Vừa qua, tại khu vực xã Bắc Sơn (TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh), trong lúc thực hiện nhiệm vụ, các cán bộ, chiến sĩ Ðồn Biên phòng (BP) Bắc Sơn (Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BÐBP) tỉnh Quảng Ninh) nhận thấy một xe ô-tô chạy từ bờ sông biên giới vào trong nước có biểu hiện nghi vấn. Qua kiểm tra phương tiện, lực lượng BÐBP phát hiện 13 thùng các-tông, bên trong chứa gần 7.000 bao thuốc lá điếu nhãn hiệu nước ngoài. Bước đầu lái xe điều khiển xe ô-tô tên là Nguyễn Văn Dương (SN 1981, trú tại thôn Lục Phủ, xã Bắc Sơn) khai nhận được thuê vận chuyển trái phép số thuốc lá nêu trên cho một người để lấy tiền công. Liên quan vụ việc, lãnh đạo Ðồn BP Bắc Sơn đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, củng cố hồ sơ vụ việc và bàn giao đối tượng cho Công an TP Móng Cái tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định… Trước đó, tại khu vực ấp Gò Dầu Nhỏ, xã biên giới Bình Thạnh (Mộc Hóa, Long An), các cán bộ, chiến sĩ Ðoàn 3 (Cục Phòng chống Ma túy và Tội phạm, Bộ Tư lệnh BÐBP) phối hợp cán bộ Ðồn BP Bình Thạnh tổ chức mật phục, phát hiện xe ô-tô Innova BKS 51H - 546.80, chạy từ hướng biên giới vào trong nước có nhiều biểu hiện nghi vấn. Khi tổ công tác ra hiệu lệnh dừng xe kiểm tra, lái xe đã điều khiển phương tiện đâm vào các xe gắn máy của lực lượng chống buôn lậu. Lợi dụng đêm tối, lái xe đã bỏ lại xe ô-tô và 16.430 bao thuốc lá ngoại để thoát thân. Lực lượng đánh án của BÐBP đã phối hợp Công an huyện Mộc Hóa truy bắt đối tượng.
Ðây chỉ là hai trong số hàng trăm vụ mua bán, vận chuyển trái phép thuốc lá điếu qua biên giới đã bị lực lượng BÐBP phối hợp lực lượng liên ngành các địa phương triệt phá thành công. Qua tìm hiểu, hoạt động mua bán, vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu qua biên giới có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là tại các tỉnh Kiên Giang, Long An, Tây Ninh, Ðồng Tháp, Gia Lai, Quảng Trị, Quảng Ninh... Nguyên nhân là do buôn lậu thuốc lá điếu mang lại lợi nhuận cao. Bên cạnh đó, đời sống người dân ở khu vực biên giới (KVBG) còn nhiều khó khăn, không có việc làm ổn định; đối tượng buôn lậu thuốc lá trả tiền công vận chuyển cao đã khiến một số người bất chấp quy định của pháp luật để thực hiện. Hầu hết các vụ chưa bắt được đối tượng chủ mưu, cầm đầu để đưa ra xét xử nên chưa đủ sức răn đe. Công tác tuyên truyền vận động nhân dân trong KVBG chưa có chiều sâu; chưa phát động được phong trào quần chúng tham gia đấu tranh chống buôn lậu. Cấp ủy và các đoàn thể địa phương chưa thật sự quan tâm hỗ trợ đời sống, việc làm cho người dân KVBG; chưa phối hợp chặt chẽ với lực lượng BÐBP trong đấu tranh, ngăn chặn hoạt động buôn lậu thuốc lá điếu...
