Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị đầu tư công

Cùng dự có đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, Lê Thành Long và Hồ Đức Phớc; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương. Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nêu rõ, còn 3 tháng nữa là kết thúc thời gian thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 2025 với mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%. Để thực hiện được mục tiêu đó, đòi hỏi giải ngân vốn đầu tư công (một động lực quan trọng của tăng trưởng, nguồn vốn “mồi” để thúc đẩy phát triển kinh tế) phải đạt 100% kế hoạch. Tổng số vốn đầu tư công năm 2025 rất lớn (trên 1 triệu tỷ đồng) cao gấp 1,4 lần so với 2024.

Do đó, công tác giải ngân đầu tư công phải nỗ lực hơn trước. Tuy nhiên, bên cạnh những bộ ngành địa phương giải ngân tốt, vẫn còn nhiều bộ ngành, địa phương thấp hơn so với bình quân chung cả nước. Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương nêu rõ các điểm nghẽn, bài học, nguyên nhân và đề xuất, kiến nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như giải pháp cụ thể cần triển khai trong thời gian tới để bảo đảm thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra.

Báo cáo của Bộ Tài chính về tình hình giải ngân vốn đầu tư công 8 tháng đầu năm và nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 nêu rõ: Về công tác chỉ đạo điều hành, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Cụ thể, Chính phủ đã ban hành 8 Nghị quyết, Thường trực Chính phủ đã tổ chức 2 Hội nghị trực tuyến với các bộ, địa phương, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 7 Chỉ thị, Công điện và nhiều văn bản chỉ đạo đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Gần đây nhất ngày 11/9, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 162 về việc tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ thường xuyên, liên tục có nhiều chuyến công tác, làm việc với các bộ, địa phương để giải quyết các khó khăn, vướng mắc và kiểm tra thực tế địa bàn, đôn đốc triển khai các dự án, công trình, dự án trọng điểm. Bên cạnh công tác chỉ đạo, điều hành, công tác hoàn thiện thể chế, chính sách để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tháo gỡ các điểm nghẽn để giải ngân vốn đầu tư công cũng được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm.

Về tình hình phân bổ kế hoạch vốn ngân sách nhà nước năm 2025, đến ngày 31/8, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch đầu tư vốn năm 2025 chi tiết cho danh mục, nhiệm vụ, dự án là 846.187 tỷ đồng, đạt 95,66% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Chưa thực hiện phân bổ 38.398,5 tỷ đồng của 18 bộ, cơ quan trung ương và 29 địa phương. Phần lớn số vốn chưa phân bổ nêu trên (31.764,2 tỷ đồng) mới được Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 và nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia chưa phân bổ đầu năm.

Về tình hình giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025, ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/8 là 409.174 tỷ đồng, đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ 2024 (đạt 40,4%); về số tuyệt đối, cao hơn cùng kỳ khoảng 135 nghìn tỷ đồng.

Giải ngân vốn đầu tư công 2025 có tín hiệu tích cực hơn cùng kỳ 2024, trong đó giải ngân vốn ngân sách địa phương cải thiện vượt bậc, giải ngân vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia cũng tăng cao hơn. Báo cáo chỉ rõ, có 8 bộ và 22 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước; có 30 bộ, cơ quan trung ương và 12 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt dưới bình quân chung cả nước.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu đặt ra đối với các bộ, ngành, địa phương là phải thúc đẩy đầu tư công mạnh mẽ hơn nữa, quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, nâng cao chất lượng đầu tư công, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; phát huy vai trò động lực tăng trưởng, vốn đầu tư công là vốn mồi kích hoạt, dẫn dắt, huy động mọi nguồn lực xã hội, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, sinh kế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân; phải thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm cũ, không để trì trệ; giải ngân đầu tư công hòa vào dòng chảy, khí thế chung, tạo xu thế, động lực mới, thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, xây dựng và phát triển đất nước, thực hiện các mục tiêu đã đề ra cho năm 2025, cả nhiệm kỳ 2021-2025 và 2 mục tiêu chiến lược 100 năm.

Mỗi chủ thể liên quan phải nhìn lại công việc trong 8 tháng qua để tiếp tục triển khai công việc trong những tháng cuối năm, chuẩn bị lễ khởi công, khánh thành các công trình, dự án lớn vào 19/12/2025 vào dịp kết thúc kế hoạch 5 năm và chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Những gì đã làm tốt thì tiếp tục phát huy, những gì chưa tốt thì phấn đấu làm tốt hơn, những gì sai phạm thì phải xử lý, những gì vướng mắc thì phải tháo gỡ, Thủ tướng nhấn mạnh.

Kiểm điểm lại tình hình, Thủ tướng cho biết ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, quyết liệt, sát sao công tác giải ngân vốn đầu tư công. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1544/QĐ-TTg ngày 16/7/2025 thành lập các Tổ công tác đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ, các đồng chí Lãnh đạo Chính phủ thường xuyên làm việc với các địa phương để giải quyết vướng mắc và kiểm tra thực tế địa bàn, đôn đốc triển khai thực hiện các dự án, công trình trọng điểm, quan trọng quốc gia.

