“Đòn bẩy” thể chế đưa Thành phố Hồ Chí Minh cất cánh

1Sau hơn hai năm triển khai Nghị quyết 98 với 44 cơ chế, chính sách vượt trội, Thành phố Hồ Chí Minh đã có thêm động lực phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ sau đại dịch. Tuy vậy, khi thành phố bước vào giai đoạn phát triển với quy mô và tiềm lực lớn hơn nhiều sau hợp nhất địa giới, “chiếc áo thể chế” hiện nay đã trở nên chật hẹp, đòi hỏi một cơ chế mới tương xứng.

Tại Kỳ họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất trình Quốc hội Nghị quyết 98 sửa đổi để tạo xung lực mới cho Thành phố Hồ Chí Minh. Chuyên gia kinh tế Lê Bá Chí Nhân nhận định, dự thảo Nghị quyết 98 sửa đổi đã mở ra nhiều cơ chế, chính sách theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho thành phố, nổi bật là mô hình khu thương mại tự do (FTZ) và phát triển đô thị theo TOD. Theo đó, Thành phố Hồ Chí Minh được trao thẩm quyền thành lập, mở rộng và điều chỉnh ranh giới FTZ; áp dụng ưu đãi thuế, giao dịch ngoại tệ; khai thác quỹ đất để huy động vốn đầu tư hạ tầng. Thành phố cũng được sử dụng 100% nguồn thu từ quỹ đất tại các dự án trong vùng phụ cận các nút giao (theo mô hình TOD) để ưu tiên đầu tư cho giao thông công cộng; được quyết định thu hồi đất phục vụ các dự án trong FTZ và các dự án chiến lược. Những cơ chế này tạo “không gian thể chế đặc biệt” nhằm thu hút dòng vốn chất lượng cao, phát triển trung tâm tài chính quốc tế và tháo gỡ nút thắt hạ tầng, qua đó giúp thành phố phát huy vai trò đầu tàu kinh tế.

2Nghị quyết Đại hội đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030 đã đề ra mục tiêu tới năm 2045 sẽ ra nhập nhóm 100 thành phố có chất lượng sống tốt nhất thế giới, xứng tầm siêu đô thị quốc tế của Đông Nam Á, là trung tâm kinh tế, tài chính, du lịch, dịch vụ, giáo dục, y tế của châu Á, điểm đến hấp dẫn toàn cầu, kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển đặc sắc, bền vững, chất lượng sống cao, hội nhập quốc tế sâu rộng. Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, Nghị quyết số 98 sửa đổi không chỉ tháo gỡ những “điểm nghẽn” thể chế, mà còn là yêu cầu cấp thiết để nâng cao năng lực quản trị siêu đô thị và tạo điều kiện cho thành phố thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là “liều thuốc tăng tốc” mạnh mẽ, giúp Thành phố Hồ Chí Minh khơi thông các điểm nghẽn, khai thác tối đa vị thế đầu tàu kinh tế và hoàn toàn có thể đạt được những kết quả như kỳ vọng của Trung ương và cả nước.