Cảnh báo mối đe dọa từ những nội dung giả mạo về thiên tai do AI tạo ra

Người dân giờ đây đang đối mặt với một kỷ nguyên mới, nơi bất kỳ ai cũng có thể tạo ra các video hoặc hình ảnh có sức thuyết phục cao liên quan lũ lụt, bão lốc hoặc bất kỳ thảm họa nào.

Khu vực bị ngập lụt tại tỉnh Aceh, Indonesia ngày 27/11/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)
Khu vực bị ngập lụt tại tỉnh Aceh, Indonesia ngày 27/11/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)

Các video được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng chân thực là một yếu tố chính dẫn đến sự gia tăng nội dung giả mạo lan truyền trong các thảm họa lũ lụt, gây hoang mang cho công chúng và có nguy cơ gây ra hoảng loạn trên diện rộng, đe dọa an ninh thông tin quốc gia.

Đây là cảnh báo của chuyên gia an ninh Malaysia trong bối cảnh ngày càng có nhiều đợt thiên tai diễn ra do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Tiến sĩ Noor Nirwandy Mat Noordin - một nhà phân tích chiến tranh, an ninh và chính trị thuộc Đại học Công nghệ MARA (UiTM), cho rằng công chúng rất dễ bị ảnh hưởng bởi các video và hình ảnh lừa đảo do AI tạo ra. Người dân giờ đây đang đối mặt với một kỷ nguyên mới, nơi bất kỳ ai cũng có thể tạo ra các video hoặc hình ảnh có sức thuyết phục cao liên quan đến lũ lụt, bão lốc hoặc bất kỳ thảm họa nào.

Nếu không được kiểm soát, điều này có thể dẫn đến sự hỗn loạn thông tin khi nhiều người vô tình tin vào các nội dung giả mạo lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội và góp phần tạo ra những câu chuyện hay nhận thức sai lệch, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng. Vì thế, theo Tiến sĩ Noor, việc xác minh thông tin phải trở thành một chuẩn mực văn hóa và công chúng nên sử dụng các nền tảng kiểm tra thông tin để đảm bảo thông tin họ nhận được là chính xác.

Ông cũng cảnh báo rằng, mối đe dọa từ việc thao túng thông tin dựa trên AI có thể ảnh hưởng đến tâm lý công chúng, tác động đến phản ứng của họ và làm suy yếu trật tự công cộng cũng như an ninh quốc gia.

Tiến sĩ Noor đề xuất Malaysia cần thành lập một trung tâm thông tin thảm họa quốc gia và bộ phận chuyên trách kiểm tra thông tin về thảm họa để bảo đảm luồng thông tin được tổ chức nhanh chóng và chính xác hơn. Bên cạnh đó cũng cần xây dựng lịch thảm họa quốc gia như một tài liệu tham khảo định kỳ để giúp công chúng chuẩn bị, trong khi các cơ quan an ninh tập trung vào việc tăng cường phối hợp cứu hộ.

Đồng tình với quan điểm này, chuyên gia phân tích tội phạm Shahul Hamid nhấn mạnh hành vi làm và phát tán các thông tin giả mạo về thiên tai hiện đã được xác định là mối đe dọa mới đối với công tác quản lý khẩn cấp, vì công nghệ tạo hình ảnh hiện nay có thể tạo ra những thước phim lũ lụt chân thực đến khó ngờ chỉ trong vài phút.

Ông cho rằng, hiện tượng này đang dẫn đến "thảm họa thông tin" và gây ra những tác động không chỉ giới hạn ở thiệt hại vật chất mà còn còn làm gián đoạn thông tin thật và gây ra hoảng loạn, nhầm lẫn, cản trở giao tiếp thực sự.

