Gọi tên văn chương Việt

Vừa qua, không hẹn mà gặp, cùng lúc văn đàn Việt Nam đón nhận hai tin vui: hai giải thưởng văn học quốc tế gọi tên hai nhà văn Việt Nam. Họ thuộc hai thế hệ, sống ở hai đầu đất nước.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều ký tặng sách trong một cuộc ra mắt. Ảnh: QUANG HƯNG
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều ký tặng sách trong một cuộc ra mắt. Ảnh: QUANG HƯNG

1/ Theo đó, Giải thưởng văn học Hàn Quốc Changwon KC international literary Prize (tạm dịch: Giải thưởng văn học quốc tế Hàn Quốc Changwon) năm 2018 sẽ được trao cho nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. Đây là giải thưởng được trao cho những nhà văn có độ tuổi 50 - 65 với những cống hiến, đóng góp sáng tạo văn học nghệ thuật không chỉ trong nước mà còn ngoài nước.

Còn nhà văn Nguyễn Ngọc Tư với tập truyện “Cánh đồng bất tận” (bản tiếng Đức) sẽ được trao Giải Literaturpreis 2018. Literaturpreis là giải thưởng được thành lập 30 năm qua, dành cho các tác giả nữ đến từ châu Á, Phi, Mỹ Latin, Thế giới Ả Rập và vùng Caribe. Giải thưởng do Hội Văn hóa Kitprom và Hội sách Frankfurt phối hợp tổ chức, và thành viên ban giám khảo là các nhà văn, phê bình văn học Đức.

2/ Nguyễn Quang Thiều và Nguyễn Ngọc Tư đều là những cái tên nổi bật trên văn đàn Việt Nam đương đại. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều thừa nhận, ông “bất ngờ”! Dù đã nhận nhiều giải thưởng văn chương trong nước, nhưng khi biết tin mình được nhận một giải thưởng mới ở xứ Kim Chi, ông vẫn vô cùng xúc động. “Đối với nhà thơ, khi được bạn đọc chia sẻ một tác phẩm đã cảm thấy vui rồi, huống gì lại là cả hội đồng nghệ thuật nước ngoài. Tôi cảm thấy xúc động bởi thi ca vẫn còn nhận được sự đồng cảm, chia sẻ của nhiều thế hệ độc giả. Đây cũng là dịp để văn học Việt Nam và Hàn Quốc giao lưu và có cơ hội được hiểu nhau hơn”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nói.

Trong khi đó, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư thì chia sẻ, mỗi giải thưởng đến với chị đều là mỗi bất ngờ. Đặc biệt với giải thưởng ở Đức vừa công bố. Bởi đó là giải thưởng “bỗng dưng” đến khi nhà văn không chủ động gửi tác phẩm dự thi. Càng đặc biệt bất ngờ, bởi Nguyễn Ngọc Tư đã muốn “quên” đứa con mang tên “Cánh đồng bất tận” để viết những tác phẩm khác. Tuy nhiên, như nhiều giải thưởng trước đây, nhà văn “xứ Cà Mau” này đón nhận với tâm thế hết sức bình thản, và coi đó là “một món quà”. “Mình nghĩ nó quan trọng, thì nó là núi, còn nhẹ nhàng thì cũng như bạn gửi tặng tôi gói trà. Giá trị của nhà văn không phải do anh chị ta nhận giải thưởng nào, cả thảy bao nhiêu. Đó chỉ là một cách nhìn nhận sự nghiệp của người viết”, Nguyễn Ngọc Tư quan niệm.

Gọi tên văn chương Việt ảnh 1

Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư giữa đồng nghiệp và người hâm mộ. Ảnh: QUANG HƯNG

Vào tháng 9 tới, theo nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Giải thưởng văn học quốc tế Hàn Quốc Changwon trị giá 5.000 USD sẽ được trao tại Hàn Quốc. Còn đầu tháng 10 nhà văn Nguyễn Ngọc Tư sẽ sang Đức nhận giải thưởng trị giá 3.000 Euro do Hội sách Quốc tế Frankfurt tài trợ. Dịp này, Nguyễn Ngọc Tư còn nhận thêm 6.000 Euro từ các đơn vị khác để thực hiện một dự án viết dành cho nữ giới tại Việt Nam. Theo kế hoạch, nhà văn đất Mũi Cà Mau sẽ cùng các dịch giả tiếng Đức của “Cánh đồng bất tận” tham gia hội chợ sách Frankfurt để đọc giới thiệu tác phẩm.

3/ Trong khi đời sống văn chương Việt đang bị đánh giá là khá yên ả, thậm chí xuất hiện nhiều tác phẩm tẻ nhạt, nhiều giải thưởng thiếu chất lượng, mang tính “ve vãn” thì với hai giải thưởng quốc tế đã được thông báo sẽ trao cho hai nhà văn Nguyễn Quang Thiều và Nguyễn Ngọc Tư liệu có khuấy động và thúc đẩy những cá tính sáng tạo? Đó là câu hỏi không dễ có câu trả lời chung, nhưng rõ ràng, nó có thể đánh thức những cá tính sáng tạo. Bởi khi những giá trị văn chương đích thực được đánh giá cao, như cách nhìn của ban giám khảo hai giải thưởng nêu trên, thì nhìn vào đó, người viết nói chung sẽ có trách nhiệm hơn trong việc tìm đường đi cho sáng tác của mình.