Tiến sĩ Lương Văn Thiện là một trong những gương mặt tiêu biểu tham dự Ðại hội Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác toàn quốc vừa được tổ chức tại Hà Nội. Anh Thiện sinh ra trong một gia đình làm nông, khi anh còn nhỏ, bố mẹ anh phải đi cấy thuê để có tiền nuôi các con ăn học. Không có tiền học thêm, cậu bé Thiện đi xin sách toán nâng cao cũ về tự học. Những lúc chăn bò ngoài đồng, Thiện lại tranh thủ mang sách ra học.
Sự nỗ lực, quyết tâm này giúp Thiện thi đỗ Trường trung học phổ thông Chuyên Lương Văn Tụy (Ninh Bình) và giành được giải thưởng trong kỳ thi học sinh giỏi toán quốc gia. Năm 2010, Thiện được tuyển thẳng vào Trường đại học Y Hà Nội, nhưng anh lại chọn thi vào Khoa Ðiện tử-Viễn thông, Trường đại học Bách khoa Hà Nội.
Với quyết tâm theo đuổi đam mê kỹ thuật, anh Thiện thi đỗ vào lớp “Kỹ sư tài năng” của trường. Tuy nhiên, con đường đến với khoa học của anh khá muộn so với các bạn đồng trang lứa. Ðến năm cuối đại học, Thiện mới bắt đầu tập làm nghiên cứu khoa học và anh may mắn gặp được TS Ngô Vũ Ðức. “Thầy Ðức giao cho tôi một bài toán rất khó, trong khi kiến thức nền cho chủ đề đó gần như chưa có. Với sự gợi ý của thầy, tôi tìm cách đặt mua bằng được cuốn “Digital Transmission of Information”, cuốn sách hiếm và khó tìm với chi phí không rẻ. Tôi cũng tìm đọc rất nhiều tài liệu, sách báo bằng tiếng Anh để hiểu hơn về vấn đề mình sẽ làm”, anh Thiện kể.
Thành quả cho sự kiên trì, nỗ lực của anh Thiện là có hai bài báo được chấp nhận tại hai hội nghị khoa học quốc tế uy tín IEEE PIMRC và IEEE ATC 2015 tại Hồng Công (Trung Quốc). Nhờ công trình này, anh nhận học bổng tiến sĩ toàn phần tại Ðại học Queen’s University Belfast, Vương quốc Anh mà không cần qua bậc thạc sĩ.
Lấy được bằng tiến sĩ, khi trở về nước, anh Thiện trở thành giảng viên của Khoa Công nghệ thông tin, Trưởng nhóm nghiên cứu AIoT Lab, Trường đại học Phenikaa. Niềm đam mê, thái độ nghiêm túc trong khoa học giúp anh gặt hái nhiều thành quả. Anh vinh dự trở thành tiến sĩ trẻ nhất trong số 10 nhà khoa học nhận giải thưởng Khoa học công nghệ Quả cầu vàng 2022 do Trung ương Ðoàn trao tặng.
Một trong những đề tài nghiên cứu của anh được ứng dụng thực tiễn và cho kết quả cao đó là “Giải pháp trí tuệ nhân tạo phát hiện bất thường trong dữ liệu chuỗi thời gian (ADT - Anomaly Detection for Time-series)”. Hiện giải pháp này đã được chuyển giao và ứng dụng tại Trung tâm Ðo kiểm và sửa chữa thiết bị viễn thông Mobifone - Tổng công ty Viễn thông Mobifone, giúp nhanh chóng phát hiện những trạm viễn thông (BTS), cell di động tế bào có diễn biến bất thường về chất lượng mạng (như suy giảm lưu lượng download, upload) và chất lượng truyền dẫn (như tăng Package Loss, Jitter và Delay).
Những phát hiện đó giúp đưa ra cảnh báo kịp thời, kết hợp phân tích tương quan với nguồn dữ liệu kỹ thuật khác, hỗ trợ kỹ sư trong việc xác định nguyên nhân gây ra bất thường cũng như đưa ra phương án xử lý. Giải pháp giúp nhà mạng Mobifone nhanh chóng khắc phục sự cố bất thường, bảo đảm cho khách hàng được trải nghiệm chất lượng mạng tốt nhất.
Anh cũng kỳ công nghiên cứu giải pháp phân tích dữ liệu y tế về hệ miễn dịch người Việt (data analytics for Vietnamese immue systems). Nhờ số ít những chỉ số quan trọng này, bác sĩ có thể nhanh chóng chẩn đoán chính xác tình trạng của bệnh nhân để đưa ra phác đồ điều trị hợp lý nhất, tránh mất thời gian và nguồn lực khi phải xét nghiệm quá nhiều chỉ số.
Anh Thiện chia sẻ, từ xuất phát điểm bình thường, nhờ nỗ lực dấn thân vào nghiên cứu khoa học, anh đã đạt kết quả bước đầu. Anh hy vọng các bạn trẻ dám nghĩ lớn, dành thời gian vào những điều bổ ích, nâng cao chuyên môn bản thân để làm điều có ích cho xã hội.
