Chú trọng cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp ở cơ sở

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cải cách hành chính là vấn đề hết sức quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước, khơi thông nguồn lực, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, bảo đảm đời sống cho người lao động, được Đảng, Nhà nước, Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước đặc biệt quan tâm, nhất là tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV đang diễn ra.

Thời gian qua, nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự cố gắng, nỗ lực và quyết tâm cao của các cấp, ngành, địa phương, của các thành viên Ban Chỉ đạo, công tác cải cách hành chính đã có những chuyển biến tích cực, đạt được kết quả khá toàn diện trên cả 6 nội dung gồm: cải cách thể chế; cải cách thủ tục hành chính; cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; cải cách chế độ công vụ; cải cách tài chính công; xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số. Trong đó, công tác cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách chế độ công vụ có nhiều cải thiện; góp phần quan trọng vào phục hồi và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà, môi trường kinh doanh chưa thực sự thông thoáng; người dân, doanh nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính ở một số lĩnh vực; kỷ luật, kỷ cương hành chính nhiều nơi còn chưa nghiêm, tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm chưa được giải quyết triệt để… Những tồn tại, hạn chế đó cần sớm khắc phục để mau chóng khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phục hồi, phát triển đất nước trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.

Theo kế hoạch, hôm nay, Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính tiến hành họp Phiên thứ 6 để đánh giá kết quả thực hiện công tác này của 10 tháng năm 2023 (đánh giá, làm rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, yếu kém, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm), bàn phương hướng, nhiệm vụ cải cách hành chính những tháng cuối năm và những giải pháp khắc phục hạn chế, yếu kém trong triển khai các nhiệm vụ cải cách hành chính thời gian tới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình; chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân công, đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện tốt nhất, thông thoáng nhất cho người dân, doanh nghiệp.

Theo Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ, trong 10 tháng năm 2023, công tác cải cách hành chính đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục có những đổi mới, quyết liệt, sát sao, cụ thể trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai những nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để đẩy mạnh cải cách hành chính (CCHC).

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn đối với cải cách hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách tổ chức bộ máy hành chính, cải cách thủ tục hành chính (TTHC), tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong cơ quan hành chính nhà nước các cấp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, kết quả cải cách hành chính đã đạt được tích cực tại các nội dung.

Phiên họp được tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến đến 63 tỉnh thành phố trong cả nước.

Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo đã chủ trì 3 phiên họp của Ban Chỉ đạo, đồng thời, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh việc rà soát, ban hành các giải pháp cụ thể, thiết thực, tạo đột phá mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính; bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, xem xét tình hình, chuyển biến thực tế để rút ra bài học kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành.

Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai với quyết tâm cao để thực hiện nhiệm vụ được giao. Công tác thông tin, tuyên truyền và kiểm tra cải cách hành chính được triển khai thực hiện thường xuyên, liên tục, góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính. Các thành viên Ban Chỉ đạo và Thường trực Ban Chỉ đạo đã kiểm tra công tác cải cách hành chính tại các tỉnh, thành phố theo kế hoạch đã đề ra.

Về cải cách thể chế, từ đầu năm 2023 đến ngày 6/10, các bộ, ngành đã xây dựng, trình ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 247 văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) (giảm 8 văn bản so cùng kỳ 2022); các địa phương ban hành 1.540 VBQPPL cấp tỉnh (tăng 39 văn bản so cùng kỳ năm 2022), 1.135 VBQPPL cấp huyện (tăng 171 văn bản so cùng kỳ năm 2022) và 57 VBQPPL cấp xã (giảm 421 văn bản so cùng kỳ năm 2022).

Về xây dựng văn bản quy định chi tiết các Luật, Nghị quyết, tính đến ngày 24/10/2023, trên cơ sở báo cáo của các bộ và kết quả theo dõi, rà soát của Bộ Tư pháp, hiện nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ còn 12 văn bản (gồm: 9 Nghị định, 1 Quyết định, 2 Thông tư) nợ chưa ban hành quy định chi tiết 9 luật, nghị quyết đã có hiệu lực. Trong quý III/2023, số VBQPPL có kiến nghị xử lý của các bộ, ngành đã được xử lý xong là 186/190 VBQPPL cần phải xử lý; tại địa phương, số VBQPPL có kiến nghị xử lý đã được xử lý xong là 37/77 VBQPPL.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Tổ công tác cải cách thủ tục hành chính (Tổ Công tác) của Thủ tướng Chính phủ để chỉ đạo, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính và nâng cao năng lực phản ứng chính sách. Trong quý III/2023, Tổ Công tác đã tổ chức 2 phiên họp vào ngày 8/9 và ngày 16/10/2023.

