[Ảnh] Huyền bí Tháp Chàm giữa lòng Tây Nguyên

Tháp Yang Prong (Thần vĩ đại) hay còn gọi là tháp Chàm Rừng xanh nằm ở thôn 5, xã Ea Rốk, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk là Tháp Chàm duy nhất được tìm thấy trên vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ. Tháp Yang Prong không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo mà còn mang sắc thái văn hóa Chăm cổ xưa huyền bí, cổ kính thâm nghiêm tồn tại vững bền cùng thời gian.

Thứ Bảy, ngày 18/05/2024 - 15:32

Tháp Yang Prong được xây dựng vào cuối thế kỷ XIII dưới thời Vua Sinhavarman III (Chế Mân) để thờ Thần Si Va dưới dạng Mukhalinga, cầu mong sự nảy nở của giống nòi và ấm no hạnh phúc.

Tháp Yang Prong được phát hiện vào khoảng những năm 1904-1911 bởi một nhà dân tộc học người Pháp tên Henri Maitre. Nhà khoa học này đã khảo tả về công trình này trong cuốn Les jungles Moi (Rừng Mọi) xuất bản tại Paris năm 1912.

Tháp Yang Prong là một khối kiến trúc bằng gạch nung đỏ trên nền cao bằng đá xanh. Tháp có chiều cao 9m, đáy vuông, mỗi cạnh dài 5m, mỗi mặt tường ngoài là 3 cửa giả, một cửa duy nhất mở về hướng Ðông, nơi ngự trị của các vị thần linh. Phía trên mở rộng và thon vút hình tháp bút, khác biệt với kiến trúc của các tháp Chàm khác ở Trung Bộ.

Tháp Yang Prong không được xây dựng trên những ngọn đồi cao, núi thấp không bóng cây như những ngọn tháp Chàm khác như ở các tỉnh khu vực Trung Bộ mà lại nằm ẩn mình dưới những tán cây rừng cổ thụ bao bọc chung quanh là cánh đồng lúa nước rộng bao la của huyện Ea Súp và bên dòng sông Ea H’leo hiền hòa. Yang Prong có nghĩa là tháp thờ Thần Lớn, vị thần chuyên cai quản mùa màng theo quan niệm của người Chăm cổ.

Với nét kiến trúc và văn hóa độc đáo của Tháp Yang Prong, ngày 3/8/1991, Bộ Văn hóa-Thông tin-Thể thao (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) đã có quyết định công nhận Tháp Yang Prong là Di tích lịch sử-văn hoá cấp Quốc gia, cần được bảo tồn. Từ đó đến nay, Tháp Yang Prong đã được tôn tạo nhưng tháp vẫn giữ được nét cổ kính, trang nghiêm, uy nghi. Bao năm nay, chung quanh tháp được bao bọc bởi rừng cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, được chính quyền và người dân địa phương chung tay bảo vệ. Không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, Tháp Yang Prong còn mang sắc thái văn hóa Chăm cổ xưa huyền bí, cổ kính thâm nghiêm tồn tại vững bền cùng thời gian.

Sau khi trùng tu, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục giao cho xã Ea Rốk, huyện Ea Súp quản lý, khai thác, nhất là phân công người bảo vệ, nghiêm cấm người dân tự ý đặt các bàn thờ thờ cúng, xả rác bừa bãi gây mất mỹ quan khu di tích như hiện nay. Việc trùng tu tháp Yang Prong góp phần thu hút khách du lịch tham quan đến Đắk Lắk cũng như phục vụ tốt yêu cầu của các nhà nghiên cứu trong, ngoài nước mỗi khi đến đây.

Trong những ngày trung tuần tháng 5, thời tiết Tây Nguyên nắng nóng gay gắt, đặc biệt ở khu vực biên giới huyện Ea Súp, nhiệt độ buổi trưa lên tới 40 độ C, nhưng khi đến với Tháp Yang Prong, chúng tôi được đắm mình dưới rừng cây cổ thụ, cảm nhận được không khí mát mẻ, trong lành và được chiêm ngưỡng nét độc đáo của Tháp Yang Prong cổ kính mang đậm bản sắc văn hóa Chăm ngay giữa lòng Tây Nguyên.

