Lan tỏa văn hóa đọc

Câu lạc bộ “Đọc sách cùng con” vừa cho ra đời dự án “Sách Ru” - dự án đọc sách, giới thiệu sách online để giúp các gia đình, các em nhỏ gắn bó với sách. Dự án này rất ý nghĩa, nhất là trong thời điểm đang thực hiện giãn cách xã hội. Đó là dự án tâm huyết của tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh để lan tỏa văn hóa đọc đến mỗi gia đình.

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh trong một buổi đọc sách cùng các bạn nhỏ.
Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh trong một buổi đọc sách cùng các bạn nhỏ.

Cái tên “Sách Ru” ban đầu nghe khá lạ tai. Nhưng gần một tháng nay, chương trình phát trên kênh youtube do câu lạc bộ (CLB) “Đọc sách cùng con” thực hiện đã trở thành “bạn đồng hành” bổ ích với nhiều gia đình. Mỗi chương trình sẽ có một “phù thủy đọc sách” xuất hiện, dẫn dắt các bé vào thế giới của kiến thức. Có khi đó là những câu chuyện, những khám phá về thế giới chung quanh, nhưng cũng có khi cuốn sách giới thiệu về kỹ năng sống, hay những vấn đề mà các bậc phụ huynh và các em đang gặp phải trong cuộc sống như: “Mình gặp một vấn đề”, “Nói sao cho con hiểu?”, “Một cái ôm”… Điều thú vị ở mỗi chương trình không phải ở giọng đọc diễn cảm, mà là ở sự tương tác giữa những “phù thuỷ đọc sách” với phụ huynh và các em. Rất nhiều bài học được rút ra từ “Sách Ru”. Và đó cũng là con đường khiến mọi người hiểu giá trị của sách, gắn bó hơn với sách.

Năm 2020 là thời điểm tròn 10 năm CLB “Đọc sách cùng con” ra đời. TS Nguyễn Thụy Anh vẫn nhớ thời điểm ấy. Đó là khi mà ngành xuất bản, văn hóa đọc chưa phát triển như bây giờ. Phần lớn mọi người đều hiểu rằng, đọc sách đem lại nhiều lợi ích, cần nuôi dưỡng tình yêu văn hóa đọc từ khi các em còn nhỏ. Song nhiều phụ huynh lo lắng: Chọn sách nào để không có “sạn”? Có sách nào ảnh hưởng tiêu cực đến con không? Làm gì để con bỏ màn hình điện thoại thông minh để đến với sách?... Từng có nhiều năm học tập về phương pháp giáo dục tại Nga, TS Thụy Anh nhận thấy có nhiều điều có thể chia sẻ với các bậc làm cha, làm mẹ, từ việc chọn sách đến việc hướng dẫn các con đọc, tạo động lực và hứng thú với sách. Mười năm là khoảng thời gian khá dài. Không phải ai cũng có niềm tin để duy trì CLB qua chừng ấy tháng năm. Mọi việc không phải suôn sẻ ngay từ khi CLB mới ra đời. Có những lúc, bản thân TS Thụy Anh thấy mình giống như một người “đọc sách dạo”. Các sự kiện liên quan đến đọc sách được tổ chức ở… quán cà-phê, một cơ quan nào đó, cũng có khi là ở một gia đình, nơi có phụ huynh quan tâm đến văn hóa đọc, muốn truyền tải điều ấy cho con. Gặp được những người như thế, chị Thụy Anh mừng lắm. Chỗ nào chị cũng sẵn sàng xuất hiện. Cách nói chuyện dí dỏm, trẻ trung, đề cao tính tương tác khiến câu chuyện của chị luôn có sức hút với các bạn nhỏ.

“Có bạn nhỏ được mẹ mua cho một cuốn sách, nhưng không động đến, mẹ hỏi thì bảo không hay, không thích đọc. Khi sinh hoạt ở CLB, một buổi, các cô giáo mang ra đúng cuốn sách đó thì bạn nhỏ bỗng về lục lại để đọc hết cuốn sách. Mẹ ngạc nhiên hỏi thì bảo, không hiểu sao đọc ở CLB thấy hay hơn. Hoặc một bạn nhỏ khác bé xíu, bốn tuổi rưỡi, cứ đều đặn sáng thứ bảy hằng tuần là đến CLB. Bạn ấy gọi CLB bằng cái tên rất thân thương “Câu lạc bộ của con”. Mỗi gia đình gắn bó lâu năm với CLB, mỗi bạn nhỏ đều để lại kỷ niệm. Chính các bạn nhỏ tạo thêm động lực để mình gắn bó với công việc”, chị Thụy Anh nhớ lại.

