Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, tính đến ngày 31/5/2025, cả nước giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 24,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó 9 địa phương thuộc Tổ công tác số 01 đạt 26,7% kế hoạch Thủ tướng giao, cao hơn mức trung bình của cả nước.
Hiện tại, 6 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt mức bình quân chung của cả nước trở lên, gồm: Huế (41,2%); Bình Định (36%); Khánh Hòa (30%); Ninh Thuận (27%); Bình Thuận (24,6%); Đà Nẵng (24%). Ba địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung là Quảng Nam (21%); Quảng Ngãi (20%); Phú Yên (13%).
Tuy nhiên, theo báo cáo của các địa phương, lũy kế giải ngân thực tế của Quảng Ngãi đạt 26,4%, Quảng Nam đạt 26,3%, Phú Yên đạt 17,8%. Như vậy trong 9 địa phương thuộc Tổ công tác số 01, tỉnh Phú Yên có kết quả giải ngân thấp nhất bình quân chung cả nước.
Đối với các dự án ODA, một số dự án chậm giải ngân do đang điều chỉnh chủ trương đầu tư để điều chỉnh tổng mức đầu tư vì tăng chi phí đền bù. Do sau sắp xếp phải thực hiện đăng ký điều chỉnh người ký đơn rút vốn ODA để tiếp tục thực hiện thủ tục rút vốn.
Nhiều dự án đang triển khai thực hiện vướng đền bù, giải phóng mặt bằng, trọng tâm là xác định nguồn gốc đất, xác định giá đất, người dân chưa đồng thuận phương án bồi thường, tái định cư. Do vậy, địa phương gặp khó khăn trong việc xây dựng bảng giá đất do sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định Luật Đất đai năm 2024…
Tại buổi làm việc, lãnh đạo các tỉnh Bình Định, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa… đã trình bày báo cáo, kiến nghị đề xuất tháo gỡ những khó khăn liên quan tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công, năng lực tài chính, thi công, đấu thầu, định giá đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư… Trong đó, các đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng hiệu quả các nguồn vốn, tối ưu hóa giải ngân để bảo đảm tiến độ triển khai không bị gián đoạn.
Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình đánh giá cao tỷ lệ giải ngân của các tỉnh cao hơn mặt bằng chung cả nước nhưng không nên thỏa mãn, bởi đã qua 6 tháng mà chưa được 30%, do vậy, mục tiêu hoàn thành từ nay đến cuối năm rất khó khăn, đòi hỏi các địa phương phải đặt quyết tâm nhiều hơn để hoàn thành mục tiêu.
Hiện nay, một số địa phương đã làm tốt rồi, nhưng cần tập trung phân bổ giải ngân, xóa bỏ điểm nghẽn giải phóng mặt bằng. Chúng ta đang nỗ lực tạo ra không gian kinh tế thì huyết mạch chính là hạ tầng giao thông và chúng ta cần đặt ra tổng thể trong nền kinh tế thống nhất, nhất là việc tập trung nguồn lực, huy động hệ thống chính trị vào cuộc, các cấp đều phải nỗ lực hoàn thành.
Bên cạnh công trình đang làm, tập trung công trình sẽ làm, công trình quốc gia, tỉnh, các dự án do huyện đầu tư hoặc dừng hoặc tiếp tục vẫn phải duy trì giải ngân, Phó Thủ tướng đề nghị duy trì ban quản lý hiện trạng và chuyển thành ban quản lý cấp xã để giải quyết những vấn đề tồn tại, bảo đảm giải ngân.
Từ ngày 1/7, chỉ cần hoàn thành bộ máy chính quyền cấp xã thì sẽ vận hành ngay lập tức, không để đứt gãy dịch vụ công cho nhân dân. Hiện nay, tất cả nhiệm vụ đều phân cấp cho địa phương, giao cho địa phương nhiều hơn, chủ động hơn. Tuy nhiên, nhiều chỗ còn ách tắc nên đề nghị các địa phương phải chủ động thực hiện, bởi giờ đây đã giao hết cho tỉnh nên địa phương quyết, địa phương làm và chịu trách nhiệm chứ không cần lên cấp trên nữa.
Thời gian đầu, việc vận hành chính quyền cấp xã có thể chưa suôn sẻ nên Chính phủ đã xây dựng 3 cơ chế trả lời cho các địa phương về chức năng, thẩm quyền, trình tự, giấy tờ…
Thứ nhất là xây dựng nền tảng công nghệ trợ lý ảo, áp dụng khoa học công nghệ vào quản lý hành chính để vướng đâu hỏi đó;
Thứ hai tất cả các bộ, ban ngành hình thành tổ thường trực đường dây nóng để giải đáp những khó khăn đó;
Thứ ba là trong thời gian nhất định các địa phương vướng ở đâu thì tập hợp lại, rồi báo cáo ban chỉ đạo thực hiện nghị quyết 11 của Chính phủ để tìm hướng tháo gỡ.
Trong những tháng tới, Chính phủ sẽ rà soát, tháo gỡ khó khăn cho các dự án và báo cáo lại cho các địa phương. Mục tiêu là đẩy nhanh tiến độ giải ngân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
