Nở rộ hình thức đánh bạc trên mạng
Các cán bộ, chiến sĩ Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) vừa chủ trì, phối hợp Công an TP Hà Nội triệt phá đường dây đánh bạc quy mô lớn. Kết quả điều tra ban đầu xác định chỉ tính riêng từ đầu năm 2020 đến nay, số tiền giao dịch đánh bạc lên đến hơn 1.500 tỷ đồng. Lực lượng chức năng xác định, các đối tượng sử dụng trang web Bong88.com, máy chủ được đặt tại nước ngoài, tổ chức các hình thức đánh bạc gồm cá cược các môn thể thao: bóng đá, bóng rổ, quần vợt… Tháng 8-2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hà Tĩnh phối hợp công an nhiều địa phương triệt xóa vụ tổ chức đánh bạc và đánh bạc trong đường dây cá độ bóng đá qua mạng, với số tiền giao dịch lên đến 10.000 tỷ đồng. Cơ quan chức năng xác định đường dây cá độ bóng đá này hình thành đã nhiều năm với gần 1.000 tài khoản hoạt động.
Qua các vụ việc phát hiện, bắt giữ các ổ nhóm tổ chức đánh bạc trên mạng internet (in-tơ-nét) cho thấy, các đối tượng lợi dụng tâm lý thích cá cược của người chơi, qua đó xây dựng trò chơi mang tính đỏ - đen mô phỏng các trò đánh bạc ngoài đời như chơi bài tiến lên, liêng, cá độ bóng đá, quay số, bốc thăm… Ðối với hình thức cá cược thể thao, người chơi sẽ đăng ký mở, gửi tiền vào tài khoản và lựa chọn kèo để đặt cược. Tiền thắng cược thường được gửi về tài khoản ngân hàng. Ðể thu hút khách tham gia, các ứng dụng, trang web thường xuyên quảng bá trên mạng xã hội hoặc các trang web, diễn đàn về thể thao.
Trong vai một người muốn chơi cá cược bóng đá trong dịp vòng chung kết Giải vô địch bóng đá châu Âu (EURO 2020) đang diễn ra, phóng viên vào một diễn đàn có tên "Diachi…". Trong diễn đàn là bộ "cẩm nang" hướng dẫn người chơi biết cách làm thế nào để tham gia cá độ, "luật cá độ" như thế nào, cách đọc kèo nhà cái… và thậm chí là "bí quyết" để cá độ mà không bị thua. Các đường link (liên kết) dẫn đến các trang web cá độ được quảng cáo là "uy tín" nhất hiện nay cũng được đăng tải. Khi truy cập vào các trang cá cược bóng đá theo đường dẫn, đều có "cửa sổ chat", tư vấn 24/24 giờ. Tại trang web http://Dafa…, khi bày tỏ việc muốn tham gia cá cược bóng đá, phóng viên được tư vấn rất nhiệt tình. Ðầu tiên, nhân viên tư vấn giới thiệu những ưu điểm vượt trội khi cá cược tại trang web này như nhiều kèo và loại hình đặt cược, tỷ lệ cược thuộc dạng cao nhất hiện nay. Ðăng ký mới, người chơi được thưởng 300 nghìn đồng, nhưng phải nộp ít nhất 200 nghìn đồng vào tài khoản mới có tiền thưởng. Mỗi 500 nghìn đồng nạp vào tài khoản sẽ được một phiếu bốc thăm với cơ hội trúng thưởng là phần quà giá trị hàng chục triệu đồng. Ðể nhận được lá thăm, người chơi phải nộp vào ít nhất ba triệu đồng. Nhân viên tư vấn cũng khẳng định: "Nếu bạn dẫn thêm người vào chơi thì sẽ có hoa hồng". Theo sự hướng dẫn của một người giới thiệu là "đã chơi lâu năm" và "từng trúng rất nhiều tiền" cá cược trực tuyến, phóng viên được chỉ đến một fanpage (trang) trên mạng xã hội Facebook có hơn 11.000 lượt thích (like) mang tên "Tư vấn bóng đá…". Theo lời giới thiệu thì fanpage này có tất cả những thứ mà một người muốn chơi cá độ cần phải biết. Ngoài những bài viết hướng dẫn cách chơi, phân tích tỉ mỉ về các trận đấu bóng đá, admin (quản trị viên) của fanpage thường xuyên tổ chức livestream (phát sóng trực tiếp) hướng dẫn đặt kèo, "chia sẻ" bí quyết để cược không thua. Tất nhiên, fanpage này có rất nhiều lời chào mời đến các trang cá cược bóng đá với lời giới thiệu là "uy tín" nhất.