Từ việc “đọc sách dạo”, ngày càng nhiều người biết đến “Đọc sách cùng con”. TS Thụy Anh cùng CLB bắt đầu tham gia những sự kiện lớn, có chủ đề chính là đọc sách và mọi trò chơi, hoạt động đều lấy sách làm trung tâm. CLB đã trưởng thành theo năm tháng. Bây giờ, “Đọc sách cùng con” có các nhóm đọc khác nhau: Nhóm đọc cùng mỹ thuật tạo hình, nhóm đọc và viết, nhóm đọc sách tiếng Anh, nhóm đọc sách khoa học, đọc và làm đồ chơi thủ công… Chị cũng tập hợp được nhiều bạn trẻ có chung đam mê để cùng chị lan tỏa văn hóa đọc. Các hoạt động của CLB ngày một phong phú hơn, từ những buổi đọc sách cộng đồng, các buổi đi trải nghiệm thực địa với phương pháp riêng của CLB như tạo cảm xúc, tạo động lực, hướng dẫn kỹ năng, chia sẻ câu chuyện thật, khuyến khích quan sát và tham gia vào cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm

Lan tỏa tình yêu, niềm tự hào về Thủ đô

Lan tỏa tình yêu, niềm tự hào về Thủ đô

Tây Hồ là lá phổi xanh, vùng di sản, vùng đất thiêng của Thủ đô. Tự hào và yêu mến mảnh đất này, một nhóm bạn trẻ đã tình nguyện đứng ra quảng bá, hướng dẫn khách du lịch tham quan các địa danh quanh hồ Tây. Điều đó không chỉ hữu ích cho hoạt động du lịch, mà còn góp phần tạo nên hình ảnh thân thiện của du lịch Thủ đô Hà Nội.

Chị Đinh Thị Hiền tự hào được kế thừa nghề ướp trà sen từ gia đình.

Những người giữ thức uống “tinh hoa đất trời”

Nghề ướp trà sen ở Quảng An (quận Tây Hồ, Hà Nội) đã được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ướp trà sen là nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ, tinh tế và tao nhã. Có lẽ vì thế, hầu như ở bất kỳ gia đình ướp trà nào, phụ nữ cũng đóng vai trò chính.
Khách du lịch tìm hiểu về the lụa La Khê trong khuôn khổ triển lãm tổ chức tại di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

“The La - Ngàn năm canh cửi”: Giữ gìn the lụa La Khê

So với lụa Vạn Phúc, the La Khê (quận Hà Đông, Hà Nội) ít được người dân biết đến hơn. Tuy cùng làm từ tơ tằm, the La Khê đòi hỏi kỹ thuật dệt phức tạp hơn, giá thành cao hơn. Có giai đoạn, the La tưởng chừng đã biến mất. Nhưng ở La Khê có một nghệ nhân đã kỳ công gìn giữ suốt mấy chục năm qua và đang đưa the La trở lại thị trường.
Quận Hoàn Kiếm đang ngày càng thu hút khách du lịch nhờ những nét đẹp văn hóa.

Tăng sức hấp dẫn cho phố cổ từ văn hoá ứng xử

Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) là địa bàn có diện tích nhỏ nhất thành phố, nhưng lại là trung tâm du lịch, thương mại phát triển nhất Thủ đô. Xác định văn hóa ứng xử, văn minh thương mại có vai trò quan trọng trong gìn giữ bản sắc văn hoá, đặc biệt là văn hóa của khu phố cổ, Hoàn Kiếm chú trọng việc thực hiện hai Quy tắc ứng xử gắn với gìn giữ nét thanh lịch của người Hoàn Kiếm, qua đó, tăng sức hấp dẫn cho du lịch trên địa bàn.
Giáo sư Hoàng Đạo Kính được trao giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội năm 2024.

“Hiệp sĩ” của di sản kiến trúc

Mặc dù tự nhận mình chưa có nhiều đóng góp cho Hà Nội, nhưng nếu liệt kê những di sản kiến trúc mà Giáo sư Hoàng Đạo Kính là người chủ trì tu bổ, ai cũng phải ngạc nhiên.
Hoàng thành Thăng Long - Nơi hội tụ các giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc

Hoàng thành Thăng Long - Nơi hội tụ các giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc

Di sản Văn hóa thế giới Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long là biểu tượng của lịch sử-văn hóa Đại Việt qua nhiều thế kỷ. Đây là nơi triều đình quân chủ thời xưa bàn bạc, ban hành những quyết sách quan trọng của đất nước, nơi chứng kiến những thăng trầm qua những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, nơi hội tụ những nét tinh hoa kiến trúc-mỹ thuật của dân tộc… Những công trình kiến trúc từ xa xưa; những dấu tích kiến trúc và những hiện vật khảo cổ tại Hoàng thành Thăng Long là niềm tự hào vô giá của Thăng Long-Hà Nội nói riêng, của nước Việt Nam nói chung.

Kỳ công “thu nhỏ” đình làng

Cả cuộc đời gắn bó với nghề mộc truyền thống, ông Phan Lạc Hùng luôn mong muốn làm một điều thật ý nghĩa cho quê hương. Sau 5 năm lên ý tưởng và thực hiện, bằng sự tài hoa, kiên trì của mình, ông đã cho “thu nhỏ” ngôi đình Hữu Bằng (xã Hữu Bằng, huyện Thạch Thất) với tỷ lệ chính xác cao, họa tiết hoa văn tỉ mỉ. Ngôi đình “mi-ni” được ông trưng bày trong gia đình với cả niềm tự hào về quê hương.
Nghệ nhân Ðào Ðình Chung giới thiệu kỹ thuật làm tranh cho các bạn nhỏ.

Lan tỏa giá trị tranh Kim Hoàng

Làng tranh Kim Hoàng (huyện Hoài Ðức, Hà Nội) đã từng thất truyền đến tám thập niên, nhưng bây giờ, ngay giữa ngôi làng cổ có một xưởng làm tranh dân gian Kim Hoàng. Nhiều khách du lịch, nhiều học sinh đến tham quan, tìm hiểu. Chủ nhân của xưởng làm tranh ấy là nghệ nhân Ðào Ðình Chung. Ðến với tranh dân gian muộn, nhưng tình yêu với dòng tranh quê hương giúp anh gắn bó và lan tỏa nét đẹp dòng tranh này đến cộng đồng.
Lãnh đạo UBND quận Hoàn Kiếm tặng quà tri ân ông Tohru Ninomiya (thứ sáu từ trái sang).

Tấm gương sáng bảo vệ môi trường

Ông Tohru Ninomiya vừa mới trở về Nhật Bản cách đây ít ngày. Trước khi rời Việt Nam, Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm đã có buổi gặp mặt, tri ân doanh nhân Nhật Bản này, bởi suốt 12 năm qua, ông nổi tiếng với cái tên “người Nhật nhặt rác” ở hồ Gươm. Việc làm của ông đã đánh thức trách nhiệm cộng đồng, thu hút được nhiều người tham gia. Khi ông rời Việt Nam, công việc nhặt rác quanh hồ Gươm được trao lại cho những người bạn Việt Nam của ông.
Nghệ nhân Nguyễn Thanh Tuấn thành công với công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo tay như khảm trai.

Mang sinh khí mới cho nghề khảm trai

Dù tuổi đời còn trẻ nhưng nghệ nhân Nguyễn Thanh Tuấn (làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ, huyện Phú Xuyên) đã góp phần đem lại sinh khí mới cho nghề khảm trai Chuôn Ngọ. Anh là một trong những người tiên phong làm các sản phẩm khảm trai chân dung; đồng thời cũng là người ứng dụng công nghệ mở kênh giới thiệu nét tài hoa về khảm trai trên các nền tảng Facebook và YouTube. Hoạt động này giúp cộng đồng hiểu thêm về giá trị văn hóa, kinh tế của các sản phẩm khảm trai.
Bà Nguyễn Thị Tuấn (thứ hai, từ trái sang) giới thiệu cách làm quạt với du khách.

Người đem làn gió mới đến quạt Chàng Sơn

Quạt Chàng Sơn (huyện Thạch Thất) từng đứng trước nhiều khó khăn, làng nghề có nguy cơ mai một, nhưng giờ đây, nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế tìm về Chàng Sơn để tham gia các hoạt động trải nghiệm, mua sắm. Quạt Chàng Sơn nay không được sử dụng như là vật dụng sinh hoạt như trước đây, mà được dùng để trang trí, làm quà lưu niệm. Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuấn chính là một trong những người đem lại sức sống mới cho quạt Chàng Sơn.
Nghệ nhân Vũ Huy Mến giới thiệu về kỹ thuật làm vóc sơn mài truyền thống.

Giữ "gốc" cho sơn mài Hạ Thái

Sơn mài Hạ Thái (xã Duyên Thái, huyện Thường Tín) là làng nghề nổi tiếng của Hà Nội, có nhiều sản phẩm trang trí, đồ lưu niệm hấp dẫn. Trong bối cảnh xã hội có nhiều thay đổi, nhiều người chuyển sang làm sơn mài "công nghiệp" bằng cách thay chất liệu, rút bớt công đoạn. Tuy nhiên, nghệ nhân Vũ Huy Mến vẫn kiên trì gìn giữ sơn mài truyền thống, sử dụng sơn ta và giữ vững các công đoạn, bởi với ông, chính việc gìn giữ nét đẹp truyền thống này mới thật sự tạo tương lai cho làng nghề.
Đào nương Kim Ngọc (ngồi giữa) trình diễn ca trù tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám.

Tìm lại chuẩn mực ca trù

Hà Nội hiện giờ có nhiều câu lạc bộ, giáo phường ca trù. Ca trù đang trên đường hồi sinh, nhưng với đào nương tài hoa Kim Ngọc, điều đó đem đến niềm vui xen lẫn nỗi lo, bởi khi phát triển “nóng” sẽ có thể có nhiều sai lạc. Bởi thế, biết rằng chặng đường còn gian nan, cô âm thầm nghiên cứu, tìm hiểu và tìm lại những chuẩn mực ca trù cổ.

Phố đi bộ, nét đẹp, nét riêng...

Giữa một thành phố sôi động, náo nhiệt, hối hả, thì những phố đi bộ là một không gian để chúng ta chậm lại quan sát, ngắm nhìn nhịp sống của chính mình và những người chung quanh.
Hình ảnh ông Toàn (thứ hai từ phải sang) miệt mài khắc những con dấu gỗ đã thu hút nhiều khách du lịch khi tới phố cổ Hà Nội.

Nét đẹp từ con dấu gỗ

Trên phố Hàng Quạt (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), có một cửa hàng khắc dấu gỗ nhỏ xíu. Chiều rộng của cửa hàng chỉ hơn 1m, nhưng lúc nào cũng có những vị khách xúm xít ngắm người thợ cặm cụi làm con dấu. Người thợ khắc dấu đó là ông Phạm Văn Toàn. Nhiều người Việt Nam không biết đến ông, nhưng ông lại khá nổi tiếng khi xuất hiện trên nhiều tờ báo nước ngoài.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến (bên trái) trong buổi giao lưu giới thiệu sách của ông tổ chức đầu tháng 10/2023.

Trọn đời nghiên cứu về Hà Nội

Văn hóa Hà Nội luôn có sức hút đặc biệt, vì thế, sau khi những nhà nghiên cứu nổi tiếng như: Nguyễn Vinh Phúc, Giang Quân… qua đời, lại có những thế hệ tiếp nối nghiên cứu chuyên sâu về Hà Nội. Một trong số đó phải kể đến nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến. Sau những năm tháng lao động miệt mài, ông đã cho ra đời nhiều cuốn sách về Hà Nội như: Đi dọc Hà Nội, Đi ngang Hà Nội, Hà Nội còn một chút này… Năm 2023, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến vinh dự được trao danh hiệu “Công dân Thủ đô Ưu tú năm 2023”.
Một màn biểu diễn của Câu lạc bộ Lân sư rồng Tưởng Nghĩa Đường.

Nghệ nhân trẻ đam mê nghệ thuật truyền thống

Từ trước Trung thu cả tháng, nghệ nhân Bùi Viết Tưởng ở xã Quảng Bị, Chương Mỹ, Hà Nội đã vô cùng bận rộn. Càng gần đến ngày rằm tháng 8 (âm lịch), công việc càng nhiều hơn, bởi anh là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Lân sư rồng Tưởng Nghĩa Đường, lịch diễn luôn dày đặc. Song, nghệ nhân Bùi Viết Tưởng còn bận bịu vì một lý do đặc biệt: Anh vừa múa lân, vừa là người làm ra những chiếc đầu lân, anh còn là người truyền lửa cho thế hệ trẻ tiếp nối, yêu mến văn hóa cổ truyền.

Gọi tên nỗi nhớ

Tôi xa Hà Nội vào đúng những ngày mùa thu đẹp nhất. Chuyến công tác không quá dài nhưng đủ làm tôi bâng khuâng nhớ về Hà Nội. Cái nắng ẩn hiện của vùng cao nguyên tưởng như đang mời gọi, nhưng lại làm tôi xao xuyến nhớ ánh nắng trong veo rơi nhẹ trên những gợn sóng Hồ Gươm. Cái lạnh buốt buổi chiều nơi đây khiến tôi thêm cồn cào nhớ một chút se se những đêm thu Hà Nội.
Biến quà quê thành tinh hoa ẩm thực

Biến quà quê thành tinh hoa ẩm thực

Xôi vốn là món quà sáng dân dã, thân thuộc với nhiều gia đình. Có một người đã góp phần biến món quà ấy thành tinh hoa ẩm thực là Nghệ nhân dân gian Nguyễn Thị Tuyến (phường Phú Thượng, quận Tây Hồ). Những món xôi do bà nấu từng phục vụ nhiều vị khách quốc tế, hay cả trong một số sự kiện quan trọng của đất nước. Dẫu đã thành danh nhưng hằng ngày, bà vẫn dậy từ sớm tinh mơ để bắc bếp, đồ xôi.
Các thành viên của HanoiKids chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám để có thể thực hiện công việc dẫn tour tốt hơn.

Lan tỏa nét đẹp văn hóa Hà Nội

Năm 2006, một nhóm sinh viên tập hợp nhau lại tình nguyện hướng dẫn khách du lịch tham quan, khám phá Hà Nội. Đến nay, sau 17 năm, câu lạc bộ của những bạn trẻ yêu văn hóa Hà Nội vẫn được duy trì, hoạt động ngày một bài bản, chuyên nghiệp hơn. Đó là Câu lạc bộ dẫn tour tiếng Anh tình nguyện HanoiKids (Những đứa con Hà Nội).
Ông Nguyễn Chí Thành giới thiệu một số dụng cụ nghề kim hoàn.

Người giữ lửa nghề

Phố Hàng Bạc là một trong những phố nghề đặc sắc, tiêu biểu của Thăng Long - Kẻ Chợ, nơi sinh ra nhiều nghệ nhân tài hoa. Do những biến đổi của xã hội, phố Hàng Bạc giờ đã chuyển sang kinh doanh vàng bạc, đá quý, chỉ có duy nhất một gia đình còn gắn bó với nghề kim hoàn. Ðó là ông Nguyễn Chí Thành, người hơn 60 năm giữ nghề chạm bạc.
Hát múa Ải Lao được gìn giữ đến hôm nay nhờ có đóng góp của Nghệ nhân Nguyễn Văn Lũy.

Gìn giữ hát múa Ải Lao

Cuối năm 2022, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đã vinh danh một nghệ nhân đặc biệt - ông Nguyễn Văn Lũy (phường Phúc Lợi, quận Long Biên), người có công lớn trong việc hồi sinh và gìn giữ nghệ thuật hát múa Ải Lao.
Nghệ nhân Bùi Quốc Thi trình diễn hát văn.

Người truyền giữ chầu văn

Nghệ nhân Bùi Quốc Thi được mọi người tôn vinh là "đại thụ" của hát chầu văn. Không chỉ là một kho tàng văn hóa về thờ Mẫu, ở mỗi màn diễn xướng, ông như có sự liên thông về tâm tưởng của thanh đồng, để luyến láy những ngón đàn, điệu hát thăng hoa.
Nghệ nhân Nhân dân Nguyễn Thị Tam biểu diễn cùng học trò trên sân khấu.

Giữ hồn sênh, phách cho ca trù Thượng Mỗ

Vừa làm thầy dạy cho ca nương, vừa hướng dẫn các ngón đàn đáy cho kép đàn. Không chỉ dạy miễn phí, mà còn bỏ tiền mua trang phục cho các cháu nhỏ để các cháu gắn bó với ca trù. Hiếm nghệ nhân nào phải "đóng" nhiều vai như nghệ nhân Nguyễn Thị Tam suốt mấy chục năm ròng như thế. Nhờ đó mà ca trù Thượng Mỗ hồi sinh.
Dự án cải tạo, thoát nước sông Pheo chưa hoàn thành do vướng giải phóng mặt bằng. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Tập trung giải quyết vướng mắc về giải phóng mặt bằng

Năm 2022, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Hà Nội được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội giao hơn 3.074 tỷ đồng thực hiện các dự án thuộc các lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn; môi trường, hạ tầng kỹ thuật, cấp thoát nước.
Anh Nguyễn Mạnh Hùng bên "kho sách" về văn hóa, văn học xứ Đoài.

Người lập "kho sách" xứ Đoài

Vốn đam mê đọc sách, yêu văn hóa xứ Đoài, anh Nguyễn Mạnh Hùng đã dành tâm huyết thành lập kho sách mang tên Xứ Đoài books tại thị trấn Phùng (huyện Đan Phượng). Nơi đây có hàng nghìn cuốn sách về danh nhân xứ Đoài, do các tác gia xứ Đoài sáng tác. Nhiều nhất trong đó là các tác phẩm văn chương. Xứ Đoài thi quán mở cửa miễn phí với tất cả mọi người, là nơi giao lưu về văn hóa xứ Đoài.