Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong quá trình thể chế hóa đường lối, chủ trương

Trong bài viết "Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam", đăng Báo Nhân Dân số ra ngày 21/10/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Đảng lãnh đạo bằng đường lối, chính sách; lãnh đạo thể chế hóa đường lối, chính sách thành pháp luật để quản lý Nhà nước và xã hội.
Quang cảnh một phiên họp của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: DUY LINH)
Quang cảnh một phiên họp của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: DUY LINH)

Như vậy, pháp luật trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa cần phải liên tục được hoàn thiện để thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, phát huy dân chủ, vì con người, công nhận, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Tổng Bí thư yêu cầu: Để thực hiện tốt công tác này cần có cơ chế kiểm soát hiệu quả việc thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng thành pháp luật của Nhà nước.

Đồng thời, phải có quy trình xây dựng pháp luật chặt chẽ, khoa học, dân chủ để chính sách, pháp luật thể hiện được đầy đủ ý chí, nguyện vọng của nhân dân, bảo vệ lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân, khuyến khích đổi mới sáng tạo, thu hút mọi nguồn lực cho sự phát triển; nhưng cũng phải linh hoạt để kịp thời phản ứng chính sách, có giải pháp xử lý kịp thời các vấn đề thực tiễn phát sinh làm chậm sự phát triển theo nguyên tắc bảo vệ, bảo đảm lợi ích của quốc gia, dân tộc là trước hết và trên hết.

Đảng lãnh đạo Nhà nước và xã hội trước hết bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách xây dựng và phát triển đất nước. Trên thực tế, quá trình thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng thành pháp luật của Nhà nước thể hiện năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng.

Quá trình thể chế hóa đường lối, chủ trương và định hướng chính sách của Đảng cũng chính là việc sớm đưa nghị quyết vào cuộc sống, để đường lối, chủ trương của Đảng được hiện hữu bởi hệ thống luật pháp, các quy định của Nhà nước và theo đó, mọi hoạt động, vận hành của các cơ quan nhà nước, các cán bộ, đảng viên được thực hiện và điều chỉnh bởi pháp luật.

Để thực hiện kiểm soát hiệu quả việc thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng thành pháp luật của Nhà nước theo chỉ đạo của Tổng Bí thư, trước tiên cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước trong quá trình thể chế hóa đường lối, chủ trương và định hướng chính sách của Đảng.

Sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố quyết định chất lượng thể chế hóa của Nhà nước, bảo đảm cho hệ thống pháp luật, chính sách của Nhà nước được thể chế hóa đầy đủ, chính xác, kịp thời đường lối, chủ trương của Đảng, sát thực tiễn và liên tục được hoàn thiện.

Sự lãnh đạo của Đảng đối với quá trình thể chế hóa của Nhà nước thể hiện ngay từ khâu ban hành chủ trương, nghị quyết. Cấp ủy đảng các cấp ngay từ khi hoạch định đường lối, chủ trương phát triển trong từng lĩnh vực và của mỗi địa phương, đơn vị, cần sâu sát, kịp thời tổng kết thực tiễn, dự báo từ sớm, từ xa các biến động và yêu cầu phát triển. Có như vậy, chủ trương, nghị quyết mới sát thực tiễn, bảo đảm quá trình thể chế hóa của Nhà nước có tính khả thi cao.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phê phán phương pháp xây dựng nghị quyết xa rời thực tế: "Chỉ mấy cán bộ đóng cửa lại mà làm, ngồi ỳ trong phòng giấy mà viết, cứ tưởng những cái mình làm là đúng, mình viết là hay. Nào có biết, cách làm chủ quan đó, kết quả là "đem râu ông nọ, chắp cằm bà kia", không ăn thua, không thấm thía, không ích lợi gì cả". Văn kiện Đại hội XIII của Đảng yêu cầu: Ban hành nghị quyết khi thật sự cần thiết, hợp lý, thiết thực, ngắn gọn, khả thi.

Để khắc phục hiện tượng ban hành các nghị quyết chỉ dựa trên những nhận định, phán đoán mang tính chủ quan, áp đặt từ "phòng họp", cần chọn những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá để ban hành các chương trình, đề án cụ thể hóa nghị quyết, đồng thời theo hướng rõ mục tiêu, rõ việc, rõ trách nhiệm.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quá trình Nhà nước thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật còn là việc phải khắc phục tình trạng thực hiện trực tiếp đường lối, chủ trương của Đảng mà không qua thể chế hóa hoặc "khoán trắng", áp đặt cho một số cơ quan nhà nước trong thể chế hóa, không có sự quan tâm chỉ đạo, kiểm tra cụ thể của tổ chức đảng.

Cần chú trọng việc Đảng lãnh đạo Nhà nước thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng thành chính sách, pháp luật trong xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ phẩm chất và năng lực, tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách và pháp luật.

Sớm có quy định cụ thể các tiêu chí về thẩm định, thẩm tra dự án, dự thảo các văn bản pháp luật và quy phạm pháp luật về tính phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng; có quy định trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong soạn thảo, tham gia soạn thảo các văn bản pháp luật để bảo đảm thể chế hóa kịp thời, chính xác đường lối, chủ trương của Đảng, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, chính sách.

