Lúc 18 giờ 25 phút ngày 1/5/2022, bệnh nhân K., sinh năm 1984, trú tại TP Hồ Chí Minh được đưa đến Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng lơ mơ, vật vã.
Người nhà bệnh nhân cho biết, khoảng 18-23 giờ ngày 30/4/2022, bệnh nhân và 2 người bạn (nam) cùng nhậu bia, rượu và sử dụng chất kích thích có tên “ma túy nước biển” pha vào rượu để uống. Sau đó thì bệnh nhân lơ mơ, vật vã, kích thích nên được người nhà đưa bệnh viện địa phương.
Tại bệnh viện địa phương, bệnh nhân nhập viện lơ mơ, kích thích, có vết thương vùng lông mày phải (do té va đập vào nền nhà lúc kích thích)... được chẩn đoán theo dõi loạn thần do rượu, vết thương đầu.
Sau đó, bệnh nhân được chuyển khẩn đến khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy và xử lý cấp cứu tích cực. Ngoài tình trạng bị kích thích vật vã, bệnh nhân còn có tăng men tim và tăng men cơ (biểu hiện của hủy cơ) rất cao.
Điều này cho thấy bệnh nhân bị tổn thương nặng nề trên cơ tim và cơ vân. Hậu quả của tình trạng hủy cơ nặng này như vậy khiến cho bệnh nhân bị suy thận nặng và ê-kíp điều trị phải tiến hành lọc máu mới có thể cứu sống được bệnh nhân.
Theo TS, BS Nguyễn Thị Thủy Ngân, trong y văn có ghi nhận triệu chứng hủy cơ trên bệnh nhân dùng ma túy nước biển này. Tuy nhiên đây là 1 triệu chứng ít gặp và thường liên quan đến hội chứng cai “ma túy nước biển” hơn là trong bệnh cảnh ngộ độc loại ma túy này.
Đánh giá những hậu quả nặng nề có thể xảy ra cho bệnh nhân, ê-kíp điều trị áp dụng phác đồ xử lý khẩn trong 24 giờ tính từ khi tiếp xúc với độc chất và liên tiếp 5 ngày sau đó, bệnh nhân được điều trị tích cực, lọc máu nên tình trạng hủy cơ và chức năng thận đã được cải thiện.
Bệnh nhân đã được xuất viện sau 11 ngày điều trị. Kết quả tái khám sau 1 tuần cũng cho thấy bệnh nhân ổn định.
Người nhà bệnh nhân cũng cho biết, trong số hai người bạn cùng uống chung với bệnh nhân, có một người sau khi chạy xe máy về, trên đường đi dừng lại nằm gục trên xe và tử vong chưa rõ nguyên nhân.
Người còn lại là người cung cấp chất kích thích cũng cảm thấy đau đầu, mệt mỏi. Sau khi nhập viện địa phương điều trị 1 ngày thì tình trạng ổn định và được xuất viện.
Theo TS, BS Nguyễn Thị Thủy Ngân, ma túy nước biển là một dạng ma túy lỏng, không màu, không mùi, vị hơi mặn. Tuy nhiên, vẫn có những dạng chế phẩm khác dưới dạng bột hoặc dưới dạng viên nén và viên nang.
Những năm đầu của thập niên 60-70 của thế kỷ XX, chất này được sử dụng trong lĩnh vực gây mê vì tác dụng ức chế thần kinh, tuy nhiên phải ngưng sử dụng vì thuốc có tác dụng phụ gây ngưng hô hấp.
Chất này sau đó chỉ được khuyến cáo dùng ở một số nước châu Âu, Hoa Kỳ cho các bệnh nhân có hội chứng cai như cai rượu, cai thuốc phiện khác hoặc trong điều trị rối loạn giấc ngủ và đặc biệt khuyến cáo sử dụng trong y khoa dưới sự giám sát của bác sĩ. Chất này trong y khoa có tên là Gama Hydroxybutyrate (viết tắt là GHP).
Với những hậu quả “thầm lặng” có thể dẫn đến tử vong, TS, BS Nguyễn Thị Thủy Ngân đưa ra khuyến cáo:
Nhiều người khi sử dụng cho rằng chất này an toàn, uống xong chỉ tạo cảm giác hưng phấn chứ không bị ảnh hưởng gì về sau. Đây hoàn toàn là những quan niệm sai lầm. Vì sau khi uống thường bị kích thích, hưng phấn, không cảm nhận được những nguy hiểm nên rất dễ gây ra những tai nạn sinh hoạt hoặc tai nạn giao thông khi sử dụng xe máy, ô-tô…
Thực tế đã có những trường hợp sử dụng thuốc này dẫn đến hưng phấn, trèo trên cao rồi ngã xuống hoặc bỏng nặng
Những liều vượt ngưỡng thì người dùng có thể mê, ngủ sâu. Đã có những trường hợp bệnh nhân được ghi nhận bị “bỏ quên”, vì nghĩ rằng dùng thuốc xong chỉ ngủ thôi nhưng thực ra là bệnh nhân mê rất sâu và bị ngưng hô hấp, có thể tử vong trong những trường hợp này.
Với nguy cơ cao có thể bị lạm dụng và gây hại cho người dùng, “ma túy nước biển” (hay GHB) được lực lượng phòng chống ma túy của Mỹ (Drug Enforcement Administration US, viết tắt DEA US ) xếp vào danh mục I của nhóm thuốc cần kiểm soát chặt chẽ (Schedule I).
