Theo Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, bốn giao lộ đang thí điểm bỏ hệ thống đồng hồ đếm ngược gồm: Mai Chí Thọ-Tố Hữu; Nguyễn Đình Chiểu-Cách Mạng Tháng Tám; Nguyễn Đình Chiểu-Trương Định; Nguyễn Đình Chiểu-Bà Huyện Thanh Quan; đây chỉ là thí điểm nhằm đánh giá mặt được và hạn chế khi có và không có hệ thống đếm lùi thời gian đèn giao thông để đưa ra phương án khả thi nhất trong điều tiết giao thông. Ngoài ra, việc thí điểm cũng nhằm đưa hệ thống đèn tín hiệu ở một số giao lộ có kết nối với hệ thống trung tâm điều khiển tự động tại Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị để điều chỉnh tín hiệu đèn phù hợp với tình hình giao thông thực tế ở từng thời điểm, nhất là lúc cao điểm nhiều phương tiện đổ ra đường, có nguy cơ dẫn đến kẹt xe.
Từng đứng chờ đèn đỏ không đếm ngược thời gian ở giao lộ Mai Chí Thọ-Tố Hữu, anh Phan Hữu Tài, ngụ thành phố Thủ Đức cho biết: “Thời gian đầu tôi vẫn chưa quen nhưng sau khoảng 4-5 lần gặp đèn đỏ, tôi thấy đây cũng là giải pháp hữu hiệu giúp tránh được tình trạng “tranh thủ” vượt khi đèn xanh hoặc đèn vàng còn 1-2 giây. Thực tế, vì cố tình vượt nên nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra”. Có ý kiến còn phân vân khi lưu thông qua các giao lộ này, chị Nguyễn Hải Lan, ngụ Quận 3 cho biết: “Các cơ quan chức năng thay đổi hình thức hiển thị đèn xanh, đèn đỏ hẳn đều có lý do. Bản thân tôi chỉ thấy, việc không hiển thị đồng hồ đếm ngược có một hạn chế là người dân chưa quen với phản xạ của hình thức này sau khi đã “mặc định” biết được mình còn mấy giây để dừng lại như trước đây. Đây là điều cần được các cơ quan chức năng điều chỉnh cho phù hợp với thói quen cũng như văn hóa giao thông của người dân thành phố”.
Lý giải cho việc nên áp dụng hệ thống đèn tín hiệu bỏ đồng hồ đếm ngược, PGS, TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức (Trường đại học Việt Đức) cho rằng, tại các đô thị có mật độ giao thông lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, vào giờ cao điểm, mật độ đó càng cao hơn. Việc phân phối thời gian ở mỗi giao lộ nếu được thực hiện hợp lý sẽ góp phần làm cho tình hình giao thông bớt căng thẳng, giảm thiểu nạn ùn tắc kéo dài. Để dễ hình dung, ông Vũ Anh Tuấn nêu thí dụ: Lượng xe ở các giao lộ luôn biến động theo từng thời điểm, lúc đông lúc thoáng, nếu hệ thống đồng hồ đếm ngược vẫn hoạt động theo mặc định thì tình trạng giao thông sẽ khó điều tiết hơn. Việc không đếm ngược khi được đồng bộ với hệ thống camera thông minh tích hợp với Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị sẽ góp phần giải quyết được nhiều bài toán của giao thông đô thị hiện nay.
Ông Vũ Anh Tuấn cũng cho rằng, một giải pháp không thể lập tức giải quyết hết cùng lúc nhiều vấn đề của giao thông. Ngay cả khi áp dụng đếm ngược hay bỏ đếm ngược thì việc vượt đèn đỏ, đèn vàng vẫn tồn tại trong ý thức của một số người dân. Điều chỉnh hành vi giao thông sẽ được xử lý bằng các thiết chế hỗ trợ như mức phạt, hệ thống giám sát,... Việc thí điểm bỏ đồng hồ đếm ngược là nhằm điều chỉnh giao thông hợp lý và khoa học hơn. Thí điểm này có thể gây xung đột với mục tiêu khác, nhưng trước hết nó có hiệu quả tốt hơn cho mục tiêu an toàn giao thông và dòng lưu thông trên đường, sẽ là giải pháp cần được các cơ quan chức năng nghiên cứu và đề xuất thực hiện.
Theo Sở Giao thông vận tải, việc thí điểm nêu trên cũng nhằm tăng cường công tác quản lý, vận hành hệ thống camera giám sát giao thông tại các giao lộ. Từ hệ thống camera này cũng sẽ thực hiện thí điểm ghi nhận hình ảnh, hành vi của người tham gia giao thông trong việc chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu và thống kê chi tiết các số liệu về tình trạng vượt đèn đỏ, va chạm, tai nạn giao thông nhằm phục vục cho các chính sách giảm thiểu tai nạn và xây dựng văn hóa giao thông trên địa bàn thành phố.
Trong bối cảnh thành phố đang ứng dụng nhiều công nghệ trong xây dựng, phát triển cho mục tiêu đô thị thông minh, qua đó phục vụ tốt hơn cho người dân thì việc tiếp tục sử dụng đồng hồ đếm ngược đèn tín hiệu vô hình trung cản trở hệ thống giao thông thông minh sử dụng các thiết bị cảm biến lắp gần nút giao thông đánh giá lưu lượng xe tiếp cận để điều chỉnh linh hoạt thời gian đèn tín hiệu tại nút giao thông đó. Bởi việc đặt chế độ đếm ngược là mặc nhiên ấn định thời gian của đèn tín hiệu bất chấp mật độ giao thông của giao lộ ở thời điểm đó. Việc ứng dụng công nghệ vào điều hành giao thông sẽ thay thế lực lượng cảnh sát giao thông có mặt tại hiện trường nhằm điều tiết hợp lý và hiệu quả hơn. Giải pháp này cũng đồng thời rà soát, đề xuất phương án thiết kế, bố trí lại hệ thống đèn tín hiệu giao thông và hệ thống vạch sơn đường phù hợp. Trong tương lai gần, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục triển khai thí điểm tại nhiều giao lộ khác, đồng thời áp dụng công nghệ để điều tiết giao thông thông qua đèn tín hiệu tức thời, thay vì kịch bản giao thông được lập trình sẵn ■
