Tháng 6/1976, một năm sau ngày thống nhất đất nước, Quốc hội khóa VI nước Việt Nam thống nhất họp phiên đầu tiên đã thông qua nghị quyết đổi tên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tại kỳ họp này, Quốc hội cũng quyết định lấy Hà Nội làm Thủ đô của nước Việt Nam thống nhất. Thoắt đã 50 năm, Hà Nội có nhiều đổi thay đến ngỡ ngàng.

Từ những tháng ngày đầu tiên trên dặm dài 30 năm kháng chiến của dân tộc, nhiều họa sĩ, nhà điêu khắc vừa là dân, vừa là quân, vừa là nhà sáng tác, lại có lúc kiêm nhà giáo truyền lửa nhiệt huyết và cảm hứng sáng tác nghệ thuật đến bao lớp người khác, tạo nên một phong trào mỹ thuật kháng chiến lớn mạnh.

Chiến tranh cách mạng, hình tượng người lính hôm qua và hôm nay là mảng đề tài lớn, luôn chờ đợi và cả thách thức người làm nghệ thuật. Nhưng lớp văn nghệ sĩ thế hệ mới nếu tâm huyết, có ý thức dấn thân, có các điều kiện và phương pháp thực tế, trải nghiệm phù hợp, sẽ có được những sáng tác mới phục vụ xã hội. Một số văn nghệ sĩ thế hệ mới, thời gian qua có nhiều thành quả trong mảng đề tài đặc biệt này, đã chia sẻ với chúng tôi.

Xã hội hóa văn học, nghệ thuật là quá trình huy động nguồn lực từ cộng đồng để sáng tạo, phổ biến và thưởng thức nghệ thuật. Xã hội hóa không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là sự chuyển đổi về tư duy quản lý văn hóa để tạo sự phát triển bứt phá.

Trên hành trình phát triển, thể thao Việt Nam đã ghi dấu nhiều thành tích quốc tế lịch sử. Những thành công đó không chỉ mang lại niềm tự hào mà còn mở ra cơ hội chuyển mình cho kinh tế thể thao. Với truyền thống yêu thể thao và năng động của người Việt, kinh tế thể thao đang được đánh giá là hướng đi đầy tiềm năng và nếu được khai thác hiệu quả, nguồn lực này không chỉ thúc đẩy nền thể thao phát triển mạnh mẽ, mà còn đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng của đất nước.

Bao nhiêu năm đất nước chia cắt là bấy nhiêu năm hàng chục triệu trái tim đau đớn cháy bỏng khát khao thống nhất, hòa bình. Có một thế hệ nhạc sĩ đã dành cả cuộc đời và sự nghiệp cho những “tình tự dân tộc” ấy: Hoàng Việt, Hoàng Hiệp, Phan Huỳnh Điểu, Huy Du, Hoàng Vân... May mắn hơn các bạn đồng nghiệp đồng chí hướng, sự nghiệp âm nhạc đồ sộ của nhạc sĩ Hoàng Vân còn được kế thừa bởi hai người con tài danh : TS, nhà nghiên cứu âm nhạc Lê Y Linh và nhạc trưởng Lê Phi Phi.

50 năm sau ngày đất nước thống nhất, văn học Việt Nam không ngừng vận động cùng những biến đổi của xã hội. Từ phản ánh hiện thực đến đối diện với những vấn đề nội tại của con người, văn học hôm nay đứng trước yêu cầu mới về tư duy và trách nhiệm. Nhà phê bình văn học Ngô Thảo nhìn lại chặng đường nửa thế kỷ đã qua, chia sẻ những trăn trở về sứ mệnh người cầm bút và những kỳ vọng cho tương lai.

Ở tuổi 91, Đại tướng Phạm Văn Trà - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng - vẫn nhớ rõ từng câu chuyện trong hành trình dài ông trực tiếp cầm súng chiến đấu trong kháng chiến chống Mỹ trải qua những vị trí công tác từ chiến sĩ liên lạc, tổ trưởng 3 người cho đến cán bộ cấp sư đoàn, quân khu, rồi Tổng Tham mưu trưởng... Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước, ông đã dành cho Báo Nhân Dân cuộc trò chuyện chung quanh sự kiện lịch sử này.

Mùa đông năm 1981, Tổng Giám đốc UNESCO ông Amadou - Mahtar M’Bow trong lần đầu tiên ghé thăm Huế trong sứ mệnh cứu nguy các di sản quý giá đang bị lãng quên và hủy hoại nặng nề, đã để lại câu nói nổi tiếng: “Khám phá Huế là khám phá bất tận, chính vì thế Huế luôn luôn mới”. “Hue - is always renewed” - Huế luôn đổi mới và cho đến giờ đây vẫn được xem là một trong những slogan hay nhất về Huế.

Ngay sau ngày thống nhất đất nước, nhiều học giả nghiên cứu không gian văn hóa Việt Nam đã đặc biệt lưu tâm đến việc phân vùng văn hóa cho đất nước Việt Nam thống nhất. Sự phân vùng văn hóa đã bảo đảm được tính thống nhất trong cái chung về bản sắc của không gian văn hóa quốc gia, song lại giữ nguyên được tính đa dạng và độc đáo của từng vùng miền văn hóa tạo thành một dòng chảy liên tục, xuyên thời gian.

Lần đầu tôi gặp nhà văn Nguyễn Ngọc Tư là khi chị ra Hà Nội, cách đây đã nhiều năm. Dĩ nhiên chúng tôi biết nhau từ trước, nhưng gặp là lần đầu.