Ông Shahul Hamid cảnh báo vấn đề này có thể trở nên tồi tệ hơn nếu trình độ hiểu biết về truyền thông kỹ thuật số của công chúng vẫn còn thấp. Việc phát tán hình ảnh giả mạo cũng có thể làm gián đoạn các hoạt động cứu hộ của sở cứu hỏa và cảnh sát, khi nguồn lực có thể bị chuyển hướng đến các địa điểm sai lệch, trong khi các khu vực bị ảnh hưởng thực sự lại bị bỏ qua. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ lãng phí nguồn lực, gây phản ứng chậm trễ và sai sót trong công tác phối hợp.

Cũng theo chuyên gia Shahul Hamid, các đường dây nóng khẩn cấp cũng có nguy cơ bị quá tải khi công chúng liên tục gọi điện để xác minh tính xác thực của video, đồng nghĩa với việc các cuộc gọi quan trọng có thể không được trả lời. Chưa kể, việc lan truyền thông tin trái ngược với các tuyên bố chính thức cũng làm suy yếu niềm tin của công chúng vào các cơ quan và đội ngũ tình nguyện viên.

Ngoài ra, hình ảnh AI giả mạo cũng có thể bị lợi dụng để lừa đảo, bao gồm việc kêu gọi quyên góp giả mạo, lợi dụng sự đồng cảm của công chúng và thao túng cảm xúc, tạo thêm chiều hướng mới cho các mối đe dọa an ninh số.

Trong bối cảnh công chúng ngày càng khó phân biệt nội dung thật với video do AI tạo ra, việc thiếu đào tạo về kỹ năng số và củng cố tâm lý của công chúng trong thảm họa sẽ khiến nhiều người có xu hướng tin vào những nội dung kịch tính, nhất là khi các thuật toán mạng xã hội thường ưu tiên những nội dung giật gân, khiến video giả lan truyền nhanh hơn thông tin chính thức.

Ông Shahul Hamid nhấn mạnh việc thiếu trung tâm tham chiếu nhanh để xác minh nội dung liên quan đến thảm họa sẽ khiến công chúng dễ bị lừa đảo.

Một cuộc khảo sát của Bernama trên TikTok và Instagram cho thấy ngày càng có nhiều video sử dụng AI xuất hiện sau mùa mưa gió, ảnh hưởng đến một số tiểu bang. Những nội dung giả mạo được phát hiện bao gồm hình ảnh cá sấu nổi lên, hổ mò vào làng, động vật có nọc độc và những tình huống bất thường được mô tả là đang xảy ra trong lũ lụt.

Nhiều video giả mạo về lũ lụt nghiêm trọng trông rất chân thực và được lan truyền rất nhanh, khiến không ít người dùng tin rằng đây là những thước phim được quay từ hình ảnh thực tế trong khi đây hoàn toàn là những video do AI tạo ra.

Có thể bạn quan tâm

Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal đã và Ủy viên Thương mại và An ninh Kinh tế EU Maros Sefcovic tại New Delhi. (Ảnh: TTXVN)

Ấn Độ và EU quyết tâm tháo gỡ bất đồng

Ấn Độ và Liên minh châu Âu (EU) đang nỗ lực tăng tốc để sớm ký Hiệp định Thương mại tự do (FTA), trong bối cảnh áp lực thời gian đè nặng, khi “thời hạn quyết định” vào cuối năm 2025 đến rất gần.

Tổng lãnh sự Việt Nam tại San Francisco Hoàng Anh Tuấn và bà Dilpreet Sidhu, Phó Thị trưởng thành phố Los Angeles.

Việt Nam và thành phố Los Angeles (Hoa Kỳ) đẩy mạnh quan hệ hợp tác trên mọi lĩnh vực

Phó Thị trưởng thành phố Los Angeles (Hoa Kỳ) đánh giá cao tốc độ phát triển của Việt Nam và vai trò ngày càng nổi bật của Việt Nam trong các chuỗi giá trị toàn cầu; cho rằng, Los Angeles có nhiều điểm tương thích với định hướng phát triển của Việt Nam, đặc biệt trong đổi mới sáng tạo, công nghệ và phát triển xanh.

