Phát hiện sớm ung thư di truyền thông qua xét nghiệm gene

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, xét nghiệm gene đánh giá nguy cơ di truyền phát triển ung thư trong tương lai, tìm các đột biến gene để xác định người có nguy cơ cao.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai tư vấn cho người bệnh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai tư vấn cho người bệnh.

Theo chuyên gia này, có hai điểm khác nhau cơ bản giữa xét nghiệm gene so với các phương pháp tầm soát ung thư truyền thống.

Đầu tiên, mục đích của xét nghiệm gene là đánh giá nguy cơ di truyền phát triển ung thư trong tương lai, tìm các đột biến gene di truyền có thể khiến một người mắc một hoặc nhiều loại ung thư. Từ đó, người có nguy cơ cao cần được tầm soát sớm và thường xuyên hơn.

Ngoài ra, một số xét nghiệm gene có thể phát hiện được khối u khi còn ở dạng "vi thể", có nghĩa là chưa thể nhìn được bằng các phương pháp thường quy như chẩn đoán hình ảnh hay nội soi. Tuy nhiên xét nghiệm này vẫn chưa được ứng dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng.

Thực tế, hiện nay xét nghiệm gene hoàn toàn có thể phát hiện được đột biến di truyền liên quan đến ung thư. Những gene nổi tiếng như BRCA1 và BRCA2 - hai gene có liên quan chặt chẽ đến nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng (ở nữ), cũng như ung thư tuyến tiền liệt, tụy (ở nam).

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng cho biết, không có một độ tuổi chuẩn nào để mọi người cân nhắc làm xét nghiệm gene phát hiện nguy cơ ung thư. Việc này phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố nguy cơ cá nhân và gia đình, chứ không đơn thuần là tuổi tác.

Theo khuyến nghị của hầu hết tổ chức y tế, không nên thực hiện xét nghiệm gene ung thư di truyền một cách đại trà cho tất cả người khỏe mạnh, không có triệu chứng và không có yếu tố nguy cơ rõ ràng (như tiền sử gia đình).

Việc chỉ định xét nghiệm gene di truyền này cần được bác sĩ tư vấn cụ thể. Hiện nay, việc tầm soát ung thư bằng xét nghiệm gene được chỉ định cho các trường hợp có nguy cơ cao mắc ung thư di truyền từ 18 tuổi trở lên theo tư vấn của bác sĩ.

Một số nhóm nguy cơ cao có thể tham khảo làm xét nghiệm gene. Trong đó, nhóm 1 là người có tiền sử cá nhân mắc ung thư gợi ý yếu tố di truyền: Ung thư được chẩn đoán ở độ tuổi trẻ (thường dưới 50 tuổi); mắc ung thư buồng trứng (thể biểu mô), ung thư ống dẫn trứng, hoặc ung thư phúc mạc nguyên phát; mắc ung thư vú ở nam giới; mắc ung thư vú thể bộ 3 âm tính, đặc biệt nếu được chẩn đoán trước 60 tuổi; mắc ung thư tuyến tụy hoặc ung thư tuyến tiền liệt di căn/nguy cơ cao ở bất kỳ độ tuổi nào; mắc nhiều hơn một loại ung thư nguyên phát; mắc một số loại ung thư hiếm gặp như ung thư tủy thượng thận (medullary thyroid cancer), u nguyên bào võng mạc (retinoblastoma), ung thư vỏ thượng thận.

Nhóm 2 là những người có tiền sử gia đình mắc ung thư gợi ý yếu tố di truyền: Có người thân cấp một (cha mẹ, anh chị em ruột, con cái) đã được xác định mang đột biến gene ung thư di truyền: Đây là chỉ định để làm xét nghiệm (xét nghiệm đích danh đột biến đó); có nhiều người thân (từ hai người trở lên ở cùng một phía gia đình) mắc cùng một loại ung thư hoặc các loại ung thư liên quan đến cùng một hội chứng di truyền; có người thân được chẩn đoán ung thư ở độ tuổi trẻ (thường là dưới 50 tuổi); có người thân mắc các loại ung thư hiếm gặp hoặc các loại ung thư có liên quan đến yếu tố di truyền (như ung thư buồng trứng, ung thư vú ở nam giới, ung thư tụy).

Có thể bạn quan tâm

Bộ Y tế sẽ tập trung phát triển y tế cơ sở để thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe người dân.

Chú trọng nâng cao năng lực hệ thống phòng bệnh và y tế cơ sở

Để bảo đảm công bằng trong chăm sóc sức khỏe trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng ủy Bộ Y tế sẽ chú trọng nâng cao năng lực hệ thống phòng bệnh và y tế cơ sở gắn với triển khai có hiệu quả việc quản lý sức khỏe cho người dân ngay tại cơ sở; thực hiện tốt công tác chủ động dự phòng bệnh tật từ sớm, từ xa…

Tuyên truyền, cổ động về công tác phòng, chống HIV/AIDS trên các tuyến giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Mở rộng điều trị, quyết tâm kiểm soát HIV/AIDS

Để đạt được mục tiêu 90-90-98 trong phòng, chống HIV/AIDS, thành phố Hà Nội đã và đang triển khai đồng bộ các hoạt động như: phát hiện sớm, điều trị bằng thuốc kháng virus; điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng methadone; truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, hướng đến mục tiêu kiểm soát HIV/AIDS bền vững...