Ðại tá Bùi Văn Lua, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống Ma túy và Tội phạm (Bộ Tư lệnh BÐBP) cho biết, để thực hiện trót lọt hành vi buôn lậu thuốc lá điếu, các chủ đầu nậu thường thu gom thuốc lá, sau đó thuê người dân KVBG trực tiếp đóng gói hàng và vận chuyển qua các đường mòn, lối mở về Việt Nam tiêu thụ. Hình thức vận chuyển cũng được các đối tượng sử dụng rất đa dạng, phong phú như: gùi, cõng, sử dụng xe ô-tô cá nhân, xe khách, xe gắn máy độ chế chạy với tốc độ cao qua các đường mòn, lối tắt biên giới. Trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào, Việt Nam - Cam-pu-chia, vào mùa mưa, khi nước sông dâng cao khiến các đường mòn, đường tắt qua biên giới bị ngập, các đối tượng sử dụng thuyền máy, xuồng máy độ chế vận chuyển trái phép thuốc lá điếu qua biên giới vào mọi thời điểm. Trên tuyến biển, các đối tượng thường sử dụng các loại ghe đánh bắt hải sản, tàu chở hàng để cất giấu thuốc lá trong các khoang chứa hàng hoặc để lẫn trong các loại hàng khác hoặc cất giấu trong công-ten-nơ hàng nhập khẩu... đưa về trong nước tiêu thụ. Hơn nữa, để bảo đảm các chuyến hàng thuốc lá lậu được vận chuyển an toàn, các chủ hàng thường yêu cầu người vận chuyển đặt cọc số tiền tương đương giá trị hàng hóa. Khi thuốc lá điếu được vận chuyển đến địa điểm an toàn, chủ hàng sẽ thanh toán cả tiền đặt cọc và tiền công vận chuyển. Ðây là một trong những lý do nếu hàng hóa bị bắt giữ, "cửu vạn" sẵn sàng chống lại lực lượng chức năng để cướp hàng, hoặc kích động, lôi kéo phụ nữ, trẻ em gây rối để cướp hàng.
Cũng theo Ðại tá Bùi Văn Lua, để góp phần phòng, chống hiệu quả buôn lậu thuốc lá qua biên giới, lực lượng BÐBP đã tăng cường lực lượng chốt chặn tại các đường mòn, lối mở biên giới. Chú trọng thực hiện công tác rà soát, phân loại, lập hồ sơ các đối tượng chủ mưu, cầm đầu các đường dây buôn lậu để xác lập chuyên án, tổ chức đấu tranh. Tham mưu cho tỉnh ủy, UBND tỉnh, ban chỉ đạo 389 các tỉnh có chung đường biên giới với các nước bạn tổ chức tháo dỡ các công trình, lán trại xây dựng trái phép sát biên giới. Thành lập đoàn liên ngành kiểm tra đột xuất các điểm tập kết hàng hóa nhập lậu tại KVBG. Kiến nghị tòa án, viện kiểm sát tại các địa phương tổ chức xét xử công khai, lưu động tại KVBG những đối tượng buôn lậu chuyên nghiệp; có hành vi chống người thi hành công vụ. Củng cố hệ thống chính trị cơ sở, giúp đỡ nhân dân phát triển kinh tế - xã hội để không lấy việc vận chuyển thuê hàng lậu làm nguồn sống chính; vận động nhân dân xây dựng phong trào bảo vệ an ninh biên giới, tích cực đấu tranh, tố giác tội phạm, không xuất nhập cảnh và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Thường xuyên mở các đợt cao điểm đấu tranh, phòng, chống tội phạm buôn lậu trên các tuyến biên giới; địa bàn trọng điểm, tập trung vào mùa khô từ tháng 9 năm trước đến tháng 4 năm sau...
Trong các năm 2018 và 2019, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã bắt giữ 30 vụ, 29 đối tượng với 125.012 bao thuốc lá điếu các loại, trị giá hơn 4,3 tỷ đồng. Với vai trò cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh chủ động tham mưu cho Ban Chỉ đạo 389 tỉnh chỉ đạo quyết liệt các lực lượng chức năng; các huyện, thành phố KVBG phát huy sức mạnh tổng hợp đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, nhất là mua bán, vận chuyển thuốc lá lậu qua biên giới...
Ðồng chí NGUYỄN VĂN NGHIÊN
Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh (Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính)
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các lực lượng chức năng, nhất là lực lượng BÐBP còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn KVBG rộng, phức tạp;... Hơn nữa, các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm, xử lý tang vật thuốc lá điếu ngoại nhập lậu còn nhiều bất cập. Cụ thể, trong một số trường hợp đối tượng vận chuyển trái phép thuốc lá điếu ngoại bị bắt giữ với số lượng ít, không đủ điều kiện để khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội buôn lậu. Nếu xử phạt hành chính cũng rất khó, bởi hầu hết họ là những người dân nghèo không có tiền nộp phạt.
Ðại tá PHẠM PHÚ PHƯỚC
Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy BÐBP tỉnh Long An
