Chuyển đổi số ngành y tế: Hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh

Bộ Y tế đang vào cuộc mạnh mẽ, nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở y tế cả về hành lang pháp lý và đang soạn dự thảo Đề án phát triển hạ tầng số y tế để hỗ trợ các địa phương nhanh chóng hoàn thiện hạ tầng số y tế.

Tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở y tế

Hạ tầng số là một trong những trụ cột quan trọng trong quá trình chuyển đổi số ở tất cả các lĩnh vực, trong đó có y tế. Trước những khó khăn của y tế tuyến cơ sở về hạ tầng số như: Hạ tầng trang thiết bị phục vụ ứng dụng số; hạ tầng truyền dẫn; hạ tầng dữ liệu số; hạ tầng bảo mật thông tin;… nguồn lực tài chính cho cơ sở hạn chế; nhân sự vận hành, hỗ trợ,… Thứ trưởng Y tế Nguyễn Tri Thức cho biết, Bộ Y tế hiện đã báo cáo Trung ương để ban hành Nghị quyết 72-NQ/TW, triển khai các giải pháp, nhiệm vụ của Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị quyết số 71/NQ-CP,…

Bộ Y tế cũng đang dự thảo Đề án phát triển hạ tầng số y tế để hỗ trợ các địa phương nhanh chóng hoàn thiện hạ tầng số y tế; đưa các nội dung chuyển đổi số, hạ tầng số vào ưu tiên trong các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia; phối hợp với các cơ quan, tổ chức, đơn vị để hỗ trợ phát triển hạ tầng số tại các địa phương (như miễn phí chữ ký số, đường truyền,…); xây dựng và triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp chuyển đổi số, cơ sở dữ liệu, an toàn thông tin,… từ Trung ương đến địa phương; Triển khai cơ chế hỗ trợ cho nhân lực chuyển đổi số, an toàn thông tin theo tinh thần của Nghị định số 179/2025/NĐ-CP,…

Hiện nay, Bộ Y tế đã có nền tảng Sổ sức khỏe điện tử thống nhất dùng chung trên toàn quốc là nơi lưu trữ, chia sẻ thông tin về khám chữa bệnh của người dân. Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 1332/QĐ-BYT ngày 21/05/2024 của Bộ Y tế Ban hành Sổ sức khỏe điện tử phục vụ tích hợp trên VneID; Quyết định số 2733/QĐ-BYT ngày 18/08/2025 của Bộ Y tế về Hướng dẫn thí điểm Sổ sức khỏe điện tử tích hợp trên VneID. Dữ liệu của sổ sức khỏe điện tử được đồng bộ từ cơ sở dữ liệu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam (thu thập từ các cơ sở khám chữa bệnh qua cổng giám định bảo hiểm).

Người dân gặp thuận lợi từ mô hình bệnh viện không giấy tờ.

Về liên thông dữ liệu giữa trung ương-địa phương, Bộ Y tế đang xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính Bộ Y tế đáp ứng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đồng thời kết nối với cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia. Kết quả, dữ liệu giữa trung ương và địa phương sẽ được liên thông, thống nhất, dùng chung, phục vụ tốt công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ và địa phương bảo đảm hiệu quả, không chồng chéo, lấy người dân làm trung tâm.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức, để chuyển đổi số y tế chạm tới y tế cơ sở và người dân vùng sâu vùng xa, cần kết hợp nhiều giải pháp như: Tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn để người dân vùng sâu vùng xa hiểu và tự tin sử dụng các ứng dụng y tế số, tham gia vào hệ thống y tế số; hoàn thiện khung pháp lý và nguồn lực: ban hành các văn bản để tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở y tế triển khai các ứng dụng số một cách an toàn và hiệu quả.

Việc đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số rất quan trọng. Theo đó, các địa phương cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin tại các trạm y tế xã, phường, để kết nối liên thông dữ liệu; tăng cường công tác bảo đảm an toàn an ninh thông tin; nâng cao năng lực số cho cán bộ nhân viên y tế, tổ chức các khóa đào tạo để nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng công nghệ số cho đội ngũ y bác sĩ, cán bộ y tế, đặc biệt là ở tuyến y tế cơ sở.

Phát triển ứng dụng, dịch vụ y tế từ xa rất quan trọng để bác sĩ tuyến trên có thể tư vấn, chẩn đoán và hỗ trợ y tế cơ sở, giúp người dân vùng xa tiếp cận dịch vụ y tế tiện lợi hơn. sử dụng hồ sơ bệnh án điện tử, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán; Tích hợp các dịch vụ y tế số như: tư vấn sức khỏe, đặt lịch hẹn, và quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, trên các ứng dụng di động; bảo đảm liên thông dữ liệu giữa các tuyến, giúp việc quản lý sức khỏe người dân hiệu quả hơn.

Việc triển khai ký số toàn trình là bước đi then chốt trong lộ trình số hóa toàn diện của Bệnh viện Bạch Mai.

