Theo báo cáo mới của Chương trình Môi trường LHQ, mỗi năm khoảng 1/3 lượng thực phẩm sản xuất ra trên toàn thế giới (tương đương 1,3 tỷ tấn) bị thất thoát hoặc lãng phí. Trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam hiện đang xếp vị trí thứ hai về lãng phí thực phẩm với hơn 8 triệu tấn thực phẩm bị thất thoát hay vứt bỏ mỗi năm khi vẫn còn sử dụng hoặc tận dụng được, gây tổn hại khoảng 3,9 tỷ USD/năm.
“Ngừng lãng phí thực phẩm” là chiến dịch trọng tâm trong các hoạt động của chương trình “Food For Change 2024” được triển khai trên tất cả hệ thống thuộc mạng lưới Ngân hàng thực phẩm Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh và hơn 20 tỉnh, thành phố. Đây được kỳ vọng là chiến dịch chung tay giảm thiểu phát thải khí nhà kính từ việc phân hủy thực phẩm tại bãi rác và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong sản xuất - tiêu dùng.
Chiến dịch hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về thực trạng lãng phí thực phẩm, khuyến khích mọi người thay đổi thói quen tiêu dùng nhằm tiết kiệm chi phí và giảm tác động đến môi trường. Trong đó, công tác tuyên truyền sẽ được đẩy mạnh. Các bên liên quan sẽ cùng nhau thúc đẩy cộng đồng thực hiện nhiều biện pháp giảm thiểu lãng phí, từ việc mua sắm thông minh, bảo quản thực phẩm đúng cách đến sáng tạo trong tận dụng thực phẩm thừa, tái chế rác thực phẩm hữu cơ bảo vệ môi trường. Bên cạnh mục tiêu chính là góp phần giảm lãng phí thực phẩm trong các hộ gia đình, nhà hàng và chuỗi cung ứng, chiến dịch còn khuyến khích việc quyên góp thực phẩm dư thừa cho các tổ chức từ thiện, giúp đỡ người khó khăn, nhóm yếu thế.
Cách đây không lâu, Ngân hàng thực phẩm Việt Nam đã phát động và thực hiện giảm tình trạng lãng phí thực phẩm, bảo vệ môi trường như: thu gom thực phẩm còn sử dụng được tại các nhà vườn, chợ đầu mối; thu hồi thực phẩm tại các chuỗi cửa hàng cà-phê, bánh ngọt trao tặng cho người lang thang, cơ nhỡ và mạng lưới thụ hưởng của tổ chức này tại các thành phố lớn. Những sản phẩm khác như bã trà, bã cà-phê, rác thải hữu cơ còn được các đội tình nguyện viên thu gom và chuyển về các Vườn thực phẩm cộng đồng để tái chế thành thức ăn chăn nuôi, ủ phân, trồng rau, cây xanh. Những sản phẩm còn sử dụng được sẽ trao tặng lại cho các mái ấm, nhà tình thương, các đơn vị đối tác đã đồng hành trong hoạt động trở thành một vòng tròn khép kín, từng bước giảm thiểu tình trạng lãng phí thực phẩm trong cộng đồng.
Ông Nguyễn Tuấn Khởi, Chủ tịch Ngân hàng thực phẩm Việt Nam cho rằng, bên cạnh chiến dịch “Ngừng lãng phí thực phẩm”, Cẩm nang khuyến nghị quyên góp thực phẩm tại Việt Nam cũng được biên soạn nhằm nâng cao nhận thức, hướng dẫn cộng đồng quyên góp thực phẩm một cách an toàn, thiết thực và bền vững. Đây là kết quả của sự hợp tác giữa các chuyên gia, tổ chức xã hội và doanh nghiệp nhằm cung cấp những hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu, phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam. Cùng với đó là các khuyến nghị để hoạt động chống lãng phí thực phẩm được thực hiện hiệu quả, thiết thực trên quy mô lớn. Cẩm nang được xem như tiền đề trong quá trình thúc đẩy sự ra đời của Luật về quyên góp và chống lãng phí thực phẩm như các quốc gia phát triển trên thế giới.
