Đây là một trong những nội dung quan trọng trong Kế hoạch thực hiện Quyết định số 2014/QĐ-TTg ngày 12/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Theo kế hoạch, Bộ Tài chính giao Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phối hợp với Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam cùng các sở giao dịch chứng khoán nghiên cứu và triển khai thí điểm cơ chế bán khống có kiểm soát trong giai đoạn 2026-2028. Cùng với đó, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục hoàn thiện những điều kiện kỹ thuật và pháp lý cần thiết cho việc vay, cho vay chứng khoán, tạo cơ sở cho hoạt động giao dịch mới vận hành an toàn, hiệu quả.
Việc cho phép giao dịch bán khống là bước đi quan trọng nhằm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng thị trường của các tổ chức quốc tế như FTSE Russell và MSCI. Không chỉ là thay đổi về mặt kỹ thuật, đây còn là điều kiện cần để thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần hơn tới các chuẩn mực quốc tế, hướng tới mục tiêu xây dựng thị trường vốn minh bạch, hiện đại, có sức cạnh tranh cao vào năm 2030.
Hiện nay, thị trường cơ sở trong nước chưa cho phép nghiệp vụ bán khống, được xem là một trong những yếu tố hạn chế quá trình nâng hạng. Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, khi được triển khai, cơ chế này sẽ góp phần tăng thanh khoản, đa dạng hóa chiến lược đầu tư, đồng thời nâng cao sức hấp dẫn đối với dòng vốn quốc tế.
Bán khống cho phép nhà đầu tư giao dịch hai chiều, có cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận trong cả giai đoạn thị trường tăng hoặc giảm, qua đó góp phần ổn định thanh khoản và hạn chế những biến động giá bất thường.
Cùng với việc nghiên cứu áp dụng bán khống, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đang hoàn thiện cơ chế tài khoản giao dịch tổng và xem xét bỏ quy định ký quỹ trước giao dịch. Đây là những yêu cầu kỹ thuật quan trọng trong bộ tiêu chí nâng hạng thị trường, đồng thời là bước chuẩn bị cần thiết để thị trường chứng khoán Việt Nam hội nhập sâu hơn với thông lệ quốc tế.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý tiếp tục xây dựng cơ chế đối tác bù trừ trung tâm và nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, bảo đảm hoạt động thanh toán, bù trừ và quản lý rủi ro vận hành thông suốt, an toàn. Do đặc thù của nghiệp vụ bán khống có thể làm gia tăng rủi ro trong những giai đoạn thị trường nhạy cảm, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẳng định, sẽ triển khai theo hướng có kiểm soát, với quy định chặt chẽ về tỷ lệ ký quỹ, hạn mức vay mượn và danh mục chứng khoán đủ điều kiện.
Việc nghiên cứu và triển khai cơ chế bán khống từ năm 2026 thể hiện quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc hoàn thiện cấu trúc và chất lượng thị trường vốn Việt Nam. Đây là bước đi mang tính nền tảng, góp phần hiện đại hóa hạ tầng giao dịch, thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, đồng thời khẳng định nỗ lực của Việt Nam trong mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán lên chuẩn mới nổi trong thời gian tới.
