Tâm điểm chú ý của thị trường là thuế quan căng thẳng, khi mức áp thuế 50% mà Mỹ áp lên Brazil gần như đã “đóng băng” dòng chảy thương mại song phương, qua đó tiếp sức cho giá cà-phê phục hồi. Ngược lại, thị trường năng lượng lại giảm nhiệt, khi những tín hiệu tích cực từ quan hệ Nga-Mỹ phần nào xoa dịu tâm lý lo ngại nguồn cung.
Mỹ ra đòn thuế 50%, dòng chảy cà-phê Brazil gần như ngưng trệ
Kết thúc tuần giao dịch vừa qua, nhóm nguyên liệu công nghiệp chứng kiến lực mua áp đảo trên toàn bộ 9 mặt hàng trong nhóm. Trong đó, giá hai mặt hàng cà-phê quay đầu tăng vọt.
Cụ thể, giá cà-phê Arabica trên sàn New York bứt phá gần 9% lên 6.819 USD/tấn - mức tăng mạnh nhất nhiều tháng trong khi giá cà-phê Robusta trên sàn London cũng leo 7% lên 3.561 USD/tấn.
Theo đó, giao thương cà-phê giữa Mỹ và Brazil hiện rơi vào trạng thái gần như tê liệt, khi mức thuế 50% do phía Mỹ áp đặt đối với cà-phê Brazil đã chính thức có hiệu lực. Hoạt động mua bán cà-phê trên thị trường nội địa Brazil cũng chuyển sang thế chờ đợi, với tâm lý thận trọng rõ nét từ phía nông dân.
Khảo sát của hãng tư vấn Safras & Mercado cho thấy, đầu tháng 7, nông dân Brazil mới chỉ bán khoảng 31% sản lượng của vụ 2025–2026, thấp hơn mức trung bình 5 năm cho cùng thời điểm.
Trước hệ quả từ chính sách thuế mới, các tổ chức đại diện ngành như Cecafé và Abics liên tục kêu gọi phía Mỹ miễn thuế cho mặt hàng cà-phê. Các đơn vị này nhấn mạnh thực tế Mỹ hầu như không sản xuất cà-phê ở quy mô thương mại nhưng lại là quốc gia tiêu thụ lớn nhất toàn cầu. Trong số hơn 24 triệu bao cà-phê Mỹ nhập mỗi năm, riêng Brazil chiếm khoảng 8,1 triệu bao - tức hơn 30% tổng nhu cầu của thị trường này.
Đề xuất của Cecafé và Abics là ít nhất cần miễn phần thuế bổ sung 40%, duy trì mức thuế 10% ban đầu nhằm bảo đảm tính cạnh tranh cho cà-phê Brazil trên thị trường Mỹ và hạn chế tối đa rủi ro cho xuất khẩu ngành hàng quan trọng này.
Về tình hình sản xuất, theo khảo sát vừa công bố của Safras & Mercado ngày 6/8, tiến độ thu hoạch cà-phê vụ 2025-2026 tại Brazil đã hoàn tất 94% diện tích, tăng 4 điểm phần trăm so với tuần trước. Thu hoạch cà-phê Robusta thực tế đã khép lại, trong khi Arabica cũng đạt tới 91% sản lượng dự kiến.
Dù tổng sản lượng cà-phê Brazil niên vụ này dự kiến duy trì tương đương so với vụ 2024-2025 nhờ lượng Robusta tăng mạnh, tình trạng tồn kho gần như bằng 0 cùng với sản lượng Arabica giảm sút rõ rệt được ghi nhận tại khu vực sản xuất.
Điều này cho thấy nhiều khả năng xuất khẩu cà-phê Brazil trong niên vụ mới sẽ sụt giảm đáng kể so với mức 41,36 triệu bao của vụ trước, đặc biệt ở mặt hàng Arabica, khi nguồn cung chủ lực này đối diện sức ép giảm sản lượng nghiêm trọng.
