Việc Baghdad hướng tới mối quan hệ đối tác an ninh lâu dài với Mỹ và Anh phù hợp ưu tiên của Iraq là tăng cường lực lượng vũ trang, bảo vệ lợi ích quốc gia, đồng thời mở rộng hợp tác kinh tế, chính trị và văn hóa với các cường quốc.
Động thái trên được Lầu năm góc nhận định là kết quả của “thành công chung” trong cuộc chiến chống IS và phù hợp với thỏa thuận đạt được giữa Mỹ với Iraq.
Liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu được thành lập năm 2014, sau khi IS chiếm giữ nhiều vùng lãnh thổ rộng lớn ở Iraq và Syria. Đến cuối năm 2017, các lực lượng Iraq được liên quân hỗ trợ đã tuyên bố đánh bại IS.
Từ tháng 9/2024, Iraq và Mỹ đã đạt thỏa thuận về việc rút dần lực lượng liên quân khỏi lãnh thổ Iraq. Theo thỏa thuận, Mỹ bắt đầu rút một phần lực lượng khỏi Iraq từ tháng 9/2025 và hoàn tất vào tháng 9/2026. Hiện Washington duy trì khoảng 2.500 binh sĩ tại Iraq và 700 binh sĩ ở Syria, trong khi phía Iraq cho biết con số binh sĩ Mỹ tại nước này thực tế là hơn 3.000 người.
Lực lượng Mỹ đang đẩy nhanh kế hoạch rút quân khỏi Iraq, được triển khai tại các căn cứ Ayn al-Asad và Victoria. Một số binh sĩ Mỹ đã được tái triển khai tới Erbil, thủ phủ vùng Kurdistan, và một quốc gia Arab láng giềng của Iraq.
Động thái này được đánh giá là nhanh hơn so với lộ trình rút quân đã được lên kế hoạch trước đó cho lực lượng liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu.
Theo đánh giá từ Lầu năm góc, việc chuyển đổi hiện nay nhằm xây dựng quan hệ an ninh lâu dài giữa Mỹ và Iraq, qua đó củng cố năng lực quốc phòng, thu hút đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế và giúp Iraq đóng vai trò lớn hơn tại khu vực.
Hồi đầu năm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Iraq, ông Thabit Al-Abbasi cũng cho biết, nước này đã đề xuất với Mỹ về việc thống nhất một hiệp ước an ninh mới, trong đó có hợp tác tình báo.
Baghdad tin tưởng rằng, một thỏa thuận an ninh mới sẽ mang lại quan hệ đối tác an ninh bền vững và hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực tình báo. Ngoài việc thiết lập quan hệ đối tác an ninh chặt chẽ với Mỹ, Iraq cũng ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác an ninh với Anh.
Trong nỗ lực thúc đẩy hợp tác đối phó các băng nhóm buôn người và ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp vượt eo biển Manche, Chính phủ Anh và Iraq đã ký một thỏa thuận mới nhằm đẩy nhanh việc hồi hương những người di cư không có quyền lưu trú hợp pháp tại Anh.
Trong bối cảnh số lượng người vượt eo biển Manche bằng thuyền nhỏ ngày càng gia tăng, hai bên nhất trí sẽ thiết lập các quy trình chính thức để nhanh chóng đưa những người không có quyền ở lại Anh trở về Iraq.
Theo số liệu từ Bộ Nội vụ Anh, hơn 27.000 người đã thực hiện hành trình nguy hiểm này trong năm 2025, tăng đáng kể so với khoảng 18.000 người trong cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, số lượng người Iraq tham gia hành trình đã giảm từ 2.600 người trong năm trước xuống còn 1.900 người trong năm sau tính đến tháng 3/2025, cho thấy hiệu quả của sự hợp tác song phương.
Trước đó, Anh cũng đã ký một thỏa thuận trị giá 800.000 bảng vào năm ngoái nhằm tăng cường năng lực thực thi pháp luật và an ninh biên giới của Iraq, tập trung vào việc triệt phá các mạng lưới buôn người, trong đó nhiều mạng lưới được điều hành bởi người Kurd Iraq. Nhằm thiết lập nền tảng cho một kỷ nguyên mới trong hợp tác an ninh, Anh và Iraq cũng đã nhất trí một thỏa thuận quốc phòng giữa hai nước.
