Nếu trước đây, đi ăn đêm phần lớn là những người lao động phải làm ca muộn, tạt vào bên đường ăn uống lót dạ thì giờ đây đó là thú vui của mọi giới, mọi lứa tuổi và tầng lớp khác nhau. Người trẻ, tàn cuộc chơi thì kéo nhau vào quán nhỏ, xuýt xoa bát ốc nóng, lai rai quả sung nối tiếp câu chuyện. Với người già, bát cháo khuya vừa ấm lòng vừa bổ sung dưỡng chất cần thiết… Ăn đêm không chỉ giải quyết “nhu cầu” của cái dạ dày mà đó là thú vui để gặp gỡ bạn bè sau những giờ làm việc căng thẳng.
Người Hà Nội thích ăn phở và từ lâu phở đã có vị trí đặc biệt trong văn hóa ẩm thực Hà thành. Trong cuốn sách “Miếng ngon Hà Nội”, nhà văn Vũ Bằng từng viết: “Ngay từ ở đằng xa, mùi phở cũng đã có một sức huyền bí quyến rũ ta như mây khói chùa Hương đẩy bước chân ta, thúc bách ta phải trèo lên đỉnh núi để vào chùa trong rồi lại ra chùa ngoài. Ta tiến lại gần một cửa hàng bán phở, thật là cả một bài trí nên thơ…”. Có lẽ vì thế mà trong sự sôi động ẩm thực đêm Hà thành, phở là món ăn được nhiều người ưa chuộng. Không chỉ được lòng thực khách trong nước mà rất nhiều khách nước ngoài khi đến Việt Nam cũng thích thú với món ăn này.Nổi tiếng nhất trong làng phở đêm không thể bỏ qua quán phở gánh ở ngã tư Hàng Đường - Hàng Chiếu, mở bán từ 3 giờ sáng đến khi hết khách. Hành trang làm nghề của chủ quán rất đơn giản, vỏn vẹn đôi quang gánh nước dùng, thịt bò tái, chín, sốt vang và vài chiếc ghế nhựa. Chẳng cần cửa hàng hay biển hiệu, cũng chẳng bán hàng vào giờ “phổ thông” nhưng nhiều người vẫn đứng chờ bà chủ dọn hàng để được thưởng thức. Bát phở nóng, miếng thịt bò vừa vặn, bánh phở mềm mại, hành mùi thơm nức khiến những ai đi qua khó có thể kiềm chế. Mức giá 40 nghìn đồng cho tô phở tương đối đầy đặn đủ làm ấm lòng những du khách đi đêm muộn.
Ngoài phở, Hà Nội còn nhiều món ngon nằm trong các con ngõ nhỏ, nào là bún, cháo, miến, mì, gà tần, cơm rang, phở xào… Cháo đêm Hà Nội có nét riêng, thường nấu đặc chứ không loãng. Không chỉ thơm ngon bởi vị ngọt của thịt, của các nguyên liệu dùng nấu cháo, cháo đêm Hà Nội còn đậm đà đủ vị bởi các gia vị kèm theo. Phảng phất là hương hành hoa, tía tô, là vị cay nồng của dấm tỏi, hạt tiêu, ớt bột…
Không khó để bắt gặp đâu đó tiếng rao “Ai khoai luộc, ngô nướng không…” phát ra từ chiếc loa rè của các gánh hàng rong vang vọng trong đêm vắng lặng. Một khay than củi, một chiếc quạt nan, ít khoai, ngô, trứng... thế là đủ. Mùi thơm bay xa, quấn quýt từng góc phố, từng ngõ ngách khiến ai đi qua cũng ngẩn ngơ ngoái tìm. “Ngoài các món nước, mùa đông Hà Nội có rất nhiều món rán ngon như bánh rán, bánh chuối, bánh chưng rán, quẩy nóng, bánh tiêu…, nhưng mỗi lần đi qua đầu phố bắt gặp mùi ngô nướng em thật khó cầm lòng. Cảm giác được ngồi hơ tay bên bếp than rồi xuýt xoa với bắp ngô nếp nóng hổi trong tiết trời lạnh giá thật thích thú”, Thủy - sinh viên Trường đại học Quốc gia Hà Nội cho biết.
Bên cạnh những món quen thuộc, do nhu cầu ăn đêm ngày càng tăng, các món ăn đêm vì thế cũng đa dạng từng ngày. Đặc sản vùng miền xuất hiện ngày mỗi nhiều hơn. Từ bánh tráng trộn vốn phổ biến ở phương nam, cơm tấm, hủ tiếu đặc trưng miền Tây Nam Bộ, bún bò xứ Huế, bánh đa cua nổi tiếng của đất cảng Hải Phòng, bánh cuốn Cao Bằng… cho đến những món “Tây” như bánh mì bít-tết, khoai tây chiên, pizza, spaghetti… cũng không thiếu. Đi cùng với đó, đêm Thủ đô còn có vô số địa chỉ nhậu lai rai với những món dân dã như mực khô, chân gà, nầm bò, nem rán… Những đêm đầu đông, với chút se se lạnh lan tỏa nên mấy quán chân gà nướng, luộc ở phố Lý Văn Phúc, Hàng Dầu, Đinh Tiên Hoàng, Mai Hắc Đế… lúc nào cũng đông khách ngồi.
Hà Nội về đêm không xô bồ, ồn ào như cuộc sống hối hả ban ngày mà chậm và sâu lắng theo một cách riêng. Lang thang khám phá ẩm thực đêm cũng là cách để bạn thêm yêu mảnh đất mình đang sống.