Nhiều việc phải làm trước khi về đích năm 2030

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số y tế đang là xu thế tất yếu, Bộ Y tế xác định phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá. Định hướng của Bộ Y tế là tăng tốc chuyển đổi số, thúc đẩy công nghệ cao, hoàn thiện cơ chế, chính sách để mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả y tế hiện đại, công bằng và bền vững.

Bộ sẽ tập trung tham mưu, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số y tế toàn diện; triển khai đồng bộ sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế, bảo đảm kết nối, liên thông và quản lý sức khỏe nhân dân theo vòng đời.

Bộ Y tế cũng sẽ tổ chức, chỉ đạo và hướng dẫn việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, blockchain, internet vạn vật trong các hoạt động chuyên môn y tế như dự báo, chẩn đoán, điều trị và quản lý hệ thống, qua đó nâng cao chất lượng, minh bạch và hiệu quả dịch vụ. Đồng thời, Bộ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, viện, trường để hình thành các trung tâm nghiên cứu công nghệ cao trong lĩnh vực y tế, chú trọng công nghệ gen, công nghệ nano, y học tái tạo, y học hạt nhân, nhằm đưa nền y tế Việt Nam tiệm cận trình độ tiên tiến trong khu vực và thế giới.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh hợp tác quốc tế để học hỏi, tiếp thu và chuyển giao công nghệ. Việt Nam sẽ tham gia sâu hơn vào các mạng lưới nghiên cứu y học toàn cầu, hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ. Song song, Bộ Y tế tham mưu, đề xuất cơ chế ưu tiên cho phát triển công nghiệp dược, vaccine, sinh phẩm, thiết bị y tế, bảo đảm tự chủ và tiến tới hình thành khu công nghiệp dược phẩm vào năm 2030.

Khi công nghệ được đầu tư đúng hướng và gắn liền với tính nhân văn thì chuyển đổi số và công nghệ cao sẽ không chỉ làm cho hệ thống y tế Việt Nam hiện đại hơn, minh bạch hơn, mà quan trọng hơn cả, sẽ giúp người dân được chăm sóc sức khỏe thuận lợi hơn, chi phí hợp lý hơn, công bằng hơn. Đó chính là tinh thần mà Nghị quyết lần này đã đặt ra và cũng là quyết tâm mà Bộ Y tế đang kiên trì thực hiện.

Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” đã đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong đó có thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số y tế toàn diện. Nghị quyết 72-NQ/TW cũng đã đưa các cơ chế để khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư của tư nhân, hợp tác công tư trong lĩnh vực y tế theo quy định của pháp luật, trong đó có chuyển đổi số y tế. Đây là các hành lang pháp lý quan trọng để ngành y tế có thể huy động thêm nguồn vốn xã hội hóa, hợp tác công-tư để đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số y tế.
Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức

Hiện nay, trong bối cảnh nguồn lực ngân sách Nhà nước có hạn trong khi nhu cầu đầu tư chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số y tế nói riêng ngày càng tăng, Bộ Y tế đã có các giải pháp nhằm huy động thêm nguồn vốn xã hội hóa, hợp tác công-tư nhằm đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số y tế.

Theo đó, Bộ Y tế tạo hành lang pháp lý để đẩy mạnh công tác xã hội hóa, phát huy tính năng động, chủ động của các cơ sở y tế, huy động được các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số. Khuyến khích các hình thức hợp tác công-tư để đầu tư, phát triển hệ thống công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu y tế, và hạ tầng số; tạo điều kiện thuận lợi về pháp lý, chính sách để các doanh nghiệp tư nhân và các tổ chức xã hội tham gia vào các dự án chuyển đổi số y tế.

Bộ Y tế sẽ có chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo và đầu tư vào công nghệ, hỗ trợ nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm công nghệ mới trong y tế, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp có thể hợp tác phát triển các giải pháp số.
Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức chia sẻ.

Mục tiêu lớn nhất mà ngành y tế Việt Nam đặt ra trong tiến trình chuyển đổi số đến năm 2030 là Góp phần Hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, đẩy mạnh chuyển đổi số y tế theo hướng hiệu quả, thiết thực, đóng góp tích cực, đột phá; góp phần hoàn thành các mục tiêu chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bộ Y tế đang triển khai Nền tảng Dữ liệu Y tế Quốc gia, hướng tới hình thành “bản đồ sức khỏe điện tử” của từng người dân Việt Nam. Khi trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) được tích hợp, hệ thống sẽ có khả năng cảnh báo sớm nguy cơ bệnh tật, hỗ trợ ra quyết định lâm sàng, và tiến tới mô hình y tế dự phòng, chăm sóc chủ động-thông minh-vì sức khỏe toàn dân.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quý Tường, Chủ tịch Hội Tin học Y tế Việt Nam, việc hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế không chỉ là sự đổi mới về công nghệ, mà là cuộc cải cách toàn diện về tư duy quản trị và phương thức chăm sóc sức khỏe nhân dân. Khi dữ liệu trở thành nền tảng, ngành y tế có thể giám sát dịch bệnh chính xác hơn, quản lý tài chính minh bạch hơn, điều phối nguồn lực hiệu quả hơn, và phục vụ người dân công bằng hơn.