Đó cũng là cách để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy tính độc lập, sáng tạo của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thể chế hóa chủ trương, đường lối, đồng thời tạo ra cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan quyền lực nhà nước.

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu kết luận cuộc họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Xây dựng giải pháp tổng thể phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Chiều 5/12, tại Trụ sở Chính phủ, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Thường trực Chính phủ cho ý kiến về Đề án phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Khách du lịch tham quan Hoàng cung ở thủ đô Bangkok, Thái Lan. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Điện mừng Quốc khánh Thái Lan

Nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh Vương quốc Thái Lan, ngày 5/12, Chủ tịch nước Lương Cường đã gửi điện mừng đến Nhà vua Maha Vajiralongkorn.

Ban Chấp hành Tây Ninh Tỉnh đoàn Tây Ninh khóa I, nhiệm kỳ 2025-2030 ra mắt Đại hội.

Thanh niên Tây Ninh “Tiên phong-Đoàn kết-Sáng tạo-Phát triển”

Với khẩu hiệu hành động “Tiên phong-Đoàn kết-Sáng tạo-Phát triển”, Đoàn Thanh niên các cấp của Tây Ninh, nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ tiếp tục khẳng định “Bản lĩnh-Trí tuệ-Tiên phong-Sáng tạo-Tình nguyện vì cộng đồng”, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Tỉnh ủy trong nhiệm kỳ mới.

Đồng chí Ngô Đông Hải, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu ý kiến tại Tọa đàm.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý luận chính trị trong trường học

Ngày 5/12, tại Trường đại học Y Dược Cần Thơ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Thành ủy Cần Thơ tổ chức Tọa đàm khoa học với chủ đề “Đổi mới căn bản, toàn diện chương trình, giáo trình lý luận chính trị, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục trong tình hình mới”.

Quang cảnh Đại hội.

Sức trẻ Ninh Bình chung tay kiến tạo tương lai

Trong hai ngày 4-5/12, Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đã diễn ra sôi nổi, tập trung thảo luận, đánh giá toàn diện kết quả công tác Đoàn, phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn 2022-2025; chỉ ra những tồn tại, hạn chế và đề ra mục tiêu, giải pháp cho nhiệm kỳ mới.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ. (Ảnh: Trần Hải)

Xây dựng chính sách vượt trội, cạnh tranh để thí điểm một số khu thương mại tự do

Sáng 5/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ để cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền và về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng trao bằng công nhận đạt chuẩn mức 1 cho Trường Chính trị Lê Duẩn.

Quảng Trị: Trường Chính trị Lê Duẩn được công nhận đạt chuẩn mức 1

Ngày 5/12, Tỉnh ủy Quảng Trị phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức lễ đón bằng công nhận Trường Chính trị Lê Duẩn tỉnh Quảng Trị đạt chuẩn mức 1. Đây là dấu mốc đánh dấu bước phát triển mới của trường và bước tiến chiến lược trong đào tạo đội ngũ cán bộ địa phương của Quảng Trị trong giai đoạn mới. 

Toàn cảnh Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Khánh Hòa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong nhiệm kỳ mới tại Khánh Hòa

Ngày 5/12, Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Khánh Hòa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Tham dự có đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh cùng 388 đại biểu, đại diện các tầng lớp nhân dân, dân tộc, tôn giáo trong tỉnh.

Đại biểu hai nước Việt Nam-Lào tham dự Hội đàm. (Ảnh: Xuân Tú/TTXVN)

Việt Nam-Lào tăng cường trao đổi thông tin khoa học lý luận

Chiều 4/12, tại thủ đô Viêng Chăn, Đoàn đại biểu cấp cao Hội đồng Lý luận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam do Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng dẫn đầu đã có cuộc hội đàm với Đoàn Hội đồng Lý luận Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào do Tiến sĩ Khamphanh Kheuyavong làm Trưởng đoàn.

Người dân bị ảnh hưởng bởi lũ lụt ở Colombo, Sri Lanka được đưa đến nơi an toàn bằng thuyền, ngày 1/12/2025. (Ảnh: Xinhua)

Điện thăm hỏi về lũ lụt ở Sri Lanka

Được tin các đợt mưa lớn và lũ lụt do ảnh hưởng của bão Ditwah tại Sri Lanka gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản, ngày 4/12/2025, Chủ tịch nước Lương Cường đã gửi điện thăm hỏi đến Tổng thống Anura Kumara Disanayaka; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi điện thăm hỏi đến Thủ tướng Harini Amarasuriya.

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm với các tác giả, tập thể đạt giải ở khối chuyên nghiệp. (Ảnh: LINH BẢO)

Trao Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí chủ đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đợt 2

Tối 4/12, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Lễ trao Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đợt 2, giai đoạn 2021-2025.

Quang cảnh hội nghị phiên làm việc buổi chiều.

Nghiên cứu đề xuất thành lập một số lực lượng mới, bảo đảm vũ khí trang bị đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân đội

Thực hiện chương trình làm việc, chiều 4/12, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng, Hội nghị Quân ủy Trung ương lần thứ mười lăm, nhiệm kỳ 2020-2025 tiếp tục xem xét, thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung quan trọng.