Đầu tư khoa học cơ bản là đầu tư cho chiến lược

Ngày 4/4, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị này vừa có văn bản trình Thủ tướng Chính phủ đề xuất chương trình “Nâng cao năng lực đào tạo và nghiên cứu khoa học cơ bản tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đạt trình độ tiên tiến, ngang tầm khu vực và thế giới giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2045”.
Hoạt động nghiên cứu khoa học tại Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
Hoạt động nghiên cứu khoa học tại Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Chương trình nhằm cụ thể hóa chủ trương thực hiện nhanh, hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW (ngày 22/12/2024) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Khoa học cơ bản nòng cốt của sự phát triển bền vững

Theo Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những lý do quan trọng giải thích Việt Nam đến nay chưa làm chủ được các công nghệ lõi, công nghệ nền là do chưa thực sự coi trọng và phát triển khoa học cơ bản.

Khoa học cơ bản đóng vai trò nền tảng trong phát triển các công nghệ mới. Nghiên cứu cơ bản là điểm khởi đầu trong chuỗi nghiên cứu khoa học, từ khám phá đến ứng dụng và sản xuất. Tuy nhiên, đầu tư cho khoa học cơ bản đòi hỏi chi phí lớn và thời gian dài.

Sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tham gia hoạt động khoa học, công nghệ.

Sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tham gia hoạt động khoa học, công nghệ.

Dù đóng vai trò quan trọng, các ngành khoa học cơ bản trong những năm gần đây đang dần mất đi sức hút, với số lượng thí sinh đăng ký theo học và điểm chuẩn đầu vào ngày càng giảm, trong khi Việt Nam luôn nằm trong tốp 10 thế giới về thành tích Olympic quốc tế giai đoạn 2015-2024 ở các môn Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học…

Nguyên nhân chính xuất phát từ việc nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng, tiềm năng của khoa học cơ bản, cũng như chính sách hỗ trợ và đầu tư cho lĩnh vực này vẫn còn hạn chế, chưa tạo được động lực đủ mạnh để thu hút sinh viên tài năng.

Cùng với đó, triển vọng nghề nghiệp đối với các ngành khoa học cơ bản chưa thực sự hấp dẫn, thường có thu nhập không cao, công việc lại đòi hỏi trình độ chuyên môn sâu, cống hiến lớn.

Những yếu tố này khiến ngày càng ít sinh viên lựa chọn theo đuổi con đường khoa học cơ bản, tạo ra thách thức không nhỏ cho sự phát triển của lĩnh vực này tại Việt Nam.

Nghị quyết số 57-NQ/TW xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của quốc gia. Để có những đột phát về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thì trước tiên cần phát triển khoa học cơ bản để tạo nền tảng vững chắc.

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đẩy mạnh nghiên cứu khoa học cơ bản.

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đẩy mạnh nghiên cứu khoa học cơ bản.

Đầu tư cho nghiên cứu cơ bản là đầu tư chiến lược, đầu tư cho nền móng, cho tăng cường tiềm lực quốc gia. Các kết quả của khoa học cơ bản là tiền đề cho sự phát triển công nghệ và nghiên cứu ứng dụng. Đó chính là nòng cốt của sự phát triển bền vững của đất nước.

Miễn học phí cho người theo học khoa học cơ bản

Mục tiêu tổng quát của Chương trình “Nâng cao năng lực đào tạo và nghiên cứu khoa học cơ bản tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đạt trình độ tiên tiến, ngang tầm khu vực và thế giới giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2045” là đưa nghiên cứu khoa học cơ bản trở thành nền tảng phát triển kỹ thuật, công nghệ, đổi mới sáng tạo quốc gia, ươm mầm nhân tài khoa học, là tiền đề cho các phát minh và làm chủ công nghệ chiến lược.

Qua đó, đóng góp cho sự phát triển nhanh, bền vững, thúc đẩy tiến bộ xã hội, làm giàu thêm kho tàng tri thức nhân loại và nền văn hóa Việt Nam.

Để phát triển nhân tài trong lĩnh vực khoa học, cần miễn học phí, cấp học bổng cho học sinh, sinh viên tài năng, người học sau đại học theo học các ngành khoa học cơ bản.

Theo đó, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, một số chỉ tiêu quan trọng của Chương trình trong giai đoạn 2025-2030 bao gồm: Đào tạo khoảng 1.000 cử nhân, kỹ sư tài năng, 600 thạc sĩ, 300 tiến sĩ trong lĩnh vực khoa học cơ bản; 36.000 cử nhân, kỹ sư; 3.600 thạc sĩ; 600 tiến sĩ trong lĩnh vực kỹ thuật-công nghệ.

Đồng thời, mời được 300 nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành, 100 giáo sư thỉnh giảng từ các trường đại học, các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới; công bố trên 20.000 bài báo khoa học lĩnh vực khoa học cơ bản và các lĩnh vực liên quan trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín.

Các nhóm nghiên cứu về Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Khoa học trái đất, khoa học môi trường, kinh tế, quản lý, ngôn ngữ học; các trung tâm xuất sắc về trí tuệ nhân tạo, công nghệ chip-bán dẫn, công nghệ sinh học-y sinh, công nghệ vật liệu tiên tiến… đạt trình độ tiên tiến hàng đầu khu vực và thế giới.

Sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trải nghiệm hoạt động nghiên cứu khoa học.

Sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trải nghiệm hoạt động nghiên cứu khoa học.

