Tài chiến lược của ông Murat Yakin
Không được đánh giá quá cao trước khi bước vào EURO 2024, thầy trò huấn luyện viên Murat Yakin đã khiến tất cả phải chú ý đến mình với liên tục những trận đấu xuất sắc tại vòng bảng và vòng 1/8 vừa qua. Đội tuyển Thụy Sĩ dễ dàng vượt qua đội bóng được đánh giá sẽ là “ngựa ô” của giải đấu Hungary 3-1 ở trận mở màn, hoà 1-1 với Scotland khi chơi lấn lướt trong gần như cả trận đấu và đánh rơi chiến thắng trước chủ nhà Đức ở phút bù giờ cuối cùng một cách đầy đáng tiếc. Kết quả này giúp họ xếp thứ 2 bảng A và chạm trán Đương kim vô địch Italia tại vòng 1/8.
Đội hình Thụy Sĩ được chiến lược gia 49 tuổi xây dựng với sáu cái tên nòng cốt giàu kinh nghiệm ở hàng phòng ngự và tuyến giữa: thủ thành Yan Sommer, bộ ba trung vệ Fabian Schar, Manuel Akanji và Ricardo Rodriguez cùng cặp tiền vệ trung tâm Granit Xhaka và Remo Freuler. Ở hàng tiền đạo, dù không sở hữu những cầu thủ nhận được nhiều sự chú ý nhưng sự tài tình và linh hoạt của ông Yakin đã giúp Thụy Sĩ trở nên vô cùng sắc bén. Họ chính là đội bóng ghi nhiều bàn thắng thứ 3 tại vòng bảng với 5 bàn (xếp sau Đức và Áo).
Ở trận ra quân, ông Yakin đã có lựa chọn bất ngờ khi để cầu thủ đang thi đấu cho Ludogorets (Bulgaria) Kwadwo Duah ra sân ngay từ đầu khi nhận thấy hàng thủ Hungary không có tốc độ tốt để đối phó với những tình huống rót bóng ra sau lưng. Và chỉ sau 12 phút thi đấu, Duah đã đáp lại sự tin tưởng của người thầy khi lẻn xuống sau lưng hàng phòng ngự Hungary và ghi bàn thắng mở tỷ số.
Sang đến trận gặp Scotland, Murat Yakin tiếp tục khiến người hâm mộ bất ngờ khi sử dụng Xherdan Shaqiri ngay từ đầu với vai trò của một số 9 ảo. Trước một đối thủ chủ động lùi sâu để phòng ngự, cựu cầu thủ của Bayern Munich và Liverpool được tự do di chuyển rộng để gây rối loạn hàng phòng ngự Scotland. Sự lựa chọn này của chiến lược gia sinh năm 1974 đã phát huy tác dụng khi Shaqiri lập siêu phẩm với cú cứa lòng một chạm mang về bàn gỡ hoà cho Thụy Sĩ, một bàn thắng có lẽ nếu không phải Shaqiri thì sẽ không ai khác làm được.
 |
Shaqiri đáp lại sự tin tưởng của Murat Yakin với bàn thắng quý giá (Ảnh: Getty) |
Và ở trận gặp chủ nhà Đức, vị trí cao nhất trên hàng công Thụy Sĩ tiếp tục được thay đổi. Chủ động chơi phòng ngự phản công trước một đối thủ mạnh, Murat Yakin quyết định sử dụng Breel Embolo, một cầu thủ từng có nhiều năm thi đấu tại Bundesliga. Tốc độ cùng sự càn lướt của Embolo đã khiến bộ đội trung vệ của Đức Jonathan Tah và Antonio Rudiger gặp rất nhiều khó khăn.
Màn trình diễn này có thể được coi là sự lột xác hoàn toàn nếu so với hai năm trước tại World Cup 2022. Ở đó, Đội tuyển Thụy Sĩ của ông Murat Yakin nhận thất bại nặng nề 1-6 trước Bồ Đào Nha tại vòng 1/8. Màn trình diễn kém cỏi này khiến ông Yakin hứng chịu làn sóng chỉ trích nặng nề của người hâm mộ Thụy Sĩ. Dẫu vậy, Liên đoàn Bóng đá Thụy Sĩ vẫn đặt niềm tin vào chiến lược gia sinh năm 1974. Và Murat Yakin đã cho thấy mình xứng đáng với cơ hội này sau những gì Đội tuyển Thụy Sĩ đã cống hiến tại EURO 2024 cho đến thời điểm hiện tại.