Trụ sở Quốc hội Mỹ ở Washington, D.C. (Ảnh: THX/TTXVN)

Hạ viện Mỹ thông qua dự luật chính sách quốc phòng quy mô lớn

Ngày 10/12, với 312 phiếu thuận và 112 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật chính sách quốc phòng quy mô lớn, còn được gọi là Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA), cho phép mức chi tiêu quân sự hằng năm kỷ lục lên tới 901 tỷ USD, mở đường để dự luật quan trọng này trở thành luật lần thứ 65 liên tiếp.

Hội nghị cấp cao ASEAN-Liên hợp quốc lần thứ 15 diễn ra tại Malaysia.

ASEAN và khát vọng vươn tầm

Trưởng thành và lớn mạnh từ gian nan, thử thách, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang khẳng định vị thế là một hình mẫu hợp tác khu vực thành công, là “ngọn hải đăng hòa bình” trong thế giới nhiều biến động.

Dầu tràn trên bãi biển. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Sự cố tràn dầu lớn ở miền Đông nước Đức

Theo phóng viên TTXVN tại Đức, Bộ Môi trường bang Brandenburg, địa phương sát cạnh Thủ đô Berlin vừa báo cáo về sự cố tràn dầu lớn ở phía bắc Berlin tối 10/12, do một tai nạn ảnh hưởng đến đường ống dẫn dầu nối một nhà máy lọc dầu lớn với cảng Rostock trên Biển Baltic.

Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 7 của Việt Nam tham gia diễn tập ứng phó tình huống xử trí bệnh nhân tổn thương hàng loạt (Mass Casualty Incident - MCI). (Ảnh: TÙNG LONG)

Bệnh viện dã chiến Việt Nam diễn tập ứng phó tình huống xử trí bệnh nhân tổn thương hàng loạt

Tại Bentiu, Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 7 của Việt Nam đã tham gia diễn tập ứng phó tình huống xử trí bệnh nhân tổn thương hàng loạt (Mass Casualty Incident - MCI) theo kịch bản thực tế được xây dựng bởi cơ quan y tế phân khu và bộ phận điều hành khẩn cấp Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Nam Sudan.

Toàn cảnh một phiên họp Quốc hội Syria ở thủ đô Damascus. (Ảnh: SANA/TTXVN)

Bước chuyển quan trọng của Syria

Từ một đất nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề và bị cô lập về ngoại giao, kinh tế, Syria đang có những bước đi chứng minh quyết tâm hướng tới sự ổn định, vừa tối đa hóa viện trợ nước ngoài, vừa nỗ lực cân bằng quan hệ với các nước lớn và các nước trong khu vực.

Các nhà lãnh đạo Anh, Pháp, Đức và Ukraine gặp nhau tại London. (Ảnh: TÂN HOA XÃ)

Thúc đẩy tiến trình hòa bình ở Ukraine

Ngày 8/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, ông đã có các cuộc thảo luận “hiệu quả” với các nhà lãnh đạo Anh, Đức và Pháp cùng ngày tại London (Anh), đồng thời thông báo, đề xuất hòa bình mới nhằm chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine đang được hoàn thiện và chia sẻ với phía Mỹ.

Quang cảnh Kỳ họp lần thứ 21 Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam-Campuchia về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học và kỹ thuật. (Ảnh: ĐINH TRƯỜNG)

Kỳ họp lần thứ 21 Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam-Campuchia về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học và kỹ thuật

Tại Kỳ họp, trên tinh thần hữu nghị và tin cậy, hiểu biết lẫn nhau, hai bên trao đổi về kết quả hợp tác giữa hai nước thời gian qua trên các lĩnh vực chính trị-ngoại giao, quốc phòng-an ninh, kinh tế-thương mại-đầu tư, văn hóa, du lịch, giáo dục và đào tạo, giao thông vận tải… cũng như phương hướng hợp tác thời gian tới.