THỰC TIỄN ĐÒI HỎI CƠ CHẾ KHÁC BIỆT
Theo ông Võ Tấn Đức, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, địa phương sở hữu nhiều yếu tố đặc biệt, đủ điều kiện trở thành trung tâm công nghiệp, logistics, nông nghiệp công nghệ cao và dịch vụ hiện đại. Với hơn 4,4 triệu dân, đứng thứ 3 cả nước, chỉ sau Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, cùng quy mô kinh tế khoảng 676.733 tỷ đồng, Đồng Nai hiện xếp thứ 4 cả nước về GDP, là một trong những địa phương có sức bật mạnh về kinh tế.
Tỉnh còn là địa bàn chiến lược, vừa có vị thế “biên giới-nội địa”, vừa là trung tâm kết nối vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long. Hệ thống cảng sông, cảng cạn IDC, quy hoạch sân bay quốc tế Long Thành, mạng lưới hạ tầng giao thông liên vùng và đô thị thông minh là những “mắt xích vàng” giúp Đồng Nai hội đủ điều kiện để trở thành trung tâm phát triển mới của phía nam.
Một điểm nhấn quan trọng là chiến lược tích hợp không gian phát triển. Thay vì tiếp cận theo hướng “cộng cơ học” giữa các vùng sau sáp nhập, tỉnh đang hướng tới cách làm “tích hợp cộng hưởng”, biến từng khu vực thành “cực tăng trưởng”. Thí dụ, khu vực quy hoạch đô thị sân bay quốc tế Long Thành, hoặc khu công nghiệp quy mô 4.000- 5.000 ha ở phía tây bắc tỉnh, nếu được tập trung nguồn lực đầu tư sẽ trở thành các tọa độ phát triển đột phá trong tương lai gần.
Trong bối cảnh Đồng Nai đã và đang hội tụ đầy đủ điều kiện để phát triển bứt phá, nhiều chuyên gia cho rằng, yếu tố còn thiếu hiện nay là một cơ chế chính sách khác biệt, tương tự các thành phố lớn, như Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Khánh Hòa hay Cần Thơ... đang được áp dụng.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ nhận định: “Đồng Nai cần có cơ chế riêng, cơ chế đặc biệt để phát triển theo hướng hiện đại. Trung ương giờ đây không thể chỉ đi sau, mà phải chủ động đi trước và tạo điều kiện cho những địa phương đủ năng lực bứt phá. Đồng Nai có tiềm lực rất tốt để làm điều đó”.
Theo ông Thiên, tỉnh cần mạnh dạn đề xuất các giải pháp “khác thường” và nỗ lực phi thường, nhưng vẫn trong khung pháp lý của cơ chế chung cả nước. Mô hình này vừa bảo đảm tính kỷ cương, vừa phát huy tính sáng tạo, chủ động của địa phương. “Nếu đáp ứng được các yêu cầu đó, Đồng Nai hoàn toàn có thể trở thành một trong những địa phương dẫn đầu cả nước trong giai đoạn phát triển mới”, ông Thiên nói.
Đồng quan điểm, Tiến sĩ Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết số 98/2023 về thí điểm cơ chế đặc thù cho Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Đồng Nai cần được bổ sung vào danh sách các địa phương được hưởng cơ chế đặc thù để tận dụng tối đa tiềm năng phát triển. “Cần có chính sách về quản lý, huy động nguồn lực, thu hút đầu tư một cách linh hoạt, sáng tạo. Thí dụ, Đồng Nai đang đề xuất xây dựng khu thương mại tự do gắn với sân bay quốc tế Long Thành thì phải đi kèm là cơ chế đặc thù, không chỉ áp dụng trong khu đó mà phải gắn với định hướng phát triển toàn tỉnh”, ông Lịch đề xuất.
QUYẾT TÂM PHÁT TRIỂN VƯỢT TRƯỚC
Định hướng phát triển của Đồng Nai là trở thành một trong các địa phương dẫn đầu vùng kinh tế trọng điểm phía nam, vươn lên thành trung tâm kinh tế, thương mại, dịch vụ, giáo dục-đào tạo, đổi mới sáng tạo, khoa học-công nghệ và chuyển đổi số. Đồng thời, tỉnh cũng đặt mục tiêu phát triển theo hướng “xanh, hiện đại, văn minh, hội nhập quốc tế” và tăng trưởng bền vững.
Bà Tôn Ngọc Hạnh, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai cho rằng, nếu làm theo “lối mòn” thì không thể “cất cánh”. Với tiềm năng đặc biệt, tỉnh cần giải pháp đặc biệt, bao gồm cả cơ chế, chính sách và hành động cụ thể, quyết liệt. Vị thế hiện nay của Đồng Nai rất khác biệt, nếu biết tận dụng sẽ hình thành một vị thế mới. Nhưng để tạo được đột phá đó, cơ chế phải đi trước, phải rõ ràng, mạnh mẽ và đủ lực để tháo gỡ các rào cản hiện hữu...
Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là hàng loạt dự án đầu tư đang bị đình trệ vì vướng mắc về đất đai, quy hoạch, thủ tục pháp lý. Trên cơ sở kiến nghị của tỉnh Đồng Nai, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Trưởng ban Chỉ đạo xử lý các dự án tồn đọng đã có buổi làm việc trực tiếp với tỉnh để tháo gỡ các khó khăn.
Trước đó, tỉnh đã đề xuất Chính phủ ban hành một nghị quyết riêng để giải quyết những vướng mắc cho 255 dự án đang bị “kẹt”, trong đó nhiều nội dung liên quan quy hoạch khoáng sản, đất đai, điện mặt trời, cơ chế đấu giá quyền sử dụng đất... Đây là những nút thắt lớn ảnh hưởng trực tiếp đến dòng vốn đầu tư, hiệu quả khai thác hạ tầng và tăng trưởng kinh tế địa phương.
Phát biểu tại hội thảo góp ý văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2025-2030, ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đánh giá cao tầm nhìn và khát vọng phát triển của tỉnh, đồng thời lưu ý cần chủ động rà soát, gỡ điểm nghẽn về cơ chế trong thẩm quyền của địa phương: “Đồng Nai cần nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực tư nhân đổi mới công nghệ và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu; mạnh dạn kiến nghị Trung ương các giải pháp vượt thẩm quyền”.
Với những lợi thế hiếm có, khát vọng phát triển rõ ràng và sự đồng thuận cao trong hệ thống chính trị, Đồng Nai đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành một “cực tăng trưởng” mới của phía nam.
![[Ảnh] “Bộ não” điều hành sân bay Long Thành trước thời khắc đón chuyến bay đầu tiên](https://cdn.nhandan.vn/images/e53b3df5710fb57b6bbd10e5f52083894a9a021c614f015755785f763ae715d5b617c9bf1f8529a224fdf5f183a72781fc8ef747e075a35876f577dd813b1162e6db19e320b1a35f141bd4b7d12083b6d19e23864e000b66866a94cb6f38dbdf2e052c3197e73e49933dcb8393bc6adb/z7296040725885-bb0269d9aba60ff1fe5b5f261ecf8c8e-8563.jpg.webp)