Việc Thụy Sĩ góp mặt tại các giải đấu lớn có lẽ là điều không mới với giới mộ điệu túc cầu thế giới. Họ cho thấy sự ổn định khi đã giành quyền tham dự 5 kỳ World Cup liên tiếp và góp mặt tại 6/8 kỳ EURO gần nhất. Thế nhưng, thành tích của Đội tuyển xứ đồng hồ lại không có gì nổi bật, họ thường xuyên vượt qua vòng bảng nhưng luôn bị loại sau 1 đến 2 trận đấu tại vòng play-off. Phải đến EURO 2024, Thụy Sĩ mới mang dáng dấp của một ứng cử viên với tài cầm quân của huấn luyện viên Murat Yakin.
Đè bẹp Đương kim vô địch
Chạm trán nhà đương kim vô địch Italia tại vòng 1/8, ông Murat Yakin đã có những phát biểu vô cùng tự tin: “Chúng tôi không có nhiều lo lắng về Italia, họ mới là những người phải lo sợ khi đối đầu với chúng tôi”. Và các cầu thủ Thụy Sĩ đã chứng minh sự tự tin của người thầy là hoàn toàn có cơ sở.
Những diễn biến trong trận đấu diễn ra trên sân vận động Olympic cho thấy Thụy Sĩ đã thực sự bóp nghẹt Italia. Hệ thống pressing được ông Yakin xây dựng đã hoạt động hiệu quả khiến Italia gặp rất nhiều khó khăn trong khâu triển khai bóng từ phần sân nhà. Sự cơ động của lớp pressing đầu tiên với sự góp mặt của Embolo, Ruben Vargas và Fabian Rieder khiến hàng phòng ngự Italia bối rối và thường xuyên có những đường chuyền lỗi.
 |
Thụy Sĩ gieo sầu cho Đương kim vô địch Italia. (Ảnh: Getty) |
Ngay cả khi thoát được tuyến pressing đầu tiên, “Azzurri” (biệt danh Đội tuyển Italia) cũng không thể tiếp tục lên bóng một cách dễ dàng. Bộ đôi tiền vệ trung tâm của Thụy Sĩ Remo Freulers và Granit Xhaka luôn chiếm ưu thế trong những tình huống tranh chấp ở khu vực giữa sân và thường xuyên nhanh chóng thu hồi quyền kiểm soát bóng cho Thụy Sĩ.
Điều này giúp Thụy Sĩ có thời lượng kiểm soát bóng vượt trội và có nhiều cơ hội để triển khai các mảng miếng để khoan thủng hàng phòng ngự Italia. Hướng tấn công chính của các học trò ông Murat Yakin là cánh trái. Aebischer thường xuyên bó vào hành lang trong để bổ sung quân số cho những tình huống tranh chấp ở khu vực giữa sân. Ricardo Rodriguez dù được bố trí đá trung vệ lệch trái nhưng thường xuyên dâng cao tham gia tấn công. Anh hoặc Dan Ndoye sẽ di chuyển thực hiện những tình huống chồng cánh hoặc hút người để Ruben Vargas rẽ vào trong.
Cả hai bàn thắng Thụy Sĩ ghi được đều xuất phát từ cánh này. Phút 37, Vargas thoải mái rê bóng sau khi Ndoye thu hút được sự chú ý của cả trung vệ Bastoni và hậu vệ cánh Di Lorenzo. Anh tung đường chuyền hướng vào vòng cấm tạo điều kiện thuận lợi cho Freuler mở tỷ số.
Ở bàn thắng thứ 2, kịch bản tương tự diễn ra khi Vargas một lần nữa lại được thoải mái cầm bóng rẽ vào trong. Lần này, cầu thủ đang thi đấu cho Ausburg đã tự mình ghi bàn với cú cứa lòng hiểm hóc vào góc xa đánh bại thủ thành Donnaruma.
 |
Bàn thắng đẹp mắt của Ruben Vargas vào lưới Đội tuyển Italia. (Ảnh: Getty) |
Sau khi có được lợi thế lớn, Thụy Sĩ chủ động chơi chậm để bảo toàn tỷ số. Họ đã thành công trong việc giữ sạch lưới trước những tình huống nhồi bóng bổng liên tiếp của Italia ở khoảng thời gian cuối trận.
