Miệt mài với những bài thuốc dân gian
Chị Đoàn Thị Tuần công tác tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Kon Tum và là Chủ tịch Hội Đông y tỉnh Kon Tum. Năm 1991, tốt nghiệp Trường đại học Y Hà Nội, chị Tuần về nhận công tác tại BVĐK tỉnh Kon Tum. Ngày ấy, Kon Tum là tỉnh mới được chia tách, cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho việc khám và điều trị còn gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi, nguồn nguyên liệu, dược liệu phục vụ chữa bệnh ngày càng cạn kiệt. Nhưng, bằng những kiến thức được trang bị ở trường, cộng thêm niềm say mê tìm tòi nghiên cứu, chị đã cùng đồng nghiệp tìm kiếm, thử nghiệm những phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh phù hợp với điều kiện địa phương. Đồng thời, chị cũng thường xuyên ghi chép, thống kê những cây thuốc, những bài thuốc quý, có công dụng tốt trong nhân dân. Vì thế, chị đã được cấp trên phân công phụ trách khoa Đông y BVĐK Kon Tum.
Kể từ ngày được đảm nhiệm công việc mới, trước những khó khăn của ngành đông y tỉnh nhà, chị Tuần đã nung nấu ý tưởng sưu tầm các bài thuốc có trong dân gian để phục vụ cho việc chữa bệnh. Được sự tư vấn, động viên khích lệ của PGS, TS Nguyễn Tập (công tác tại Viện Dược liệu), tháng 4 năm 2012, chị Tuần bàn bạc với các hội viên Hội Đông y Kon Tum triển khai thực hiện Đề tài “Điều tra sưu tầm các bài thuốc dân gian tại Kon Tum”. Với mục đích sưu tập những bài thuốc hay, những cây thuốc quý sẵn có trong dân gian hiện đang được bà con các dân tộc thiểu số (DTTS) dùng chữa bệnh để truyền bá và lưu giữ.
Chị cùng các cộng sự đã lặn lội đến 36 thôn, làng thuộc chín huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Kon Tum để ghi chép và phỏng vấn. Từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2012, với việc gặp gỡ và trao đổi gần 500 người, đã có 53 bài thuốc dân gian được chị sưu tầm từ bà con DTTS.
Bên cạnh đó, mỗi lần gặp bệnh nhân chữa khỏi các bệnh khó chữa, hoặc nghe họ kể lại về những công dụng của các cây thuốc ở các địa phương lân cận như Gia Lai, Quảng Nam, v.v. chị Tuần đã ghi chép và sưu tầm được 16 bài thuốc chữa bệnh dân gian khác. Trong đó, một số bài thuốc rất có giá trị trong nghiên cứu y học. Đó là các bài thuốc ngừa thai cho phụ nữ bằng lá cây gừng núi hay giải độc lá ngón của cộng đồng người dân tộc Dẻ Triêng ở xã Đác Choong (huyện Đác Glây); các bài thuốc chữa bệnh hắc lào bằng cây kiến cò hay chữa đau khớp bằng cây thuốc của dân tộc Mường ở xã Đác Long (huyện Đác Glây); bài thuốc chữa bệnh đau lưng bằng quả chuối hột rừng của dân tộc Gia Rai... Theo chị, đây là những bài thuốc đơn giản và dễ sử dụng trong các gia đình; có nguồn gốc từ thực vật, cây cỏ ta thường bắt gặp, hoặc những loại rau, cây ăn quả mình ăn uống hằng ngày.
Động lực của những đam mê
Thành công là vậy, nhưng khó khăn trong việc sưu tầm đối với chị và cộng sự cũng không hề nhỏ. Chẳng hạn như: Đường sá đi lại tại các làng đồng bào DTTS phức tạp, khó khăn; một số cây thuốc, bài thuốc rất nhiều công dụng nhưng bà con DTTS lại không biết tên; việc “bất đồng ngôn ngữ” nên khi tiếp cận với những người lớn tuổi rất khó; một số phương thuốc bí truyền không được họ tiết lộ...
Khi được hỏi: Khó khăn là thế, động lực nào khiến chị đam mê tìm tòi nghiên cứu và sưu tầm các cây thuốc, những bài thuốc dân gian và trở nên thành công đến vậy?
Chị Tuần chia sẻ: Qua thời gian công tác cho thấy, hiệu quả từ các bài thuốc Đông y đem lại cho người bệnh là rất cao nhưng không có tác dụng phụ, chứ không phải là “con dao hai lưỡi” như thuốc Tây. Trong khi đó, Kon Tum là địa phương có nguồn dược liệu rất phong phú; trong cộng đồng các DTTS ở đây lại có rất nhiều bài thuốc, cây thuốc hay... Bên cạnh việc các vườn thuốc Nam chưa phát triển, nguồn dược liệu để chữa bệnh tại các bệnh viện, các trung tâm y tế thường phải nhập từ bên ngoài vào, giá thành rất cao... đã khiến chị Tuần đam mê với Đề tài này.
Hơn 23 năm gắn bó với nghề, say mê nghiên cứu, sáng tạo trong khám và điều trị bệnh tật, tận tâm với bệnh nhân, tận tụy với nghề... tháng 8 năm 2013, chị Tuần được đề bạt giữ chức Phó Giám đốc BVĐK Kon Tum. Đặc biệt, trong dịp kỷ niệm 59 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27-2) vừa qua, chị là người phụ nữ duy nhất ở Kon Tum được tặng thưởng danh hiệu “Thầy thuốc Ưu tú”. Đây là vinh dự, là niềm vui lớn lao, phần thưởng xứng đáng cho sự tận tâm của nữ bác sĩ Đoàn Thị Tuần.
