Trên thực tế, khoảng cách giữa đào tạo và nhu cầu thị trường lao động đến lúc này còn khá lớn. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, nhu cầu nhân lực kỹ sư công nghệ thông tin, ngành số của Việt Nam khoảng 150.000 người/năm, nhưng hiện nay mới đáp ứng được chỉ 40-50% nhu cầu. Ngành bán dẫn cần từ 5.000-10.000 kỹ sư/năm nhưng khả năng đáp ứng chỉ dưới 20%.
Bà Lượng Thị Tới, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh, chia sẻ: Thị trường lao động Việt Nam sẽ phát triển theo hướng tăng nhân lực ở lĩnh vực kinh tế số, tự động hóa, chuyển dịch xanh, năng lượng tái tạo, giao thông sạch, logistics... Để tạo đà phát triển nguồn nhân lực, cần có sự đồng hành của Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp; trong đó, người sử dụng lao động cần quan tâm xây dựng chiến lược nhân lực bền vững. Doanh nghiệp cần triển khai các chương trình đào tạo nâng cao, đào tạo chuyên sâu về kỹ năng cho người lao động. “Như vậy, việc giữ chân người lao động không chỉ phụ thuộc vào mức lương mà còn cần một lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng, tạo ra văn hóa làm việc tích cực tại doanh nghiệp”, bà Tới nhấn mạnh.
Còn bà Nguyễn Thanh Hương, Giám đốc Nhân sự Toàn quốc, Manpower Việt Nam chia sẻ: “Khi nói đến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, yếu tố con người luôn là trung tâm. Nguồn nhân lực không chỉ là đối tượng chịu tác động mà còn là lực lượng triển khai trực tiếp các mục tiêu xanh của doanh nghiệp. Vì vậy, thị trường nhân lực xanh là chìa khóa để các tỉnh vùng Đông Nam Bộ hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia”.
Phát triển lực lượng lao động xanh là công việc không hề dễ dàng, Nhà nước cần đóng vai trò kiến tạo - kết nối - hỗ trợ, giúp gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp trong việc đào tạo, sử dụng và phát triển kỹ năng xanh. Ông Ngô Xuân Liễu, Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Dịch vụ việc làm, kiến nghị: “Nhà nước cần xây dựng Luật Giáo dục nghề nghiệp xanh hoặc sửa đổi luật hiện hành để quy định trách nhiệm và quyền lợi của doanh nghiệp trong đào tạo lao động xanh; quy định cụ thể các chuẩn kỹ năng nghề xanh cho từng ngành, làm cơ sở thiết kế chương trình đào tạo và đánh giá năng lực lao động; đặt hàng doanh nghiệp đào tạo theo yêu cầu thị trường, đặc biệt ở các ngành chiến lược như: Năng lượng tái tạo, môi trường, nông nghiệp công nghệ cao…”.
Theo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, khi chưa sáp nhập, tỷ lệ lao động qua đào tạo là 85,2%, cao hơn nhiều so nhiều địa phương khác, song vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế.