Theo Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, các hạng mục công trình của các dự án thủy lợi Tầm Phương, ngọt hóa Nam Mang Thít đã đưa nền sản xuất nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long phát triển toàn diện về năng suất, sản lượng lúa. Nhờ chủ động hoàn toàn trong kiểm soát mặn, triều cường, nước biển dâng, tỉnh đã quy hoạch vùng trồng lúa chất lượng cao phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu với diện tích 50 nghìn ha. Tiêu biểu như, từ dự án thủy lợi Tầm Phương, xã Châu Thành, hệ thống thủy lợi được đầu tư phát triển đồng bộ với các tuyến kênh cấp I, cấp II, nội đồng, cống ngăn mặn, tiếp ngọt, bảo đảm nguồn nước ngọt cho hơn 7.000 ha đất nông nghiệp tại các xã Châu Thành, Hưng Mỹ, Song Lộc. Trước đó, trong vùng dự án, người dân chỉ canh tác hai vụ lúa/năm, năng suất khá bấp bênh, đến nay đã có 100% diện tích canh tác ba vụ lúa/năm, đạt năng suất từ 5,5-8 tấn/ha tùy vụ.
Liên tiếp trồng bốn vụ lúa phát thải thấp, ông Huỳnh Công Chánh, ấp Hòa Hảo, xã Hưng Mỹ, thành viên Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo phấn khởi: “Gia đình tôi canh tác 1,5 ha lúa giống ST24, áp dụng các kỹ thuật như sạ cụm, tưới ngập khô xen kẽ, sử dụng phân hữu cơ, sinh học, quản lý dịch hại tổng hợp IPM, thực hành sản xuất lúa đạt chuẩn VietGAP, hợp tác xã bao tiêu đầu ra sản phẩm. Kết quả cho thấy, mô hình trồng lúa phát thải thấp giúp gia đình tôi giảm lượng lúa giống tới 60%, phân bón 20%, giảm ba lần phun thuốc bảo vệ thực vật, năng suất đạt từ 6,5-7,5 tấn/ha tùy vụ, lợi nhuận tăng khoảng 8 triệu đồng/ha so với phương thức canh tác lúa truyền thống”. Sản phẩm lúa, gạo với nhãn hiệu “Gạo quê hương” của Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo được tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Hạt gạo của hợp tác xã thơm ngon, dẻo ngọt, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, phục vụ thị trường cả nước.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Long Hiệp Nguyễn Khánh Hòa cho biết, Hợp tác xã nông nghiệp Ngọc Biên thu hút được 55 thành viên, có hơn 100 ha đất lúa, trong đó 50 ha lúa chất lượng cao đạt chứng nhận VietGAP. Ngoài ra, hợp tác xã còn liên kết, ký hợp đồng bao tiêu lúa hữu cơ cho nông dân các xã Trà Cú, Đại An, Hàm Giang với 300 ha, mức giá cao hơn thị trường từ 200-500 đồng/kg. Sản phẩm gạo ST25 với nhãn hiệu “Quê tôi” của hợp tác xã liên kết cùng doanh nghiệp tư nhân Thuận Thiên đạt hạng OCOP 4 sao. Cũng tại xã Long Hiệp, Hợp tác xã nông nghiệp Long Hiệp thành lập vào năm 2018, thu hút 72 thành viên là nông hộ tham gia, diện tích gieo trồng lúa hơn 200 ha, vốn điều lệ 2,7 tỷ đồng. Hằng năm, hợp tác xã hợp đồng bao tiêu giống lúa ST25 cao hơn từ 500 đồng/kg so với giá thị trường với 20 ha của nhiều hộ dân ở xã Đôn Châu. Sản phẩm gạo ST25 “Hạt Ngọc Rồng” của hợp tác xã đạt hạng OCOP 4 sao; năm 2023 được Bộ Công thương công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia.
Triển khai kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh Trà Vinh (trước đây) về chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, trong đó ưu tiên thu hút đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp tạo liên kết nhằm phát triển bền vững chuỗi sản phẩm lúa, gạo, Hợp tác xã Tiến Thành, xã Long Hòa được tập huấn, hướng dẫn và phối hợp quản lý nhãn hiệu tập thể lúa, gạo hữu cơ Long Hòa-Hòa Minh. Đồng thời, 46 thành viên liên kết của hợp tác xã đã áp dụng quy trình canh tác lúa sạch với 36 ha diện tích trên nền đất nhiều năm liền không sử dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Về hiệu quả kinh tế, năng suất lúa đạt 5 tấn/ha, giá bán 14.960 đồng/kg, lợi nhuận đạt 51,6 triệu đồng/ha, cao hơn nhiều so với người dân tự sản xuất (năng suất 4,5 tấn/ha, giá bán 9.000 đồng/kg, lợi nhuận khoảng 25,5 triệu đồng/ha). Sản phẩm gạo hữu cơ Long Hòa-Hòa Minh được cấp chứng nhận EU Organic Bio, JAS và đóng gói với trọng lượng 2 kg, 5 kg, 10 kg, 25 kg; có dán tem chống giả kết hợp với truy xuất nguồn gốc. Hằng năm, hợp tác xã liên kết với các doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh cung ứng cho thị trường nội địa, xuất khẩu hàng chục tấn gạo hữu cơ thương hiệu Long Hòa-Hòa Minh.
Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chấp nhận đơn hợp lệ về chứng nhận nhãn hiệu lúa, gạo hữu cơ Trà Vinh. Theo đó, nhãn hiệu gồm lúa, gạo hữu cơ được sản xuất tại hai xã đảo Long Hòa, Hòa Minh và một phần ở xã Hưng Mỹ. Các địa phương này đang là chủ sở hữu quản lý nhãn hiệu lúa, gạo hữu cơ Trà Vinh.
Tiến sĩ Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cho biết, đến nay đã có gần 3.900 ha lúa tại các xã, phường ven biển của tỉnh được chứng nhận đạt chuẩn hữu cơ gắn với tiêu thụ sản phẩm. Các mô hình nuôi tôm càng xanh xen canh lúa đạt lợi nhuận hơn 70 triệu đồng/ha, tăng 4-5 lần so với độc canh cây lúa, giúp giảm chi phí thức ăn, thuốc hóa chất; nuôi tôm thẻ chân trắng luân canh lúa theo hướng hữu cơ, lợi nhuận hơn 467 triệu đồng/ha. Sản phẩm lúa, gạo hữu cơ thơm tự nhiên, dẻo ngọt, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu của thị trường nội địa và xuất khẩu.
