Loài cây quý giúp dân thoát nghèo

Sâm Ngọc Linh là dược liệu đặc biệt quý hiếm của Việt Nam. Chỉ trong 5 năm qua, tại tỉnh Quảng Ngãi mới (tỉnh Kon Tum cũ) cây sâm hiếm này đã góp phần giúp hàng nghìn hộ dân vươn lên thoát nghèo.

Anh A Sỹ (bên phải) hướng dẫn người dân trồng sâm Ngọc Linh. Ảnh: Hữu Phúc
Anh A Sỹ (bên phải) hướng dẫn người dân trồng sâm Ngọc Linh. Ảnh: Hữu Phúc

Thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Là một trong những người đầu tiên trồng sâm Ngọc Linh, đạt mức thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm, anh A Sỹ (sinh năm 1972, trú tại xã Măng Ri mới (xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông cũ), được đồng bào Xơ Đăng nơi đây gọi trìu mến là “vua sâm”.

Anh A Sỹ cho biết: “Núi Ngọc Linh được thiên nhiên ban tặng bảo vật quý là sâm Ngọc Linh. Tuy nhiên, hàng chục năm trước, đồng bào nơi đây chưa nhận ra giá trị của sâm. Họ vào rừng khai thác tràn lan về bán rẻ hoặc đổi lấy gạo, áo quần, cá khô. Lo sợ sâm quý bị tuyệt chủng, tôi cùng một số người lên kế hoạch bảo tồn. Tôi đảm nhận nhiệm vụ xuống làng thu mua sâm của dân. Sâm gom được, tôi ủ chờ đủ số lượng sẽ gùi lên rừng trồng, nhân giống”.

Theo anh A Sỹ, lúc lên rừng trồng sâm, dân trong làng can ngăn, khuyên không nên vì không quản lý được sâm trên rừng, sẽ thất bại, chưa kể nhiều hiểm nguy, thú dữ chực chờ... Sau gần 12 năm miệt mài “ăn ngủ cùng sâm” nơi rừng sâu núi thẳm, anh đã gây dựng được vườn sâm quý. Khi biết anh trồng được sâm có giá trị cao, người dân địa phương đã xin tham gia. “Hiện tôi phát triển được khoảng 300.000 cây, tương đương 30 ha sâm Ngọc Linh. Điều khiến tôi vui, hạnh phúc hơn là từ sự thành công của mình, đồng bào Xơ Đăng đã thay đổi nếp nghĩ cách làm, chuyển đổi sang trồng sâm quý để phát triển kinh tế”, anh A Sỹ chia sẻ.

Cùng các cá nhân như anh A Sỹ, chính quyền nhiều địa phương đã hỗ trợ tích cực người dân trồng sâm. Đơn cử, tại xã Tu Mơ Rông mới đầu năm nay đã cấp phát miễn phí hơn 3.300 cây giống sâm Ngọc Linh cho 40 hộ nghèo, cận nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Ngay sau khi nhận sâm, cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Tu Mơ Rông đã cùng người dân lên các khu rừng già được quy hoạch trồng sâm để xuống giống.

Hướng đến trở thành vùng dược liệu lớn

Theo thống kê, tại các xã Tu Mơ Rông, xã Măng Ri mới... của tỉnh, đến nay đã trồng được khoảng 2.922 ha sâm Ngọc Linh, đạt 65% mục tiêu Nghị quyết của Tỉnh ủy đề ra.

Cây sâm Ngọc Linh góp phần quan trọng thay đổi nhận thức của người dân nơi đây từ tư duy trông chờ ỷ lại sang tư duy chủ động đầu tư phát triển kinh tế, chuyển từ phương thức đốt nương, phá rừng sang trồng rừng, nhờ đó có hàng trăm ha rừng được trồng mới mỗi năm, tạo hệ sinh thái bảo vệ vùng đệm gắn với phát triển du lịch.

Tuy nhiên, thực tế đã xảy ra các trường hợp rao bán sâm Ngọc Linh giả bằng những loại củ có vẻ ngoài giống sâm Ngọc Linh. Người chịu thiệt hại đầu tiên là khách hàng khi bỏ số tiền lớn nhưng không mua đúng sản phẩm chất lượng, còn người trồng tâm huyết bị mang vạ. Vì vậy, để bảo vệ thương hiệu sâm Ngọc Linh và quyền lợi người tiêu dùng, tỉnh đã bố trí hơn 13 tỷ đồng đầu tư hệ thống thiết bị phân tích cùng thiết bị kiểm định các thành phần của sâm; các địa phương trồng sâm cũng áp dụng việc lập hồ sơ vườn sâm với từng doanh nghiệp và người dân. Một số doanh nghiệp đã áp dụng giải pháp công nghệ định danh, gắn chip trên củ sâm Ngọc Linh.

Để tiếp tục phát triển vùng nguyên liệu cây sâm và bảo tồn nguồn gen sâm Ngọc Linh bền vững, thời gian tới, cơ quan chức năng cần đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sau thu hoạch, chế biến sâu, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng và khả năng truy xuất nguồn gốc.