Về rà soát cắt giảm, đơn giản hóa quy định kinh doanh: trong 10 tháng đầu năm 2023, các bộ, ngành đã cắt giảm, đơn giản hóa 341 quy định kinh doanh tại 30 VBQPPL. Lũy kế từ năm 2021 đến 31/10/2023, các bộ, cơ quan đã ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành 201 VBQPPL để cắt giảm, đơn giản hóa 2483 quy định kinh doanh. Các bộ, ngành đã đơn giản hóa 437 TTHC/1.086 TTHC (đạt 40%) để thực thi 19 Nghị quyết của Chính phủ về đơn giản hóa TTHC, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, trong đó, có 5 bộ, ngành hoàn thành thực thi phương án.

Về rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính nội bộ trong hệ thống hành chính nhà nước giai đoạn 2022-2025: theo thống kê của Văn phòng Chính phủ, đến ngày 31/10/2023, đã có 21/2.210 bộ, ngành và 61/63 địa phương công bố 4.028 thủ tục hành chính nội bộ (Bộ, ngành: 1.342 TTHC, các địa phương: 2.686TTHC); 5 địa phương phê duyệt phương án đối với 117 TTHC nội bộ, trong đó, cắt giảm, đơn giản hóa 32 TTHC.

Về phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính: từ tháng 9/2022 đến nay, 13/21 bộ, ngành đã ban hành và tham mưu ban hành 34 VBQPPL để thực thi phương án phân cấp 136/699 TTHC; chủ động phân cấp thêm 3 TTHC ngoài Quyết định số 1015/QĐ-TTg; trong đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Thanh tra Chính phủ đã hoàn thành 100%; 3 bộ: Giao thông vận tải, Xây dựng, Lao động-Thương binh và Xã hội thực thi phương án phân cấp đạt trên 50%.

Theo thống kê của Văn phòng Chính phủ, trong tháng 10/2023, tỷ lệ hồ sơ được cấp kết quả giải quyết TTHC điện tử của các bộ, ngành đạt 26,93% (tăng 16,15% so cùng kỳ năm 2022), các địa phương đạt 40,91% (tăng 27,77% so cùng kỳ năm 2022); việc chuyển từ hồ sơ giấy sang hồ sơ điện tử của cấp bộ đạt 82,42% (tăng 30,73% so cùng kỳ năm 2022), địa phương đạt 70,15% (tăng 31,31% so cùng kỳ năm 2022)…

Phát biểu ý kiến kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, về kết quả đạt được, công tác chỉ đạo điều hành đã tập trung vào những vấn đề trọng tâm, có nhiều chuyển biến tích cực. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nghị quyết, chỉ thị, công điện đôn đốc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách tổ chức bộ máy hành chính, cải cách thủ tục hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương; Chính phủ đã thành lập 5 Tổ công tác, 26 đoàn công tác của Chính phủ đi kiểm tra, đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công; vai trò người đứng đầu trong cải cách hành chính từng bước được phát huy; 63/63 địa phương đã kiện toàn Ban Chỉ đạo cải cách hành chính…

Từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã tổ chức 8 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, ban hành 79 Nghị định; Thủ tướng Chính phủ ban hành 27 Quyết định quy phạm…; cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh được đẩy mạnh: từ 2021 đến nay, đã cắt giảm, đơn giản hóa gần 2.500 quy định kinh doanh; các bộ đã cắt giảm, đơn giản hóa 437 thủ tục hành chính liên quan đến giấy tờ công dân; 21/22 Bộ và 61/63 địa phương đã công bố danh mục thủ tục hành chính nội bộ... Điều này góp phần tạo sự thông thoáng, yên tâm cho nhà đầu tư.

Cải cách tổ chức bộ máy được triển khai quyết liệt, có nhiều chuyển biến tích cực: đa số các bộ đã hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức bên trong; 63/63 địa phương cơ bản hoàn thành rà soát, sắp xếp tổ chức bên trong các sở, ngành; bộ máy tổ chức đã được tinh gọn đáng kể.

Quy định về thành lập, tổ chức và hoạt động của tổ chức phối hợp liên ngành được sửa đổi, bổ sung phù hợp với thực tiễn. Một số thể chế, chính sách quan trọng về công vụ, công chức được ban hành, như Nghị định 73/2023 về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài; đã bãi bỏ 10 Thông tư về tuyển dụng, nâng ngạch công chức, thăng hạng viên chức. Chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ số được triển khai quyết liệt, thực chất, nhất là việc ban hành văn bản triển khai thi hành Luật Giao dịch điện tử; tăng cường chất lượng dịch vụ công; triển khai Đề án 06.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương; sự chỉ đạo quyết liệt của thành viên Ban Chỉ đạo cải cách hành chính thời gian qua; có nhiều đóng góp tích cực, quan trọng vào thành công chung của cả nước.