Hiện nay, Tháp Yang Prong là địa điểm thu hút nhiều nhà nghiên cứu và khách du lịch khi đến với Tây Nguyên. Bởi đây là ngọn Tháp Chàm duy nhất được tìm thấy trên vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ.

Dưới đây là những hình ảnh về Tháp Yang Prong:

Tháp Yang Prong được xây dựng vào cuối thế kỷ XIII dưới thời Vua Sinhavarman III (Chế Mân) để thờ Thần Si Va dưới dạng Mukhalinga, cầu mong sự nảy nở của giống nòi và ấm no hạnh phúc.

Tháp Yang Prong được phát hiện vào khoảng những năm 1904-1911 bởi một nhà dân tộc học người Pháp tên Henri Maitre.

Tháp Yang Prong là một khối kiến trúc bằng gạch nung đỏ trên nền cao bằng đá xanh.

Tháp có chiều cao 9m, đáy vuông, mỗi cạnh dài 5m, mỗi mặt tường ngoài là 3 cửa giả, một cửa duy nhất mở về hướng Ðông, nơi ngự trị của các vị thần linh.

Phía trên mở rộng và thon vút hình tháp bút, khác biệt với kiến trúc của các tháp Chàm khác ở Trung Bộ.

Tháp Yang Prong không được xây dựng trên những ngọn đồi cao, núi thấp không bóng cây như những ngọn tháp Chàm khác như ở các tỉnh khu vực Trung Bộ mà lại nằm ẩn mình dưới những tán cây rừng cổ thụ bao bọc xung quanh.

Yang Prong có nghĩa là tháp thờ Thần Lớn, vị thần chuyên cai quản mùa màng theo quan niệm của người Chăm cổ.

Với nét kiến trúc và văn hóa độc đáo của Tháp Yang Prong, ngày 3/8/1991, Bộ Văn hóa-Thông tin-Thể thao (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) đã có quyết định công nhận Tháp Yang Prong là Di tích lịch sử-văn hóa cấp Quốc gia, cần được bảo tồn.

Tháp Yang Prong đã được tôn tạo nhưng tháp vẫn giữ được nét cổ kính, trang nghiêm, uy nghi.

Bao năm nay, chung quanh tháp được bao bọc bởi rừng cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, được chính quyền và người dân địa phương chung tay bảo vệ.

Không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, Tháp Yang Prong còn mang sắc thái văn hóa Chăm cổ xưa huyền bí, cổ kính thâm nghiêm tồn tại vững bền cùng thời gian.

Tháp Yang Prong được xây dựng vào cuối thế kỷ XIII, là một khối kiến trúc bằng gạch nung đỏ trên nền cao bằng đá xanh, đến nay hần lớn gạch nung đỏ vẫn còn nguyên vẹn.

Một cửa duy nhất của Tháp Yang Prong được mở về hướng Ðông, nơi ngự trị của các vị thần linh.

Bên trong lòng Tháp Yang Prong nhìn từ dưới lên.

Bàn thờ trong lòng Tháp Yang Prong.

Bên trong lòng tháp gạch nung vẫn còn nguyên vẹn.

Bên ngoài Tháp Yang Prong, một số khu vực có dấu hiệu xuống cấp.

Trong những ngày trung tuần tháng 5, thời tiết Tây Nguyên nắng nóng gay gắt, đặc biệt ở khu vực biên giới huyện Ea Súp, nhiệt độ buổi trưa lên tới 40 độ C, nhưng khi đến với Tháp Yang Prong, được đắm mình dưới rừng cây cổ thụ, du khách sẽ cảm nhận được không khí mát mẻ, trong lành.

Hiện nay, Tháp Yang Prong là địa điểm thu hút nhiều nhà nghiên cứu và khách du lịch khi đến với Tây Nguyên. Bởi đây là ngọn Tháp Chàm duy nhất được tìm thấy trên vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ.

Tháp Yang Prong nằm ẩn mình dưới những tán cây rừng cổ thụ bao bọc chung quanh là cánh đồng lúa nước rộng bao la của huyện Ea Súp và bên dòng sông Ea H’leo hiền hòa.

NGUYỄN CÔNG LÝ