Hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường không khí tại Việt Nam nói chung và một số đô thị lớn như thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có xu hướng gia tăng, chủ yếu tập trung vào ô nhiễm bụi, đặc biệt là bụi mịn PM2.5 là các hạt bụi đường kính nhỏ, đang có chiều hướng gia tăng cả về không gian và thời gian, gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường và trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.
Một trong những nguyên nhân chính phát sinh bụi, khí thải gây tác động, ô nhiễm môi trường không khí được chỉ ra là do số lượng lớn các phương tiện cơ giới tham gia giao thông, trong đó có nhiều phương tiện cũ không bảo đảm tiêu chuẩn khí thải, niên hạn để lưu thông.
Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Dự thảo quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô-tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam. Lộ trình này tạo cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện không bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải, thúc đẩy việc chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện với môi trường.
Việc áp dụng lộ trình cũng nhằm thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời hỗ trợ phát triển giao thông đô thị bền vững, hiện đại theo định hướng chiến lược quốc gia.
Phát biểu ý kiến tại buổi tọa đàm, Phó Tổng Biên tập Báo Đại biểu nhân dân Lê Thanh Kim cho biết: Vấn đề phát triển kinh tế-xã hội và bài toán giải quyết ô nhiễm không khí đang là thách thức lớn đối với Việt Nam. Nguồn phát thải từ phương tiện giao thông, đặc biệt là xe cơ giới sử dụng nhiên liệu hóa thạch, với tỷ lệ “bụi mịn” liên tục vượt ngưỡng cảnh báo tại nhiều đô thị đang đặt ra áp lực đối với hệ thống chính sách là không thể chậm trễ.
"Trong bối cảnh đó, bài toán kiểm định khí thải xe cơ giới không chỉ là yêu cầu kỹ thuật. Đó là điểm mấu chốt để chúng ta tiến gần hơn đến các mục tiêu lớn: giảm phát thải, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, thực hiện cam kết quốc tế và xây dựng các đô thị xanh-văn minh-hiện đại. Tuy nhiên, chúng ta đều nhận thấy, việc kiểm định khí thải xe cơ giới liên quan trực tiếp đến quyền lợi của hơn 70 triệu người dân Việt Nam đang sử dụng xe máy. Mỗi quyết sách đưa ra, dù đúng đắn đến đâu, cũng cần tính toán đến mức độ đồng thuận, đến khả năng chi trả, đến tác động xã hội và đến sự sẵn sàng của hạ tầng kỹ thuật", Phó Tổng biên tập Lê Thanh Kim nhấn mạnh.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu tập trung thảo luận, trao đổi về 2 vấn đề trọng tâm, đó là: kiểm soát khí thải, cải thiện chất lượng không khí và gỡ “nút thắt” về hạ tầng trong kiểm định khí thải giao thông.
Các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà quản lý góp tiếng nói trong việc kiểm soát nguồn khí thải từ giao thông, nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí do khí thải gây ra, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống; hướng đến giao thông xanh, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và từng bước xây dựng các thành phố thông minh, bền vững tại Việt Nam.