Trong khi đó, lượng tồn kho cà-phê Arabica được ICE giám sát tiếp tục giảm mạnh, trở thành lực đỡ quan trọng giúp giá Arabica phục hồi. Tính đến thứ Sáu, tồn kho Arabica đã giảm xuống chỉ còn 738.095 bao - mức thấp nhất trong vòng hơn 14 tháng qua.
Ngược lại, tồn kho cà-phê Robusta do ICE quản lý lại ghi nhận xu hướng tăng, tạo áp lực giảm giá cho mặt hàng này. Cụ thể, vào thứ Hai tuần trước, tồn kho Robusta đã vọt lên 7.029 lô, chạm vùng cao nhất trong một năm trở lại đây.
Tình hình thời tiết tại các vùng sản xuất cà-phê trên thế giới cần được tiếp tục theo dõi sát sao trong giai đoạn phát triển mùa vụ 2025-2026. Ở châu Á, sản lượng cà-phê Việt Nam dự kiến phục hồi nhờ các khoản đầu tư lớn hơn và điều kiện thời tiết tích cực, dù tháng 7 vừa qua ghi nhận khô hạn hơn so với bình thường.
Trong khi đó, các quốc gia Trung Mỹ được kỳ vọng có sản lượng tương đương hoặc tăng nhẹ so với vụ 2024-2025 do thời tiết thuận lợi và hiện tượng ENSO duy trì trạng thái trung tính. Tuy nhiên, Colombia có thể đối mặt với nguy cơ sản lượng giảm do mưa lớn kéo dài trong giai đoạn ra hoa.
Tại thị trường cà-phê trong nước, xuất khẩu cà-phê nhân xô trong giai đoạn 30/7–5/8 đạt hơn 13.500 tấn, giảm 30% so với tuần trước, với giá xuất khẩu FOB trung bình ở mức 4.536 USD/tấn.
Giá cà-phê nhân xô tại Tây Nguyên tiếp tục duy trì đà tăng tốt, thậm chí có thời điểm giá nội địa tăng trong bối cảnh giá cà-phê trên sàn London đang giảm. Hiện tồn kho nội địa đang ở mức rất thấp, khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc gom hàng để thực hiện các đơn hàng đã ký hợp đồng.
Bên cạnh đó, người trồng cà-phê hiện không bị áp lực tài chính nhiều như trước đây nhờ đa dạng hóa nguồn thu từ mô hình xen canh, đồng thời mức giá hiện tại vẫn chưa đủ hấp dẫn để họ xả nốt hàng vụ cũ.
Căng thẳng hạ nhiệt tạo áp lực lên giá năng lượng
Ở chiều ngược lại, sắc đỏ bao trùm toàn bộ nhóm năng lượng trong bối cảnh những diễn biến trong mối quan hệ Mỹ-Nga liên tục cho thấy những tín hiệu hạ nhiệt căng thẳng. Điều này đã giúp xoa dịu những lo ngại về tình trạng gián đoạn nguồn cung từ quốc gia có sản lượng dầu lớn thứ 2 thế giới.
Trong đó, giá hai mặt hàng dầu thô đã giảm 4/5 phiên giao dịch trong tuần này. Kết thúc tuần giao dịch, giá dầu WTI đã giảm tới 5,12%, rơi xuống mốc 63,88 USD/thùng; tương tự là giá dầu Brent với mức giảm tuần khoảng 4,42%, dừng ở mốc 66,59 USD/thùng. Tính đến hết phiên giao dịch ngày 7/8, giá dầu đã giảm 6 phiên liên tục.
Trong một động thái mới nhất vào ngày 8/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức công bố cuộc gặp mặt với Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ diễn ra vào ngày 15/8 tại bang Alaska, Mỹ. Đây là bước đi tiếp theo trong chuỗi các động thái nhằm xoa dịu căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Nga, bắt đầu từ những kết quả tích cực đạt được trong cuộc gặp giữa Tổng thống Putin và đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff vào ngày 6/8 vừa qua.
