệp mà người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên hợp quốc, ông Stephane Dujarric đưa ra vào ngày 4/12.

Người lao động làm việc tại một siêu thị tại Washington D.C, Mỹ. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Mỹ: Số nhân sự bị cắt giảm cao nhất trong 5 năm

Với các thông báo cắt giảm mạnh nhân sự của các doanh nghiệp Mỹ vào tháng 11, tổng số người mất việc trong cả năm 2025 tiếp tục vượt xa mốc 1 triệu người, trong bối cảnh tái cấu trúc doanh nghiệp, trí tuệ nhân tạo (AI) và thuế quan góp phần làm giảm số lượng việc làm.

Bộ trưởng Nội vụ và An toàn Hàn Quốc Yun Hojung chụp ảnh kỷ niệm với các đại sứ, đại biện các nước tại Hàn Quốc. (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc)

Đẩy mạnh hợp tác về hành chính giữa Hàn Quốc và Việt Nam

Ngày 4/12, Bộ trưởng Nội vụ và An toàn Hàn Quốc Yun Hojung đã tổ chức gặp gỡ đoàn ngoại giao tại Seoul, giới thiệu về những chính sách mới về Hành chính công của chính quyền Lee Jae Myung. Đại sứ Việt Nam tại Hàn Quốc Vũ Hồ đã tham dự sự kiện này cùng với gần 100 đại sứ, đại biện các nước tại Seoul.

Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu Back. (Ảnh: Yonhap/ TTXVN)

Hàn Quốc định hướng tái thiết quân đội

Ngày 3/12, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu Back đã chủ trì cuộc họp với các chỉ huy cấp cao để thảo luận định hướng củng cố và xây dựng lực lượng quân đội, 1 năm sau động thái thiết quân luật bất thành có sự tham gia của cựu Bộ trưởng Quốc phòng và một loạt quan chức quân đội dưới thời cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergei Shoigu. (Ảnh: THX/TTXVN)

Trung Quốc, Nga củng cố tin cậy chiến lược

Trong khuôn khổ vòng tham vấn an ninh chiến lược Trung Quốc-Nga lần thứ 20 diễn ra tại Moskva, Trung Quốc và Nga nhất trí triển khai đầy đủ nhận thức chung quan trọng mà nguyên thủ hai bên đạt được về an ninh chiến lược, qua đó thúc đẩy điều phối chiến lược song phương lên tầm cao chất lượng hơn.

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.