Phóng viên (PV): Đồng chí cho biết những nền tảng cơ bản để định hình một Đồng Nai hiện đại, bền vững, hội nhập quốc tế trong giai đoạn tiếp theo?
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn: Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới có diện tích tự nhiên hơn 12,7 nghìn km2, dân số gần 4,5 triệu người. Tỉnh hội tụ nhiều lợi thế nổi bật về vị trí chiến lược trong kết nối bắc-nam và Đông Nam Bộ-Tây Nguyên; đồng thời sở hữu hệ thống hạ tầng quốc gia trọng điểm như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, hệ thống cảng sông-cảng biển, tuyến cao tốc bắc-nam, Vành đai 3, Vành đai 4. Những điều kiện đó không chỉ mở ra cơ hội phát triển, mà còn đặt ra trách nhiệm nặng nề đối với chúng ta trong việc định hình một Đồng Nai vừa hiện đại, vừa bền vững, vừa hội nhập quốc tế.
Đến nay tỉnh Đồng Nai có tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 38%, thấp hơn mức bình quân cả nước và chưa tương xứng với lợi thế sẵn có; sự phát triển còn thiếu cân đối giữa khu vực phía nam và phía bắc; tiến độ và chất lượng một số đồ án quy hoạch còn chậm, thiếu đồng bộ. Mặt khác, áp lực môi trường, hạ tầng ngày càng lớn, trong khi Đồng Nai cùng cả nước đã cam kết hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050… Nếu không có những bước đi đột phá, mạnh mẽ và quyết liệt để giải quyết những vấn đề trên, Đồng Nai sẽ khó tận dụng được thời cơ để bứt phá, thậm chí có nguy cơ tụt lại phía sau trong cuộc cạnh tranh khốc liệt của vùng Đông Nam Bộ.
PV: Đồng chí cho biết, định hướng quy hoạch tỉnh Đồng Nai đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 có những điểm nào đáng chú ý?
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn: Theo định hướng phát triển, đến năm 2030, toàn tỉnh sẽ có khoảng 35 phường, trong đó khu vực đô thị Biên Hòa giữ vai trò là khu đô thị trung tâm và đến năm 2050, số lượng phường dự kiến tăng lên khoảng 49 phường (đáp ứng tiêu chí tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã của thành phố trực thuộc trung ương), hình thành mạng lưới đa trung tâm, bảo đảm phát triển cân đối giữa bắc và nam tỉnh. Đây là cơ hội để Đồng Nai khẳng định vị thế là trung tâm công nghiệp-dịch vụ-logistics-đô thị hiện đại của cả nước.
Định hướng phát triển đô thị tỉnh Đồng Nai tập trung vào ba trục động lực chính: Sân bay Long Thành sẽ trở thành đô thị thông minh, trung tâm thương mại-dịch vụ-logistics và công nghiệp công nghệ cao mang tầm quốc tế; đô thị Biên Hòa sẽ phát triển mạnh thương mại dịch vụ ven sông, sẵn sàng tiếp nhận dân cư và đầu tư từ TP Hồ Chí Minh; Nhơn Trạch được định vị là đô thị vệ tinh-trung chuyển chiến lược. Trục phía tây-bắc: dọc Quốc lộ 13 nối Chơn Thành-Bình Long-Lộc Ninh-cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, tạo hành lang phát triển đô thị công nghiệp và thương mại biên giới. Và trục phía bắc-đông bắc được xác định phát triển theo mô hình đô thị sinh thái-bản sắc-văn minh, đô thị công nghiệp, kết hợp thương mại và chế biến nông sản.
Và mục tiêu đến năm 2026, toàn tỉnh phải hoàn thành 100% các đồ án quy hoạch chung đô thị và quy hoạch chung xây dựng xã, chấm dứt tình trạng phát triển tự phát, manh mún. Đồng thời, tỷ lệ đô thị hóa được nâng từ 38% hiện nay lên khoảng 55%, tiến gần hơn với mức của Thành phố Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ.
PV: Để đạt được mục tiêu đề ra, trong giai đoạn 2025-2030, chúng ta phải làm gì thưa đồng chí?
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn: Chúng tôi xác định quy hoạch và phát triển đô thị chính là khâu đột phá chiến lược, là chìa khóa vàng để mở ra không gian phát triển mới cho tỉnh Đồng Nai. Ngành đã xây dựng hai khâu đột phá chiến lược, gồm: Phát triển Long Thành trở thành “thành phố sân bay toàn cầu” theo mô hình aerotropolis và hình thành hành lang đô thị xanh-thông minh Biên Hòa-Nhơn Trạch-Long Khánh-Trảng Bom, được xem như trục đô thị động lực cấp quốc gia, kết nối trực tiếp với TP Hồ Chí Minh và Tây Nguyên. Đây sẽ là hạt nhân tăng trưởng mới, nơi hội tụ logistics quốc tế, trung tâm thương mại, công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ toàn cầu và là “xương sống đô thị” mới, lan tỏa động lực phát triển toàn vùng.
Để hai khâu đột phá trên trở thành hiện thực, chúng ta cần triển khai đồng bộ một số nhóm giải pháp then chốt: Trước hết, phải đổi mới tư duy quy hoạch, bảo đảm mọi đồ án được lập theo mô hình đô thị xanh-thông minh, ứng dụng công nghệ số, GIS, AI, IoT trong quản lý. Song song với đó, tỉnh cần tập trung phát triển hạ tầng đô thị đồng bộ, ưu tiên các dự án cao tốc, vành đai, cảng, sân bay, cũng như hệ thống giao thông công cộng hiện đại.
Song song với đó, phải siết chặt quản lý phát triển đô thị, xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu quy hoạch đô thị Đồng Nai trên nền tảng số, công khai minh bạch để người dân và doanh nghiệp có thể tiếp cận, giám sát. Cuối cùng là phát huy vai trò của liên kết vùng và huy động nguồn lực, trong đó phối hợp chặt chẽ với TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận, hình thành chuỗi đô thị-công nghiệp-logistics Đông Nam Bộ, cùng chia sẻ lợi ích, cùng phát triển bền vững.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