Tăng cường đấu tranh để triệt xóa
Theo Thạc sĩ công nghệ thông tin, Ðại úy Lê Tiến Anh (Bộ Công an), với các trò bài bạc trực tuyến, các đối tượng luôn lập trình thuật toán khiến tỷ lệ người thua cao hơn rất nhiều so với người thắng. Người chơi cũng sẽ mất "tiền bàn", dù thắng thì vẫn bị trừ 1% đến 5% trên tổng số tiền. Người chơi cũng có thể mất thêm cả tiền nâng hạng và phí quản lý tài khoản. Muốn vào chơi ở những chỗ cho đặt cược lớn, kiếm được nhiều tiền thì người chơi phải nạp nâng cấp tài khoản và định kỳ hằng tháng trả phí quản lý tiền. Thua nhiều hơn được, nhưng do tâm lý của người chơi, thường muốn "gỡ gạc", cho nên thua lại càng thua. Trung tá Nguyễn Phi Hải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh Hà Tĩnh) cho biết, đối với lực lượng công an, sẽ gặp không ít khó khăn khi đối mặt với tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là các đối tượng liên quan đến bài bạc. Các đối tượng dễ xóa, tẩu tán chứng cứ. Các thiết bị máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh được sử dụng đều cài nhiều phần mềm bảo mật thông tin, dữ liệu khiến cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn trong phát hiện, theo dõi và thu thập chứng cứ. Các đối tượng hoạt động khép kín, rất ít khi gặp nhau, chỉ liên lạc qua điện thoại và mạng xã hội. Quá trình giao dịch các đối tượng dùng biệt danh, ký hiệu tài khoản cũng không phải là tên thật, điện thoại thì sử dụng sim rác. Việc thanh toán tiền đánh bạc tổ chức rất tinh vi, không trực tiếp đứng ra giao dịch mà các bên đều giao cho cấp dưới.
Theo luật sư Phạm Quỳnh Trang, Giám đốc Công ty Luật TNHH VINTEX, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhưng vẫn còn những quy định chưa phù hợp thực tiễn, chưa lường hết những hành vi vi phạm. Các đối tượng vì thế đã lợi dụng, lách luật nhằm đánh bạc, tổ chức đánh bạc, gá bạc trực tuyến, thu lợi bất chính, kéo theo nhiều hệ lụy nguy hại cho xã hội. Ðiều 321, Ðiều 322 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc tuy có cụ thể và rõ ràng hơn các quy định trong Bộ luật Hình sự 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) nhưng hành vi sử dụng công nghệ cao trong hai loại tội nêu trên vẫn đang nằm ở tình tiết định khung chứ chưa quy định thành một tội riêng, vì vậy mức độ răn đe chưa cao, chưa phù hợp tính chất, mức độ của các loại tội phạm này. Theo luật sư Trang cần quy định các loại hành vi này thành một loại tội phạm độc lập với mức hình phạt nghiêm khắc hơn so với tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc, gá bạc truyền thống. Ngoài ra cần có những quy định nhằm tăng quyền kiểm soát khách hàng cho các tổ chức tín dụng và các nhà cung cấp công nghệ cao. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường trong việc sử dụng dịch vụ như chuyển tiền, sử dụng email, mạng xã hội, mạng viễn thông… thì các tổ chức, đơn vị này có quyền từ chối hoặc ngừng cung cấp dịch vụ, đồng thời có trách nhiệm tổng hợp báo cáo cơ quan chức năng tiến hành xác minh làm rõ.
Bộ trưởng Công an đã có Công điện gửi Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao; Cục Cảnh sát hình sự; Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan cờ bạc, cá độ bóng đá trong thời gian diễn ra Giải Vô địch bóng đá châu Âu, Giải Vô địch bóng đá Nam Mỹ và vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á. Liên quan đến hình thức chuyển tiền thật, mua tiền ảo để đánh bạc, ngày 7-1-2021, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có Chỉ thị số 02/CT-NHNN về việc tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật trong hoạt động thẻ ngân hàng. Theo đó, đối với các tổ chức phát hành thẻ, thanh toán thẻ và các cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cần có những biện pháp ngăn chặn giao dịch thẻ không phù hợp quy định của pháp luật (liên quan đến hoạt động trò chơi có thưởng, cờ bạc, cá độ, kinh doanh ngoại hối, chứng khoán, tiền ảo, tiền điện tử...)... Ðồng thời rà soát, chấm dứt hợp tác và có biện pháp xử lý phù hợp đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, đơn vị chấp nhận thẻ có hành vi sử dụng thẻ ngân hàng không đúng quy định pháp luật. Khuyến cáo, cảnh báo khách hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ không sử dụng hoặc tạo điều kiện cho các đối tượng khác lợi dụng việc sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng vào mục đích vi phạm pháp luật, như cho thuê, cho mượn tài khoản thanh toán, mua, bán, thuê, cho thuê thẻ hoặc thông tin thẻ, mở hộ thẻ…
Ngoài ra, để đấu tranh với tội phạm tổ chức đánh bạc trên internet, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần tiếp tục nghiên cứu, đưa ra những hướng dẫn cụ thể hơn, đồng thời, phải tăng mức phạt nhằm đạt được hiệu quả răn đe. Cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ cho thuê máy chủ, cho thuê chỗ đặt máy chủ, tên miền. Các ban, ngành, đoàn thể cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong nhân dân về tác hại, hậu quả, hệ lụy của việc đánh bạc góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh đối với loại tội phạm lợi dụng mạng internet hoạt động phạm tội…