Cuộc gặp này được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội đàm phán nhằm hướng tới một thỏa thuận hòa bình tại Ukraine, đồng thời tạo điều kiện cho việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt áp lên dầu thô Nga và tăng cường nguồn cung mặt hàng này trên thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, chính quyền Tổng thống Trump vẫn duy trì các biện pháp trừng phạt đối với các khách hàng nhập khẩu dầu thô từ Nga nhằm duy trì áp lực kinh tế lên Moscow.
Vào cuối tháng 7, Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo về khả năng áp dụng thuế phạt qua các biện pháp thứ cấp lên tới 100% đối với hàng hóa từ những quốc gia vẫn duy trì giao thương với Nga, trong đó nổi bật là hai khách hàng lớn của dầu thô Nga là Trung Quốc và Ấn Độ. Những phát biểu này tạo áp lực lớn, làm dấy lên lo ngại rằng hai nền kinh tế châu Á có thể phải thay đổi nguồn cung dầu, điều có thể làm đứt gãy dòng chảy dầu thô từ Nga ra thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, viễn cảnh này vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng khi cả Trung Quốc và Ấn Độ đều đã lên tiếng phản đối các biện pháp trừng phạt và khẳng định quyền tự chủ trong việc quyết định chính sách giao thương quốc tế.
Bên cạnh đó, hai nước cũng đang có những dấu hiệu phục hồi quan hệ ngoại giao sau thời gian đóng băng kể từ năm 2020, tiêu biểu là chuyến công du quan trọng của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đến Trung Quốc, đánh dấu chuyến thăm đầu tiên trong 7 năm qua.
Một yếu tố quan trọng khác tạo sức ép giảm giá dầu trong những phiên giao dịch đầu tuần vừa qua chính là quyết định tăng sản lượng dầu tháng 9 của nhóm OPEC+. Ngày 3/8, OPEC+ đã thống nhất tăng sản lượng thêm 547.000 thùng/ngày, hoàn tất việc đảo ngược toàn bộ các đợt cắt giảm sản lượng lên tới 2,2 triệu thùng/ngày bắt đầu từ cuối năm 2023.
Giá dầu chỉ có sự hồi phục nhẹ trong phiên giao dịch cuối tuần sau khi Tổng thống Donald Trump công bố đề cử ông Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Mỹ, vào vị trí Thống đốc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) còn bỏ trống. Vị trí này đồng thời là ghế thành viên trong Ủy ban Thị trường Mở liên bang (FOMC), cơ quan quyết định chính sách lãi suất của FED. Việc ông Miran được kỳ vọng sẽ ủng hộ các chính sách cắt giảm lãi suất trên thị trường đã truyền tải tín hiệu tích cực, tạo kỳ vọng hoạt động kinh tế Mỹ sẽ được kích thích, qua đó tăng nhu cầu năng lượng, giúp giá dầu có động lực phục hồi.
Đối với thị trường trong nước, trong chiều ngày 7/8, Liên bộ Công thương-Tài chính đã công bố điều chỉnh tăng nhẹ giá xăng dầu bán lẻ; với hai mặt hàng xăng E5RON92 và RON95 đều được điều chỉnh tăng hơn 1%, trong khi giá dầu diesel giảm 1,41%.
Theo Liên bộ, các yếu tố chính ảnh hưởng tới đợt điều chỉnh đầu tháng 8 này bao gồm thông tin cập nhật về chính sách thuế của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu của các đối tác thương mại; OPEC+ quyết định tăng sản lượng khai thác dầu trong tháng 9; xung đột quân sự giữa Nga với Ukraine vẫn tiếp diễn… Liên bộ cũng không trích lập hay chi sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với tất cả các mặt hàng xăng dầu bán lẻ.