Có thể bạn quan tâm

Quang cảnh hội nghị.

Tin tức

• Dự án Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu không gian địa lý (GIS) dùng chung tỉnh Lâm Đồng được triển khai với tổng mức đầu tư trên 594 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2025-2027.

Mô hình sinh kế giúp nhiều hộ dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Thoát nghèo từ mô hình sinh kế thiết thực

Những năm qua, công tác giảm nghèo tại Lâm Đồng đạt nhiều kết quả nổi bật, góp phần cải thiện điều kiện sống, nâng cao thu nhập, mở rộng cơ hội tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản cho người dân. Tỷ lệ hộ nghèo giảm qua từng năm, diện mạo nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thay đổi rõ rệt.

Người dân trên địa bàn phường Ea Kao thu hoạch cà phê.

Tin tức

• Tỉnh Đắk Lắk vừa ban hành Chỉ thị số 011/CT-UBND ngày 24/11/2025 nhằm tháo gỡ khó khăn, bảo đảm sản xuất, tiêu thụ cà-phê hiệu quả trong niên vụ 2025-2026.

Phụ nữ Tây Nguyên không chỉ giữ vai trò trong gia đình mà đang trở thành lực lượng kinh tế quan trọng. Ảnh: Khiếu Minh

Dựa vào bản sắc nâng tầm vị thế

Những đổi thay từ câu chuyện của chị Y Hương không phải là trường hợp riêng lẻ. Những năm gần đây, phụ nữ Tây Nguyên không chỉ giữ vai trò trong gia đình mà còn trở thành lực lượng kinh tế quan trọng.

Thu hoạch cà-phê mít. Ảnh: Pun Coffee

Độc đáo cây cà ri và cà-phê mít

Những người lính từng hành quân qua Tây Nguyên hẳn quen thuộc cây cà-ri. Nếu cà-phê, hạt tiêu là những loại đặc sản của miền đất đỏ bazan Tây Nguyên có tiếng vang trên thị trường thế giới, thì loài cây này chỉ là chất tạo mầu cho thực phẩm.

Đại diện Ban tổ chức trình bày tổng quan về kế hoạch tổ chức Lễ hội Trà quốc tế 2025. Ảnh: BTC

Tin tức

• Từ ngày 11/11 - 7/12, Lễ hội Trà quốc tế (World Tea Fest) 2025 lần đầu diễn ra tại Việt Nam, do UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp nhiều đơn vị trong và ngoài nước tổ chức.

Các nghệ nhân Câu lạc bộ dệt thổ cẩm làng Phung cần mẫn bên khung cửi.

Giữ hồn dân tộc, nối dài sinh kế

Từ những khung dệt mộc mạc giữa buôn làng Tây Nguyên đến các sản phẩm OCOP đạt chuẩn, từ tiếng thoi lách cách bên nhà sàn đến mô hình du lịch cộng đồng thu hút hàng nghìn lượt khách…, hành trình làm giàu từ bản sắc của những người phụ nữ đang mở ra hướng phát triển mới cho vùng cao nguyên.

Hướng dẫn du khách trải nghiệm gói bánh dân tộc.

Hoa đẹp làng cà phê

Người phụ nữ Mơ Nâm (một nhánh của dân tộc Xơ Đăng) tươi cười đón khách nhưng vẫn không ngừng đôi tay đang thoăn thoắt gieo lứa rau mới trong vườn, chuẩn bị “món quà trải nghiệm” cho những du khách sẽ đến với nhà mình và làng du lịch cộng đồng Kon Chênh.

Các kỹ thuật dệt thổ cẩm vẫn được bà Bon Niêng G’Lòng gìn giữ và truyền lại cho con, cháu.

Thổ cẩm, nét đẹp miền Đưng K’Nớ

Khắp buôn, hầu như nhà nào cũng có khung dệt, có người phụ nữ miệt mài bên khung, mồ hôi tuôn chảy bên ô cửa nhà sàn, bên bậc cầu thang, bên bếp lửa bập bùng… trông lặng lẽ mà đầy thơ mộng.

Các doanh nghiệp Lâm Đồng và Hàn Quốc ký kết Biên bản ghi nhớ.

Tin tức

• Công ty TNHH Da Hae International phối hợp Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lâm Đồng tổ chức chương trình “2025K - VietNam Pop-up Festa in Da Lat” tại Quảng trường Lâm Viên Đà Lạt.

Mặt trước Nhà thờ gỗ Kon Tum.

Nơi niềm tin và bản sắc Tây Nguyên hòa quyện

Giữa lòng phố núi Kon Tum cũ (nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi), nơi sông Đăk Bla uốn mình hiền hòa và những rặng thông rì rào trong gió, có một công trình kiến trúc đặc biệt đã trở thành biểu tượng của vùng đất cao nguyên - ngôi nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi.

Học sinh Trường tiểu học Lê Lợi ăn trưa tại trường.

