Bài toán môi trường và phép thử với địa phương

Không khí là tài nguyên chung, nhưng ở nhiều địa phương, người dân vẫn đang phải sống chung với tình trạng ô nhiễm mỗi ngày.

Người dân phản đối trang trại lợn gây ô nhiễm ở Thanh Hóa.
Người dân phản đối trang trại lợn gây ô nhiễm ở Thanh Hóa.

Thực trạng này cho thấy những khoảng trống đáng lo ngại trong công tác quản lý, nhất là tại không ít khu vực chăn nuôi tập trung - nơi người dân gánh chịu hệ lụy ô nhiễm, trong khi phần lớn lợi ích kinh tế lại thuộc về doanh nghiệp.

Tỉnh Thanh Hóa có quy mô chăn nuôi nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước, với tổng đàn lợn khoảng 1,3 triệu con, được nuôi tại gần 600 trang trại và hơn 88.000 hộ chăn nuôi nhỏ lẻ; trong đó, có 582 trang trại tập trung, chiếm gần một nửa tổng đàn. Cùng với đà phát triển, một số hệ lụy về môi trường cũng dần bộc lộ. Những ngày gần đây, người dân xã Cẩm Long (huyện Cẩm Thủy) liên tục phản ánh tình trạng ô nhiễm do một trang trại chăn nuôi gây ra.

Trước đó, vào tháng 7/2024, tại huyện Lang Chánh, một trang trại khác có công suất 60.000 con lợn thịt mỗi năm từng bị yêu cầu tạm dừng để khắc phục vi phạm. Tuy nhiên, sau khi được phép hoạt động trở lại từ ngày 30/5 vừa qua, ô nhiễm không khí tiếp tục xuất hiện, khiến người dân bức xúc.

Từ năm 2020 đến nay, Thanh Hóa đã thu hút hơn 30 dự án chăn nuôi công nghệ cao, với tổng vốn đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng, chủ yếu tập trung vào mô hình trang trại quy mô lớn. Những dự án này mang lại kỳ vọng về năng suất, hiệu quả và giá trị gia tăng. Tuy nhiên, phát triển bền vững không thể chỉ dựa trên tăng trưởng về sản lượng, mà cần đồng thời kiểm soát tốt các yếu tố tác động đến môi trường.

Một trang trại chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện xử lý chất thải nhưng vẫn vận hành trong thời gian dài cho thấy các quy trình giám sát, hậu kiểm đang thiếu chặt chẽ. Việc lắng nghe và xử lý kịp thời phản ánh từ cơ sở không chỉ giúp giải quyết vấn đề cụ thể, mà còn góp phần củng cố niềm tin vào chính quyền các cấp.

Thực tế, trong nhiều trường hợp, khi người dân được chia sẻ thông tin một cách minh bạch, sự hợp tác trong bảo vệ môi trường sẽ trở thành nền tảng bền vững. Trách nhiệm chung thuộc về toàn xã hội, nhưng vai trò của chính quyền địa phương và doanh nghiệp cần được thể hiện rõ ràng, chủ động và có chiều sâu.

Không khí thì không có tiếng nói, nhưng nó khiến người dân lên tiếng và sự lên tiếng ấy cần được lắng nghe với tinh thần cầu thị, trách nhiệm. Không có chính sách phát triển nào thật sự bền vững nếu làm tổn hại đến đời sống cộng đồng. Cũng không có mục tiêu tăng trưởng nào xứng đáng nếu cái giá phải trả là chất lượng sống và niềm tin của người dân.

Có thể bạn quan tâm

Hậu đất đất canh tác của người dân khu vực Trảng Tràm 1 bị sóng dữ gây sạt lở, làm thất thoát thủy sản trong vuông tôm.

Tiếng thở dài bên chân sóng

Gió chướng về mang theo vị mặn chát phả vào từng nếp nhà ở ấp Mai Hoa (xã Tân Tiến, tỉnh Cà Mau). Tại Trảng Tràm 1 - rẻo đất cuối cùng của ấp, tiếng sóng không còn là thanh âm vỗ về mà đã thành nỗi ám ảnh. Ở đó, đất lở đến đâu, người lùi đến đó. Sau lưng họ là gia sản, mồ hôi, còn trước mặt chỉ là tiếng thở dài giữa trùng khơi…

Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thi công rà phá bom mìn, vật nổ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc.

Hồi sinh những vùng đất ô nhiễm bom mìn

Nửa thế kỷ sau chiến tranh, bom mìn và vật nổ vẫn nằm lại trong lòng đất là mối đe dọa thường trực cho hàng triệu người dân. Với nỗ lực của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam cùng sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, công cuộc làm sạch đất ô nhiễm đang từng bước mang lại những đổi thay rõ rệt.

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Nhân viên lấy dữ liệu tại Trạm Khí tượng thủy văn Sa Pa, tỉnh Lào Cai. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Ứng dụng công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

Năm 2025 được đánh giá là một năm hứng chịu nhiều đợt thiên tai kỷ lục của nước ta từ trước đến nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cụ thể các mô phỏng cảnh báo từ sớm, từ xa đang là vấn đề được quan tâm nhằm nâng cao năng lực dự báo thiên tai.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam

Lũ lụt tháng 11/2025 chỉ là một phần của các nguy cơ từ biến đổi khí hậu cực đoan ở Việt Nam. Câu chuyện về hành trình chống chọi với lũ lụt của Hà Lan, từ những thảm họa lịch sử đến các giải pháp kỹ thuật cụ thể, đang trở thành mô hình tham khảo thiết thực cho Việt Nam trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Trụ sở Tập đoàn Viettel là một trong số ít toà nhà ở Việt Nam đăng ký để nhận được chứng chỉ xanh.

Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia

Thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 328/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung tích hợp phát triển năng lượng vào quy hoạch đô thị-nông thôn, khuyến khích điện mặt trời, chuyển đổi năng lượng xanh.