Nhiều người mập mờ
Đề án trên đã được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt, tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, hầu hết các hộ kinh doanh trái cây tại các chợ dân sinh hay những người bán hàng rong vẫn chưa biết về nội dung của đề án này. Chị Nguyễn Thị Vấn (huyện Yên Bình, Yên Bái) hiện bán trái cây ở khu vực chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: “Hai con tôi học đại học dưới Hà Nội nên tôi xuống đây buôn bán hoa quả để kiếm thêm thu nhập. Tôi vẫn biết việc bán hàng rong lấn chiếm lòng đường, vỉa hè là vi phạm quy định của thành phố. Thế nhưng vì cuộc sống, chúng tôi vẫn phải bám vào lòng đường, vỉa hè để mưu sinh”.
Anh Lê Hữu Thỏa (huyện Khoái Châu, Hưng Yên) bán hoa quả rong gần đó cho biết: “Chúng tôi buôn bán rong tại khu vực này đã nhiều năm. Nếu công an đuổi chỗ này, tôi lại đi sang khu vực khác. Tôi không hề biết đề án cấm bán hoa quả rong. Chúng tôi rất muốn có một cửa hàng để ổn định và cũng không phải bỏ chạy mỗi khi có lực lượng chức năng đi kiểm tra. Nhưng để đầu tư thuê được mặt bằng trên phố bán trái cây đâu phải dễ”.
Ngay cả những người dân sinh sống trên các tuyến phố nội đô của Hà Nội khi được hỏi về đề án này cũng cho rằng, chỉ mới được nghe qua các chương trình truyền hình, còn nội dung cụ thể thì không nắm rõ. Bà Mai Thị Liên (phố Bạch Mai, Hai Bà Trưng) cho biết: “Cùng một loại trái cây người kinh doanh nhập hàng từ chợ đầu mối về, nhưng giá cả hoàn toàn khác nhau. Nếu một kg nhãn mua ở vỉa hè chỉ khoảng 30.000 đồng thì mua tại cửa hàng có giá cao gấp đôi. Người về hưu như chúng tôi cứ tiện mua của người bán rong ngay trước cửa nhà vì ngại đi lại, đường đông và hợp túi tiền nữa”, bà nói.
Ông Nguyễn Đức Bảo (phố Hàng Bài, Hoàn Kiếm) chia sẻ: “Vì sự phát triển của Thủ đô, tôi rất ủng hộ với đề án của thành phố về việc chấn chỉnh, dẹp bỏ buôn bán vỉa hè, lòng đường trong đó có trái cây. Tuy nhiên, cũng cần phải xây dựng hoặc quy hoạch những điểm bán riêng, điểm bán tập trung để những người bán hàng rong có nơi buôn bán và cơ quan quản lý kiểm soát được dễ dàng”.
Cần có điều chỉnh hợp lý
Một trong những mục tiêu đề án hướng đến là quản lý hệ thống cửa hàng kinh doanh trái cây trên các tuyến phố và khu dân cư thuộc các quận nội thành theo hướng văn minh, hiện đại; phấn đấu 100% người kinh doanh trái cây được tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm (ATTP), bảo đảm sức khỏe và các điều kiện theo quy định.
Mục tiêu được đặt ra trong năm 2017 sẽ đạt 60%, hết năm 2018 đạt 100% cửa hàng bán trái cây tại quận nội thành có đăng ký kinh doanh; có biển hiệu nhận diện và đầy đủ trang thiết bị, phương tiện phục vụ kinh doanh, bảo quản trái cây bảo đảm chất lượng... đồng thời, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động kinh doanh trái cây và xóa bỏ các điểm kinh doanh lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, nơi công cộng. Bên cạnh đó, một loạt quy định nhằm kiểm soát về chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ của từng loại trái cây tại các cửa hàng kinh doanh hoa quả cũng sẽ được áp dụng.
Bà Nguyễn Thu Hà, giảng viên Trường cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Hà Nội cho biết, chủ trương quản lý, chấn chỉnh việc buôn bán nhỏ lẻ là hợp lý. Tuy nhiên, cần xem xét kỹ về những khó khăn mà người buôn bán gặp phải, đặc biệt là nếp sống, cách sinh hoạt của người dân để có những điều chỉnh hợp lý. Trong sự phát triển chung của nền kinh tế thị trường thì việc thực hiện đề án là điều cần thiết, mặc dù để thực hiện được là rất khó khăn.
Thực chất, các vấn đề khó khăn trong việc xử lý, chấn chỉnh buôn bán trái cây tại lòng đường, vỉa hè cũng đã được đại diện Sở Công thương Hà Nội đề cập. Nhưng, để tránh thất thu thuế nhà nước, để nền kinh tế thật sự phát triển và sức khỏe người dân được bảo đảm thì khó cũng phải làm. Ngoài ra, Hà Nội cũng cần quy hoạch các khu vực dành riêng cho những người buôn bán hàng rong để họ có nơi buôn bán kinh doanh như TP Hồ Chí Minh đang thực hiện. Như vậy việc kiểm soát sẽ dễ dàng hơn và người kinh doanh nhỏ lẻ cũng có nơi để buôn bán, để sinh sống.
Ông Ngô Tiến Dũng, nguyên Phó Cục trưởng Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn) cho rằng, việc thí điểm quản lý hoạt động kinh doanh trái cây tại các cửa hàng nhỏ lẻ là điều cần thiết. Tuy nhiên, để thực hiện triệt để cần có tiêu chí và cơ chế rõ ràng. Bởi đây là một hướng đi tốt trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời hạn chế và kiểm soát được nạn hoa quả kém chất lượng bán tại vỉa hè, lòng đường. Tuy nhiên, để đề án thật sự mang lại hiệu quả thì không chỉ những người kinh doanh nhỏ lẻ, mà ngay cả người tiêu dùng cũng cần hiểu rõ tầm quan trọng của đề án, từ đó nâng cao nhận thức trong vấn đề bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và xã hội.