Nhân rộng mô hình bữa ăn học đường

Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực được Trường tiểu học Lê Lợi (Lâm Đồng) duy trì từ năm 2021, đạt được kết quả đáng khích lệ bởi sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo địa phương, nỗ lực của nhà trường, đồng thuận, ủng hộ của đông đảo phụ huynh.

Vườn cây của người dân hư hỏng, không có dấu hiệu sự sống sau khi nước lũ, bùn đất tràn qua.

Hơn 900.000 m3 nước

Xả tràn từ hai ao chứa của dự án Trang trại Việt (xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng) ập xuống. 109 hộ dân với khoảng 200 nhân khẩu bị ảnh hưởng. Một sinh mạng bị cướp đi.

Các nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thi công Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía đông Buôn Ma Thuột.

Đắk Lắk tăng cường giải ngân vốn đầu tư công

Đến ngày 15/10, tỉnh Đắk Lắk mới giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 42,6% kế hoạch, trong khi tỉnh phấn đấu đến cuối năm giải ngân đạt 100%. Bởi vậy, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành, các ban quản lý dự án, chủ đầu tư và các địa phương tăng cường công tác giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu đã đề ra.

Lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra đăng ký xe, giấy phép lái xe của người điều khiển phương tiện giao thông.

Tin tức

• Từ ngày 15/10 - 15/12/2025, Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai kế hoạch tổng rà soát, làm sạch cơ sở dữ liệu về giấy phép lái xe.

Y Hỉnh (đeo mic) đang giới thiệu về Nông trại vui vẻ tại Hội thi. Nguồn: UNICEF Việt Nam

Lập trình ước mơ từ STEAM

Trong lớp học nhỏ giữa núi rừng Tây Nguyên, tiếng cười hòa cùng những câu hỏi tò mò. Trên bàn, bo mạch micro:bit sáng đèn, trò chơi Nông trại vui vẻ do Y Hỉnh - cô bé 12 tuổi người dân tộc Giẻ Triêng tự lập trình trở thành tâm điểm của bạn cùng lớp.

Đồng bào dân tộc Cơ Ho được hỗ trợ đầu tư sản xuất rau trong nhà kính.

Tạo sinh kế cho lao động nông thôn

Theo các địa phương ở Tây Nguyên, việc triển khai hiệu quả các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, chăn nuôi trên địa bàn nông thôn đã góp phần tạo sinh kế, giúp bà con nông dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống; từ đó, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, vươn lên trong cuộc sống.

Bảo tàng Cà-phê (Đắk Lắk). Ảnh: Khiếu Minh

Sáng tạo cất cánh từ bản sắc cao nguyên

Tây Nguyên là vùng đất đa văn hóa, như những sắc màu rực rỡ trong một bức tranh tổng thể lộng lẫy. Chính văn minh nương rẫy của các vùng miền núi Việt Nam, đã góp phần làm nên vẻ đẹp bất tận ấy.

Học sinh sẽ là những tuyên truyền viên tích cực vận động cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường.

Tin tức

• Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh Đắk Lắk phối hợp Trường THPT Lê Hồng Phong (xã Tây Hòa) vừa tổ chức Hội thi chung tay bảo vệ môi trường trong học đường năm 2025.

Chiều Đà Lạt

Chiều Đà Lạt nhẹ như mây

Chín năm rồi, tôi mới có dịp quay lại Đà Lạt. Tòa nhà cổ, dốc quanh co, rặng thông già, làn sương mỏng… dường vẫn như xưa, lại cũng khác xưa. Hoặc có lẽ chính tôi đã không còn là người từng đặt chân đến đây trong tháng ngày tuổi còn xanh ấy.

Cánh đồng điện gió ở xã Ia Pết. Ảnh: Phạm Quý

Năng lượng từ “kho sinh khối”

Với hơn 15.000 MW tiềm năng điện gió, 2.200 giờ nắng mỗi năm cùng “kho sinh khối” từ phụ phẩm nông nghiệp, Tây Nguyên đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung tâm năng lượng tái tạo không chỉ của Việt Nam mà còn của cả khu vực ASEAN.

Phát triển điện gió tại Tây Nguyên cần thêm nhiều cơ chế hỗ trợ. Ảnh EVN

Khoảng trống chính sách

Giữa Tây Nguyên đầy gió và nắng, hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời đã hoàn thành nhưng vẫn “đắp chiếu” vì vướng cơ chế. Gió vẫn thổi, nhưng dòng điện xanh vẫn chờ một khung giá và quyết sách mở đường.

Toàn cảnh dự án Nhà máy Điện gió công suất 400MW của Trungnam Group tại Ea H’leo. Ảnh: Nam Trung

Giấc mơ “điện sáng” và tiếng lòng trăn trở

Sự xuất hiện của các dự án điện gió từng thắp lên hy vọng về một cuộc sống khởi sắc cho người dân Tây Nguyên. Nhưng cùng với đó cũng mang đến không ít nỗi lo và trăn trở khi đất đai, sinh kế dần đổi thay.