Các đội quân du kích từ các chiến khu tiến vào Hà Nội, tập trung trước Nhà hát Lớn, ngày 30/8/1945. (Ảnh Tư liệu TTXVN)
Các đội quân du kích từ các chiến khu tiến vào Hà Nội, tập trung trước Nhà hát Lớn, ngày 30/8/1945. (Ảnh Tư liệu TTXVN)

Nhật ký Cách mạng Tháng Tám

Ngày 30/8/1945: Vua Bảo Đại thoái vị

Ngày 30/8/1945, Chính phủ cách mạng lâm thời tiếp nhận sự thoái vị của Bảo Đại.

16 giờ ngày 30/8/1945, lễ thoái vị được cử hành tại Ngọ Môn kinh thành Huế, trước sự chứng kiến của hàng vạn đồng bào.

Hoàng đế Bảo Đại, vị vua cuối cùng của chế độ phong kiến Việt Nam mặc triều phục, đọc "Chiếu thoái vị"(đã được viết vào ngày 25/8/1945), xin được làm công dân của nước Việt Nam độc lập và dân chủ và trao ấn vàng cùng thanh kiếm vàng nạm ngọc của hoàng triều cho ông Trần Huy Liệu (Trưởng phái đoàn).

thiet-ke-chua-co-ten-6-1102.png
Ngọ Môn kinh thành Huế-nơi diễn ra lễ thoái vị của vua Bảo Đại, vào 16 giờ ngày 30/8/1945. (Ảnh MINH DUY)

Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tuyên bố chấp nhận vua Bảo Đại thoái vị. Trong lúc đó, cờ quẻ Ly của nền quân chủ từ từ hạ xuống, lá cờ đỏ sao vàng năm cánh được kéo lên thay thế. Lễ thoái vị kết thúc. Nền quân chủ chuyên chế chính thức chấm dứt.

Sự kiện Bảo Đại tuyên bố thoái vị có một ý nghĩa quan trọng, chính thức đánh dấu sự sụp đổ của chính quyền phong kiến lỗi thời; nhân dân ta đã thực hiện được một bước quan trọng đường lối cách mạng dân chủ mà Đảng ta đề ra từ năm 1930.

Đại diện Chính phủ lâm thời nước Việt Nam tuyên bố xóa bỏ chính thể quân chủ ở Huế cũng như trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, công bố chính sách của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Sự kiện Bảo Đại tuyên bố thoái vị có một ý nghĩa quan trọng, chính thức đánh dấu sự sụp đổ của chính quyền phong kiến lỗi thời; nhân dân ta đã thực hiện được một bước quan trọng đường lối cách mạng dân chủ mà Đảng ta đề ra từ năm 1930.

thiet-ke-chua-co-ten-7-7782.png
Vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của chế độ phong kiến đã tồn tại hàng ngàn năm ở Việt Nam, vào chiều 30/8/1945 thoái vị, mở ra một trang sử mới của dân tộc. (Ảnh TTXVN)

Việc Bảo Đại tuyên bố thoái vị cũng đã triệt tiêu một đầu mối mà các thế lực đế quốc, phản động muốn duy trì, sử dụng để mưu toan chống phá chính quyền cách mạng, đặt lại ách thống trị lên đất nước ta.

Cùng ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời một số đồng chí đến trao đổi, góp ý kiến cho bản dự thảo Tuyên ngôn Độc lập. Sau khi đọc bản thảo cho mọi người nghe và hỏi ý kiến, Người nói, trong đời, Người đã viết nhiều, nhưng đến bây giờ mới viết được một bản Tuyên ngôn như vậy.

ban-trinh-bay-noi-bo-cong-ty-4.png
Chiếu thoái vị của Vua Bảo Đại, ngày 28/8/1945. (Ảnh chụp hiện vật tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia)

Có thể bạn quan tâm

Bưu điện Hòn Gai (nay là vị trí Bưu điện tỉnh Quảng Ninh) từng là trụ sở của Việt Minh sau khi ta giành chính quyền ở Hòn Gai ngày 24/8/1945. (Ảnh: Tư liệu Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh)

Ngày 24/8/1945: Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nam, Quảng Yên, Đắk Lắk, Gò Công

Tại Hà Nam, ngụy quyền đầu hàng tại Phủ Lý, trao lại chính quyền cho cách mạng. Tại Quảng Yên, Ủy ban Cách mạng lâm thời tỉnh đã ra mắt nhân dân. Khí thế đấu tranh giành chính quyền sôi nổi, lan tỏa khắp các địa phương, chiến thắng tại tỉnh lỵ Quảng Yên đã cổ vũ lực lượng cách mạng, nhân dân các địa phương tiếp tục vùng lên.

Nhân dân tham gia khởi nghĩa giành chính quyền ở thành phố Vinh tháng 8/1945. (Ảnh tư liệu: baonghean.vn)

Ngày 21/8/1945: Cả nước sôi sục khí thế Tổng khởi nghĩa

Tại Sơn Tây, diễn ra cuộc biểu tình lớn của quần chúng nhân dân, đồng chí Nguyễn Quốc Hồng thay mặt Tỉnh bộ Việt Minh lên nói chuyện, kêu gọi đồng chí, đồng bào đấu tranh giải tán chính quyền bù nhìn, thành lập chính quyền cách mạng.

Ngày 18/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước đứng lên Tổng khởi nghĩa

Ngày 18/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước đứng lên Tổng khởi nghĩa

Trong thư, Người thông báo với đồng bào tin Nhật đầu hàng; sự lớn mạnh của Mặt trận Việt Minh; sự ra đời của Ủy ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam do “Việt Nam Quốc dân đại biểu Đại hội” cử ra, cho đó là “một tiến bộ rất lớn trong lịch sử tranh đấu giải phóng của dân tộc ta từ ngót một thế kỷ nay”.

Đình Tân Trào, huyện Sơn Dương cũ (Tuyên Quang), nơi diễn ra Đại hội Quốc dân do Việt Minh triệu tập, ngày 16/8/1945, thông qua “10 chính sách lớn của Việt Minh”; thông qua “Lệnh tổng khởi nghĩa”; quy định quốc kỳ, quốc ca; thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam, tức Chính phủ Lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)

Ngày 16/8/1945: Quốc dân Đại hội tại Tân Trào

Hội nghị toàn quốc của Đảng vừa kết thúc, Đại hội Quốc dân cũng được tổ chức tại Tân Trào (Tuyên Quang). Hơn 60 đại biểu ở bắc, trung, nam; đại biểu kiều bào ở nước ngoài; đại biểu các đảng phái; các đoàn thể dân tộc, tôn giáo quy tụ tại đại hội.

Binh lính đội quân Quan Đông của phát-xít Nhật giao nộp vũ khí, đầu hàng Hồng quân Liên Xô (tháng 8/1945). (Ảnh: Tư liệu quốc tế/TTXVN phát)

Ngày 13/8/1945: Ủy ban Khởi nghĩa ra Quân lệnh số 1

Nhận được tin phát-xít Nhật bại trận và sắp đầu hàng Đồng minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh lập tức thành lập Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc gồm 5 đồng chí: Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Lê Thanh Nghị, Trần Đăng Ninh, Chu Văn Tấn. Đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh trực tiếp phụ trách Ủy ban.