Thủ tướng nêu rõ, thể chế về đầu tư công tiếp tục được hoàn thiện phù hợp với yêu cầu thực tiễn; khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo và kịp thời ban hành 30 Nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến công tác giải ngân vốn đầu tư công, làm căn cứ cho các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương tổ chức triển khai thực hiện.

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công cao hơn cùng kỳ cả về số tương đối (tỷ lệ) và số tuyệt đối. Trong 8 tháng đầu năm, cả nước giải ngân vốn đầu tư công đạt 409 nghìn tỷ đồng, đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng 5,9% về tỷ lệ và tăng gần 135,3 nghìn tỷ đồng về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2024. Thủ tướng nhắc tới ví dụ cầu Phong Châu mới giao cho đơn vị quân đội xây dựng với quy mô lớn hơn, tiết kiệm thời gian, chi phí và chuẩn bị được khánh thành.

Nêu rõ giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, Thủ tướng phê bình và yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương này kiểm điểm rút kinh nghiệm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan, trên cơ sở đó đề ra giải pháp phù hợp để đẩy mạnh giải ngân trong thời gian tới, trong đó xác định kết quả giải ngân đầu tư công là một tiêu chí đánh giá cán bộ, đánh giá kết quả công tác.

Phân tích nguyên nhân tồn tại, hạn chế, Thủ tướng cho rằng quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp còn phát sinh một số khó khăn, vướng mắc; công tác chuẩn bị dự án còn sơ sài, phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư chưa phù hợp, xây dựng kế hoạch vốn chưa sát thực tế dẫn đến phải đề xuất điều chỉnh nhiều lần; tồn tại tình trạng né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ được giao; sự phối hợp giữa các cơ quan còn thiếu chặt chẽ.

Về nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, để bảo đảm giải ngân 100% vốn đầu tư công trong năm 2025, Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết Chính phủ, Chỉ thị, Công điện của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về đôn đốc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Bên cạnh đó, các bộ, cơ quan Trung ương cũng khẩn trương rà soát, đánh giá tình hình thực hiện giải ngân đối với từng dự án; phân loại dự án theo mức độ giải ngân (tốt, chậm, không có khả năng giải ngân…); từ đó xây dựng tiến độ giải ngân cụ thể theo từng tháng, quý và có giải pháp cụ thể, phù hợp, thúc đẩy giải ngân đạt mục tiêu đề ra. Phân công cụ thể lãnh đạo của Bộ, cơ quan, địa phương phụ trách, theo dõi giải ngân từng dự án, nhóm dự án gắn với đánh giá kết quả công tác.

Khẩn trương phân bổ 38,4 nghìn tỷ đồng kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Thường xuyên rà soát, kịp thời điều chỉnh vốn từ dự án giải ngân chậm, hoặc không có khả năng giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn. Đề xuất điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của bộ, cơ quan trung ương và địa phương mình (nếu có), gửi Bộ Tài chính trước ngày 20/9/2025.

Tiếp tục huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để quyết liệt thực hiện công tác giải phóng mặt bằng; đồng thời tăng cường thông tin truyền thông, tạo đồng thuận xã hội, ủng hộ của người dân. Xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn; kiểm điểm, xử lý kịp thời các cán bộ yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Tập trung xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công, nhất là với các Luật mới được thông qua. Kịp thời báo cáo, đề xuất, kiến nghị xử lý các khó khăn, vướng mắc vượt quá thẩm quyền.

Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về khai thác khoáng sản là vật liệu xây dựng thông thường bảo đảm nguồn cung cho các dự án, đặc biệt các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan, địa phương liên quan khẩn trương rà soát, tổng hợp chung và đề xuất cấp có thẩm quyền về việc điều chuyển vốn từ bộ, cơ quan, địa phương không có nhu cầu sử dụng sang bộ, cơ quan, địa phương có nhu cầu bổ sung vốn để đẩy nhanh tiến độ dự án, bảo đảm giải ngân hết số vốn được bổ sung trong năm 2025 theo đúng quy định pháp luật; đồng thời yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương trả lại vốn phải kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với việc không giải ngân hết vốn được giao.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục phát huy vai trò của 8 Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; và các Tổ công tác về đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công tại các bộ, ngành, địa phương. Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan theo chức năng nhiệm vụ được giao nghiên cứu, khẩn trương xử lý các kiến nghị của các đại biểu dự Hội nghị theo thẩm quyền và quy định; đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ đối với những nội dung vượt thẩm quyền.

Thủ tướng yêu cầu và kêu gọi các bộ ngành, cơ quan địa phương, các chủ thể liên quan, nhất là người đứng đầu, phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất trong giải ngân đầu tư công, chung sức, đồng lòng để vượt qua khó khăn, thách thức, không để tình trạng trì trệ, “không để có tiền mà không tiêu được”; lựa chọn đúng nhà thầu với yêu cầu thực hiện đúng cam kết, xây dựng đường găng tiến độ và theo dõi hằng tuần, kịp thời thay nhà thầu không đạt yêu cầu.

Các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu tiếp tục phát huy tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “thi công 3 ca 4 kíp”, “làm việc xuyên ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”... Từ đó, thúc đẩy giải ngân đầu tư công, bảo đảm tiến độ, hiệu quả, nâng cao chất lượng công trình, đúng quy định, quy trình, thủ tục, không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí.