Nhựa sinh học từ chất thải của cá giành giải thưởng lớn

NDĐT - Một nữ khoa học trẻ người Anh vừa chế tạo thành công bao bì mới trông giống như nhựa thông thường, nhưng thực ra nó được làm từ chất thải của cá và tảo. Và không giống như nhựa, nếu bị trôi ra biển, nó có thể trở thành thức ăn cho cá.

Bao bì giống như nhựa này được làm từ da, vảy cá và tảo . Ảnh: Dyson.
Bao bì giống như nhựa này được làm từ da, vảy cá và tảo . Ảnh: Dyson.

Loại nhựa sinh học mới có tên là MarinaTex của cô gái Lucy Hughes, 24 tuổi, đã chiến thắng giải thưởng James Dyson năm nay trị giá 30.000 bảng Anh.

Chuyên gia Lucy Hughes, vừa tốt nghiệp Đại học Sussex của Anh, đã bắt đầu phát triển nghiên cứu đề tài này khi còn là sinh viên. Thông qua kết nối của trường đại học, Hughes đã đến thăm một nhà máy chế biến cá để xem lượng chất thải khổng lồ do ngành công nghiệp tạo ra và tìm ra những cách mới để sử dụng nó. Cô tập trung vào da cá và vảy. “Khi tôi cầm nó trong tay, tôi nhận ra đây là chất có tiềm năng, nó siêu mạnh mẽ, linh hoạt và dễ uốn”, cô ấy nói.

Cô Hughes đã dành nhiều tháng để thử nghiệm chất thải của cá trong nhà bếp của mình, thực hiện hơn 100 thí nghiệm để tìm ra chất kết dính và một quá trình có thể giữ các protein trong da và vảy cá. “Tôi đã thất bại nhiều lần. Các sản phẩm trở nên quá giòn hoặc bị dính bết hoặc hơi mốc”, cô nói. Cuối cùng, cô đã tìm được một loại tảo có nguồn gốc địa phương.

Túi nhựa sinh học làm từ da cá của Lucy Hughes.

Vật liệu này có thể được sử dụng để thay thế nhựa gốc dầu trong bao bì như túi hoặc “cửa sổ” mờ dùng để trưng bày sản phẩm trong hộp. Hughes nói rằng cô sẽ tiếp tục nghiên cứu cách thức hoạt động và thời gian sử dụng để lưu trữ thực phẩm của loại nhựa sinh học mới này.

Không giống như một số loại nhựa nhựa có thể phân hủy được, cần được xử lý trong một cơ sở sản xuất phân bón công nghiệp để phân hủy, vật liệu mới có thể phân hủy trong bốn đến sáu tuần trong thùng ủ phân ở sau nhà. Tất cả các thành phần đều an toàn để làm thực phẩm. Vì vậy, thứ này xuống cấp giống như một miếng thức ăn xuống cấp. Nếu nó vô tình bị cuốn vào đại dương và một con rùa hoặc cá ăn nó, nó sẽ không gây ra vấn đề gì. “Tôi chưa tìm ra giá trị dinh dưỡng của sản phẩm này. Tuy nhiên, thành phần cốt lõi của nó là protein từ cá và tảo, vì vậy khi sinh vật biển ăn nó dù không bổ dưỡng thì cũng sẽ không bị gây hại”, cô nói.

Nghiên cứu ở giai đoạn đầu, nhưng Hughes đã tính toán rằng vật liệu này có thể cạnh tranh về chi phí vì nó có thể được xử lý ở nhiệt độ thấp, tiết kiệm năng lượng so với sản xuất nhựa và vì nó bắt đầu bằng chất thải thay vì dầu. Chất thải từ một con cá tuyết Đại Tây Dương có thể tạo ra 1.400 túi.

Cô Hughes có kế hoạch tiếp tục nghiên cứu phát triển và đăng ký bằng sáng chế cho sản phẩm khi cô chuẩn bị sản xuất. Cô ấy nói, cô ấy đã quan tâm đến các thương hiệu lớn và siêu thị. Nhiều công ty lớn đang nghiên cứu tìm kiếm các sản phẩm thay thế cho nhựa. Hơn 400 công ty đã ký Cam kết toàn cầu của Quỹ Ellen MacArthur, một tổ chức từ thiện Anh nhằm truyền cảm hứng cho một thế hệ suy nghĩ lại, thiết kế lại và xây dựng một tương lai tích cực thông qua khuôn khổ của nền kinh tế tuần hoàn. Theo đó, các công ty cam kết rằng bất kỳ loại nhựa nào không thể loại bỏ nên được tái chế, tái sử dụng hoặc phân hủy.

Hughes tin rằng, việc loại bỏ nhựa và chuyển sang bao bì có thể tái sử dụng nên được ưu tiên hàng đầu, nhưng vì ý thức thay đổi hành vi của con người rất chậm, nên loại thay thế bền vững cho nhựa này cũng có ý nghĩa. “Trọng tâm chính của tôi là thay thế bao bì sử dụng một lần”, cô nói.

Tiềm năng nhân rộng của nhựa từ da cá

Nhựa sinh học từ chất thải của cá giành giải thưởng lớn ảnh 2

Lucy Hughes và hai vật liệu chính của nhựa sinh học mới là vảy cá và tảo.

Cô Hughes đã đánh bại các nhà thiết kế từ 27 quốc gia khác để giành giải thưởng quốc tế James Dyson.

Hằng năm, nhà phát minh người Anh James Dyson chọn người chiến thắng giải thưởng lớn trong cuộc thi thiết kế sinh viên quốc tế mang tên mình. Ông James Dyson đánh giá, vật liệu này có tiềm năng thay thế nhựa sử dụng một lần truyền thống.

"Loại nhựa sinh học này giải quyết một cách tao nhã hai vấn đề: tính phổ biến của chất thải nhựa và cá sử dụng một lần. Nghiên cứu và phát triển sâu hơn sẽ bảo đảm rằng MarinaTex phát triển hơn nữa và tôi hy vọng nó sẽ trở thành một phần của câu trả lời toàn cầu về sự đa dạng của rác thải nhựa sử dụng một lần."

Vảy cá và da bị loại bỏ trong quá trình chế biến thường bị đốt cháy hoặc chôn trong bãi rác. Và với "ước tính 500.000 tấn chất thải như vậy được sản xuất bởi nghề cá của Anh mỗi năm", MarinaTex có thể được nhân rộng thành sản xuất công nghiệp.

Đây là năm thứ hai liên tiếp, giải thưởng lớn trong cuộc thi đã thuộc về các nhà thiết kế Vương quốc Anh. Năm ngoái, Nicolas Orellana và Yaseen Noorani giành chiến thắng với turbin gió mini O-Wind Turbine cho môi trường đô thị.

Có thể bạn quan tâm

Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thi công rà phá bom mìn, vật nổ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc.

Hồi sinh những vùng đất ô nhiễm bom mìn

Nửa thế kỷ sau chiến tranh, bom mìn và vật nổ vẫn nằm lại trong lòng đất là mối đe dọa thường trực cho hàng triệu người dân. Với nỗ lực của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam cùng sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, công cuộc làm sạch đất ô nhiễm đang từng bước mang lại những đổi thay rõ rệt.

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Nhân viên lấy dữ liệu tại Trạm Khí tượng thủy văn Sa Pa, tỉnh Lào Cai. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Ứng dụng công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

Năm 2025 được đánh giá là một năm hứng chịu nhiều đợt thiên tai kỷ lục của nước ta từ trước đến nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cụ thể các mô phỏng cảnh báo từ sớm, từ xa đang là vấn đề được quan tâm nhằm nâng cao năng lực dự báo thiên tai.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam

Lũ lụt tháng 11/2025 chỉ là một phần của các nguy cơ từ biến đổi khí hậu cực đoan ở Việt Nam. Câu chuyện về hành trình chống chọi với lũ lụt của Hà Lan, từ những thảm họa lịch sử đến các giải pháp kỹ thuật cụ thể, đang trở thành mô hình tham khảo thiết thực cho Việt Nam trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Trụ sở Tập đoàn Viettel là một trong số ít toà nhà ở Việt Nam đăng ký để nhận được chứng chỉ xanh.

Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia

Thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 328/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung tích hợp phát triển năng lượng vào quy hoạch đô thị-nông thôn, khuyến khích điện mặt trời, chuyển đổi năng lượng xanh.

(Ảnh minh họa)

Cảnh báo lũ quét, sạt lở tại các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng do mưa lớn diện rộng

Dự báo, trưa và chiều nay (4/12), khu vực các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng tiếp tục có mưa to đến rất to. Cơ quan khí tượng cảnh báo, người dân và chính quyền các địa phương trên cần chuẩn bị các phương án ứng phó nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại nhiều xã, phường do mưa lớn diện rộng.