Để thực hiện được các mục tiêu trên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra giải pháp dựa trên 3 trụ cột chính: Phát triển nhân tài trong lĩnh vực khoa học; tích hợp nghiên cứu cơ bản với các công nghệ chiến lược, đổi mới sáng tạo; xây dựng hạ tầng nghiên cứu hiện đại, đồng bộ với chuyển đổi số.

Trong đó, để phát triển nhân tài trong lĩnh vực khoa học, đơn vị này đề xuất miễn học phí, cấp học bổng cho học sinh, sinh viên tài năng, người học sau đại học theo học các ngành khoa học cơ bản.

Thu hút và tài trợ cho các nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành đến làm việc tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời, đột phá đổi mới chương trình đào tạo các ngành khoa học cơ bản gắn với các công nghệ chiến lược, cho phép các tài năng trẻ học theo lộ trình riêng.

Phát triển kho học liệu số cho các lĩnh vực khoa học cơ bản, nâng cao năng lực giảng dạy các môn toán và khoa học (STEM) cho giảng viên đại học, giáo viên phổ thông…

Sinh viên nghiên cứu khoa học tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Sinh viên nghiên cứu khoa học tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Cùng với đó, phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh về lĩnh vực Khoa học trái đất, Khoa học biển gắn với các công nghệ chiến lược; phát triển các trung tâm xuất sắc về các công nghệ chiến lược Trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, công nghệ sinh học-y sinh, công nghệ hóa dược, công nghệ vật liệu, năng lượng hạt nhân…

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cũng hướng đến xây dựng hạ tầng nghiên cứu hiện đại, đồng bộ với chuyển đổi số. Trong đó thành lập trung tâm dữ liệu phục vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học cơ bản; thành lập 3 phòng thí nghiệm hiện đại phục vụ đào tạo và nghiên cứu về Vật lý, Hóa học, Sinh học; thành lập phòng thí nghiệm nghiên cứu liên ngành.

Có thể bạn quan tâm

Ban Chấp hành Tây Ninh Tỉnh đoàn Tây Ninh khóa I, nhiệm kỳ 2025-2030 ra mắt Đại hội.

Thanh niên Tây Ninh “Tiên phong-Đoàn kết-Sáng tạo-Phát triển”

Với khẩu hiệu hành động “Tiên phong-Đoàn kết-Sáng tạo-Phát triển”, Đoàn Thanh niên các cấp của Tây Ninh, nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ tiếp tục khẳng định “Bản lĩnh-Trí tuệ-Tiên phong-Sáng tạo-Tình nguyện vì cộng đồng”, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Tỉnh ủy trong nhiệm kỳ mới.

Các đại biểu tham quan các sản phẩm OCOP tại diễn đàn. (Ảnh: LINH BẢO)

Phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo tồn văn hóa

Ngày 5/12, Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) tổ chức Diễn đàn “Xúc tiến du lịch nông nghiệp, nông thôn trong liên kết vùng” tại xã Tân Tây, tỉnh Tây Ninh.

Hiệp hội các nhà máy tinh bột sắn Tây Ninh và Liên đoàn sắn Campuchia đã ký kết nhiều biên bản ghi nhớ về việc thúc đẩy phát triển bền vững ngành sắn.

Tây Ninh tăng cường thương mại song phương với Campuchia

Nhằm tăng cường thương mại song phương, phát triển bền vững ngành sắn, bảo vệ lợi ích của người trồng, cải thiện đời sống nông dân, ngày 3/12, Hiệp hội sản xuất bột mì Tây Ninh và Liên đoàn sắn Campuchia phối hợp tổ chức Hội nghị xúc tiến xúc tiến thương mại giữa Liên đoàn sắn Campuchia và Hiệp hội sản xuất tinh bột mì Tây Ninh

Các bạn nhỏ Trường Chuyên biệt Khiếm thính Hy vọng Bình Thạnh trải nghiệm các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội. (Ảnh: THÙY DƯƠNG)

Thành phố Hồ Chí Minh: Khai mạc lễ hội “Vượt sóng” dành cho người khuyết tật

Sáng 3/12, tại Nhà Văn hóa Thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh (số 4, Phạm Ngọc Thạch, phường Sài Gòn), lễ hội “Vượt sóng” lần thứ I với chủ đề “Ngược sóng nhưng không ngược ước mơ” đã chính thức khai mạc, đánh dấu một sự kiện ý nghĩa nhân kỷ niệm 33 năm Ngày quốc tế Người khuyết tật (3/12/1992-3/12/2025).

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Hiện trạng khu đất đã xây dựng nhà ở trái phép và bán cho nhiều người bằng hình thức vi bằng.

Khởi tố vụ án xây dựng nhà trái phép trên đất người khác và bán cho nhiều người bằng hình thức vi bằng

Xây dựng nhà ở trái phép trên đất rừng sản xuất của người khác rồi bán cho nhiều người, đối tượng Lê Văn Hoàng cùng đồng bọn đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản để làm rõ hành vi.

Người dân, doanh nghiệp đang chờ thành phố công bố bảng giá đất áp dụng từ 1/1/2026.

Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng bảng giá đất theo nguyên tắc nào?

Dự thảo Bảng giá các loại đất lần đầu, áp dụng từ 1/1/2026 tại Thành phố Hồ Chí Minh được xây dựng có lộ trình, bảo đảm theo nguyên tắc thị trường và điều chỉnh cho phù hợp với tình hình biến động về giá đất của thành phố, đang nhận được nhiều ý kiến của chuyên gia.