Phân tích rõ các mặt tồn tại, hạn chế, chỉ rõ nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan cũng như các bài học kinh nghiệm, Thủ tướng chỉ đạo các nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, theo đó, cần nâng cao hơn nữa nhận thức về vị trí, vai trò, sức lan tỏa của cải cách hành chính đối với việc phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay; đẩy mạnh hơn nữa 6 nội dung về cải cách hành chính: đó là cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách chế độ công vụ, cải cách tổ chức bộ máy, cải cách hành chính công; xây dựng Chính phủ số… Trong đó coi trọng cải cách thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp ở cơ sở. Do đó, cần bố trí nguồn lực, con người ở cơ sở, phải giảm công chức, viên chức ở trên tỉnh, huyện để tăng cường cho cơ sở nhiều hơn; phải cải cách hành chính từ cơ sở; phải thay đổi tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận từ cơ sở.

Các thành viên của Ban Chỉ đạo phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, hoàn thành các nhiệm vụ cải cách hành chính năm 2023; tuyệt đối không đùn đẩy, việc của bộ, ngành nào thì bộ, ngành đó phải giải quyết. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, đổi mới phương thức, cách làm và phát huy vai trò, trách nhiệm; các Tổ công tác phải rà soát lại công việc; người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương lắng nghe, đối thoại, tiếp thu ý kiến của người dân với tinh thần thần cầu thị “nghe thật, làm thật”, không được làm hình thức.

Các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy định chi tiết Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết đã có hiệu lực pháp luật; các bộ, ngành còn nợ đọng văn bản phải giải quyết dứt điểm; nếu không giải quyết được phải giải trình, có lý do.

Khi xây dựng văn bản, Thủ tướng đề nghị các bộ ngành liên quan, nhất là Bộ Tư pháp phải rà soát việc phân cấp, phân quyền, cắt bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết đối với người dân, doanh nghiệp; đi đôi với đó là phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, thiết kế các tiêu chuẩn, quy trình, quy chuẩn; tăng cường kiểm tra, giám sát; tổ chức đánh giá, tổng kết, sơ kết; khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; tiếp tục rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy. Tiếp tục ban hành, triển khai hiệu quả các chính sách giảm phí, lệ phí, nhất là giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính để khuyến khích người dân, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Về các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho các Bộ, Thủ tướng yêu cầu, Bộ Nội vụ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất những biện pháp, giải pháp mới, sáng tạo, khẩn trương rà soát, hoàn thiện các văn bản liên quan cải cách hành chính; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan sớm thành lập thanh tra công vụ; phối hợp với Thanh tra Chính phủ tổ chức thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 20/10/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ.

Văn phòng Chính phủ đôn đốc các bộ, địa phương hoàn thành các nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính năm 2023 theo các kế hoạch được ban hành. Bộ Tư pháp chủ trì, đôn đốc các bộ, ngành tập trung rà soát toàn diện các quy định pháp luật; khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định quy định chi tiết một số điều Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật tùy theo diễn biến tình hình.

Bộ Tài chính dành nguồn lực nhất định, thoả đáng cho công tác xây dựng văn bản pháp luật; Bộ Thông tin và Truyền thông cùng các cơ quan truyền thông tuyên truyền, động viên công tác cải cách hành chính; khẩn trương rà soát, đánh giá và đề xuất các giải pháp kỹ thuật nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực tuyến tại các bộ, ngành, địa phương, tránh thực hiện dàn trải, máy móc, hình thức, gây phiền hà, bức xúc và lãng phí nguồn lực.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy thực hiện và tháo gỡ các điểm nghẽn triển khai Đề án 06 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 452/TTg-KSTT ngày 23/5/2023; tổ chức triển khai Nghị quyết số 175/NQ-CP ngày 30/10/2023 của Chính phủ phê duyệt Đề án Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành sớm các Nghị định tháo gỡ khó khăn thuộc lĩnh vực quản lý như đất đai, tài nguyên khoáng sản; các bộ ngành đều phải xây dựng cơ sở dữ liệu của ngành mình, phối hợp chặt chẽ với các tập đoàn, tổng công ty liên quan để làm việc này, tăng cường đào tạo nguồn nhân lực cho công tác này.