Xin hỏi Thời Nay, pháp luật có cho phép cầm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng) không? (Trần Văn Tú, phường Hoàn Kiếm, TP Hà Nội).
Thời Nay
Căn cứ theo khoản 1 Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì sổ hồng không phải là tiền, giấy tờ có giá (cổ phiếu, trái phiếu...) hoặc quyền tài sản mà chỉ có thể là vật.
Một thuộc tính quan trọng khiến sổ hồng không được xem là tài sản theo quy định là nếu sổ hồng bị mất hoặc bị hư hỏng thì quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của người đứng tên trên sổ hồng vẫn còn và họ chỉ cần thực hiện thủ tục xin cấp lại. Trong khi, đối với một tài sản thực thụ, khi tài sản này bị tiêu hủy thì quyền sở hữu của chủ sở hữu đối với nó cũng chấm dứt.
Mặt khác, tại khoản 21 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định sổ hồng là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, sổ hồng không phải là tài sản, mà là chứng thư pháp lý để công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người có quyền. Do đó, người sử dụng không được cầm sổ hồng tại các tiệm cầm đồ.
Trên thực tế, khi cầm sổ hồng các bên thường không lập hợp đồng cầm cố tài sản theo quy định. Thay vào đó, họ sẽ lập một hợp đồng ủy quyền định đoạt tài sản (quản lý, sử dụng, cho thuê, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp…) hoặc hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất hoặc hợp đồng vay tiền nhưng chủ cơ sở cầm đồ sẽ là bên giữ bản chính.
Tất cả các hợp đồng nói trên đều là giao dịch giả tạo nhằm che giấu một giao dịch bị cấm. Khi có tranh chấp, Tòa án có thể tuyên các hợp đồng này là vô hiệu.