Cán bộ y tế tiêm vaccine cho trẻ trong độ tuổi để phòng các bệnh truyền nhiễm trên địa bàn Hà Nội.

Đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức về các dịch bệnh truyền nhiễm

Sở Y tế Hà Nội đề nghị các đơn vị y tế trên địa bàn thành phố tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, thông tin kịp thời, đầy đủ về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm để người dân chủ động thực hiện, phối hợp chính quyền và ngành y tế trong công tác điều tra, xử lý dịch tại cộng đồng.

Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác giữa hai đơn vị.

Hỗ trợ miễn phí các cơ sở y tế tư nhân phần mềm về quản lý nhà thuốc, phòng khám

Công ty cổ phần mạng y tế cộng đồng và Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng vừa ký kết thỏa thuận hợp tác triển khai hỗ trợ miễn phí phần mềm Quản lý phòng khám và Quản lý nhà thuốc đáp ứng các cổng liên thông theo quy định cho tất cả các cơ sở hành nghề y dược trên phạm vi toàn quốc.

Cán bộ y tế Bệnh viện Bạch Mai tổ chức khám sàng lọc bệnh COPD cho người dân.

Giải pháp giúp chăm sóc sức khỏe người dân từ sớm, từ xa, xuyên suốt vòng đời

Chủ trương tổ chức khám sức khỏe định kỳ toàn dân đã được Bộ Chính trị xác định rõ trong Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 với yêu cầu từ năm 2026 người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời.

Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi xác định vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra tại phường Cẩm Thành và các xã, phường lân cận khiến 203 trường hợp phải nhập viện để điều trị là do ăn bánh mì tại các điểm kinh doanh bánh mì bảng hiệu “Bánh mì Hồng Vân”.

Quảng Ngãi: 203 ca bị ngộ độc thực phẩm là do ăn bánh mì

Tối 20/12, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi Đỗ Ngọc Hòa cho biết, qua kết quả kiểm nghiệm xác định, vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra tại phường Cẩm Thành và các xã, phường lân cận khiến 203 trường hợp phải nhập viện để điều trị là do ăn bánh mì tại các điểm kinh doanh bánh mì bảng hiệu “Bánh mì Hồng Vân”.

Báo cáo viên trình bày đề tài trước các thành viên Hội đồng tại Hội thi.

Để nhân dân Thủ đô được thụ hưởng những ứng dụng sáng kiến, sáng tạo của tuổi trẻ ngành y

Ngày 19/12, tại Hà Nội, Thành đoàn Hà Nội phối hợp Bệnh viện đa khoa Đức Giang (Sở Y tế Hà Nội) tổ chức Hội thi "Kỹ thuật sáng tạo tuổi trẻ ngành y tế khu vực Hà Nội lần thứ 31, năm 2025”. Tham dự, có 32 bệnh viện trên địa bàn Hà Nội, với 133 đề tài được trình bày tại Hội thi.

Tọa đàm khoa học triển khai "Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý bệnh hiếm 2025-2026"

Nhiều bước tiến quan trọng trong quản lý bệnh hiếm

Tại Việt Nam, hiện có khoảng 100 căn bệnh hiếm và 6 triệu người đang mắc các loại bệnh này. Đáng chú ý, 58% bệnh hiếm xuất hiện ở trẻ em bởi phần lớn có nguồn gốc di truyền, và 30% trẻ mắc bệnh hiếm tử vong trước 5 tuổi do không được điều trị kịp thời.

Quang cảnh Hội thảo.

Xây dựng chính sách về bảo hiểm y tế bổ sung phù hợp thực tiễn tại Việt Nam

Nghị quyết số 72-NQ-TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị và Chỉ thị số 52-CT/TW ngày 3/10/2025 của Ban Bí thư đã xác định nhiệm vụ thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung để người dân có đầy đủ các cơ chế bảo vệ tài chính cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Bác sĩ Trung tâm Chống độc thăm khám cho bệnh nhân bị ngộ độc mật cá trắm điều trị tại Trung tâm

Suy gan, thận cấp do uống mật cá trắm

Thói quen ăn, uống hoặc nuốt mật cá theo kinh nghiệm truyền miệng trong dân gian gây ra những nguy kịch về mặt sức khỏe cho nhiều người. Việc làm này không chỉ có nguy cơ gây ngộ độc cấp tính mà còn tiềm ẩn nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, diễn biến khó lường.