Thủ lĩnh Granit Xhaka
Sau một mùa giải với phong độ ấn tượng trong màu áo Bayer Leverkusen, Granit Xhaka tiếp tục mang phong độ ấy để cống hiến cho Đội tuyển Thụy Sĩ tại ngày hội bóng đá lớn nhất châu Âu. Anh chính là “trái tim” nơi tuyến giữa và là quân bài không thể thiếu của huấn luyện viên Murat Yakin.
Xhaka không thường xuyên kiến tạo hay ghi bàn nhưng khả năng chia bài, điều tiết nhịp độ chính là thứ chỉ anh chứ không phải ai khác mới có thể mang đến. Khi cần tăng tốc, Xhaka sẵn sàng thực hiện những đường chuyền dài xuyên tuyến cho các đồng đội phía trên. Khi cần hạ nhịp độ, đội trưởng của Thụy Sĩ sẽ là người giành lại quyền kiểm soát bóng, chủ động giảm nhịp, yêu cầu đồng đội bình tĩnh và chơi chậm lại.
Tiền vệ đang thi đấu cho Bayer Leverkusen đã chơi bóng xuất sắc trong cả vòng bảng những có lẽ phải đến trận đấu gặp Italia ở vòng 1/8 vừa qua, người ta mới thực sự chú ý đến anh. Đội trưởng của Thụy Sĩ sở hữu những thông số đáng mơ ước ở khu vực tuyến giữa: 101 lần chạm bóng, 100% chiến thắng trong các pha không chiến, 94/98 đường chuyền chính xác (tỷ lệ thành công 96%), 16 lần nhận bóng ở 1/3 cuối sân cùng bốn lần giành lại quyền kiểm soát bóng.
 |
Granit Xhaka đang là “trái tim” của Đội tuyển Thụy Sĩ. (Ảnh: Getty) |
Tính riêng trong hiệp 1, Xhaka có số đường chuyền ở 1/3 cuối sân đối thủ nhiều hơn cả Đội tuyển Italia cộng lại (22 so với 21). Bản thân cựu cầu thủ Arsenal cũng là người nhận bóng ở 1/3 cuối sân và tạo ra nhiều cơ hội nhất trong số các cầu thủ thi đấu trên sân. Màn trình diễn “điểm 10” của Granit Xhaka giúp anh giành danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất trận”.
Cơ hội làm nên kỳ tích?
Sau trận đấu với Italia, ông Murat Yakin chia sẻ: “Chúng tôi cần duy trì được sự nhiệt huyết mà chúng tôi đang có. Chúng tôi đã làm được điều đó bằng máu, mồ hôi và nước mắt chứ không phải nhờ may mắn.”
Phát biểu trên cho thấy thầy trò ông Murat Yakin đang rất sẵn sàng để hướng tới những thành tích lớn lao hơn tại Đức. Với tinh thần lên cao sau những màn trình diễn thuyết phục từ đầu giải, Thụy Sĩ hoàn toàn có quyền tự tin về cơ hội tiến sâu tại EURO 2024.
Đối thủ của họ tại tứ kết là Đội tuyển Anh khi thầy trò Gareth Southgate đã vượt qua Slovakia một cách đầy vất vả ở vòng 1/8. Thầy trò huấn luyện viên Gareth Southgate đang thi đấu thất vọng tại EURO 2024 khi mới chỉ ghi được hai bàn sau 3 trận đấu tại vòng bảng.
Họ tưởng chừng sẽ dừng bước Slovakia nhưng may mắn Jude Bellingham và Harry Kane đã tỏa sáng đúng lúc để đưa toàn đội tiến vào vòng trong. Với bộ mặt thiếu sức sống mà Tam sư đang thể hiện, cơ hội cho thầy trò Murat Yakin sẽ là rất lớn nếu họ duy trì được phong độ như những trận đấu đã qua.
 |
Thụy Sĩ tràn trề cơ hội làm nên kỳ tích tại EURO 2024. (Ảnh: Getty) |
Nhánh đấu của Thụy Sĩ cũng được đánh giá là tương đối dễ thở. Ngoài Đội tuyển Anh chỉ có sự góp mặt của ông lớn Hà Lan - đội bóng cũng đang tỏ ra vô cùng bất ổn khi kết thúc vòng bảng với vị trí thứ 3. Đây sẽ là cơ hội để Murat Yakin và các học trò tạo nên kỳ tích chưa từng có trong lịch sử bóng đá Thụy Sĩ.
