CHÌA KHÓA THỂ CHẾ CHO GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN MỚI

Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 không chỉ là sự điều chỉnh chính sách mang tính kỹ thuật, mà là một quyết sách có ý nghĩa chiến lược đối với Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn phát triển mới. Khi không gian đô thị–kinh tế được mở rộng, yêu cầu về một khung thể chế đủ mạnh, đủ linh hoạt để tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực và tạo động lực tăng trưởng đặt ra cấp thiết. Nghị quyết 98 sửa đổi được kỳ vọng trở thành đòn bẩy thể chế quan trọng, giúp Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu, dẫn dắt tăng trưởng và đổi mới của cả nước.

Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15. (Ảnh: Phạm Thắng)

Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15. (Ảnh: Phạm Thắng)

Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 11/12/2025 là kết quả của quá trình tổng kết thực tiễn triển khai cơ chế đặc thù đối với Thành phố Hồ Chí Minh trong hơn hai năm qua. Thực tiễn cho thấy, trong bối cảnh Thành phố đã bước sang giai đoạn phát triển mới sau hợp nhất, quy mô dân số và không gian kinh tế–đô thị gia tăng nhanh, nhiều cơ chế của Nghị quyết 98/2023/QH15 đã bộc lộ giới hạn, chưa theo kịp yêu cầu phát triển của một siêu đô thị đang định hình vai trò trung tâm kinh tế, tài chính, khoa học–công nghệ của khu vực.

Trung tâm Tài chính quốc tế đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Trung tâm Tài chính quốc tế đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Việc sửa đổi Nghị quyết 98 vì vậy không chỉ nhằm khắc phục những vướng mắc cụ thể, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị của Quốc hội và Chính phủ trong việc tiếp tục trao cho Thành phố Hồ Chí Minh những công cụ thể chế vượt trội, tương xứng với vai trò, vị thế và trách nhiệm của đầu tàu kinh tế cả nước.

Khu chế xuất Tân Thuận.

Khu chế xuất Tân Thuận.

MỞ RỘNG KHÔNG GIAN THỂ CHẾ, GIA TĂNG QUYỀN CHỦ ĐỘNG CHO THÀNH PHỐ

Nghị quyết 98 sửa đổi được xây dựng trên cơ sở yêu cầu phát triển thực tiễn của Thành phố Hồ Chí Minh, với trọng tâm là mở rộng quyền chủ động, tăng tính linh hoạt trong quản lý và điều hành, đồng thời rút ngắn quy trình, thủ tục để đẩy nhanh triển khai các dự án phát triển. Các cơ chế mới tập trung vào những lĩnh vực then chốt như quy hoạch, tài chính–ngân sách, phát triển đô thị, thu hút đầu tư chiến lược và đổi mới mô hình quản trị đô thị.

Việc ứng dụng phần mềm quản lý và các hệ thống báo cáo tự động cũng giúp công tác giải quyết phản ánh trở nên chính xác và minh bạch hơn.

Việc ứng dụng phần mềm quản lý và các hệ thống báo cáo tự động cũng giúp công tác giải quyết phản ánh trở nên chính xác và minh bạch hơn.

Một trong những điểm nhấn có ý nghĩa nền tảng là cơ chế chỉ lập một quy hoạch tổng thể Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở cụ thể hóa các nội dung của quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và tích hợp các quy hoạch chuyên ngành. Cách tiếp cận này không chỉ khắc phục tình trạng chồng chéo, kéo dài trong công tác quy hoạch, mà còn tạo ra một khung phát triển thống nhất, linh hoạt, phù hợp với yêu cầu vận hành của một siêu đô thị hiện đại.

Nghị quyết 98 sửa đổi góp phần phát triển và hoàn thiện đồng bộ hạ tầng giao thông, đồng thời đẩy mạnh du lịch đô thị, qua đó tạo động lực mới và nền tảng vững chắc cho sự phát triển nhanh, bền vững của Thành phố.

Nghị quyết 98 sửa đổi góp phần phát triển và hoàn thiện đồng bộ hạ tầng giao thông, đồng thời đẩy mạnh du lịch đô thị, qua đó tạo động lực mới và nền tảng vững chắc cho sự phát triển nhanh, bền vững của Thành phố.

Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn, việc hợp nhất và tích hợp quy hoạch có thể rút ngắn từ một đến hai năm trong chu trình chuẩn bị dự án đầu tư, qua đó cải thiện đáng kể môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của Thành phố Hồ Chí Minh trong thu hút nguồn lực trong nước và quốc tế.

Song song với đó, Nghị quyết sửa đổi thể hiện rõ tinh thần phân cấp mạnh, phân quyền sâu. Thành phố Hồ Chí Minh được trao thêm quyền quyết định và chịu trách nhiệm trong nhiều lĩnh vực quan trọng, qua đó giảm tình trạng “xin–cho”, hạn chế tâm lý chờ hướng dẫn, tạo điều kiện để bộ máy chính quyền vận hành nhanh nhạy, sát thực tiễn hơn.

KHU THƯƠNG MẠI TỰ DO, TRỤ CỘT TĂNG TRƯỞNG TRONG MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN MỚI

Một điểm mới mang tính đột phá của Nghị quyết 98 sửa đổi là cơ chế hình thành Khu Thương mại tự do (FTZ). Theo đó, FTZ không chỉ là một khu vực ưu đãi kinh tế đơn thuần, mà được định hình như một “đặc khu thể chế”, nơi Thành phố Hồ Chí Minh có thể thí điểm các chính sách vượt trội về thương mại, tài chính, logistics, công nghệ cao, trung tâm nghiên cứu và phát triển, cùng các dịch vụ chất lượng cao.

Thành phố Hồ Chí Minh đã được xem xét thí điểm các chính sách vượt trội về thương mại, tài chính, logistics, công nghệ cao, nghiên cứu và phát triển, cũng như các dịch vụ chất lượng cao.

Thành phố Hồ Chí Minh đã được xem xét thí điểm các chính sách vượt trội về thương mại, tài chính, logistics, công nghệ cao, nghiên cứu và phát triển, cũng như các dịch vụ chất lượng cao.

Với các ưu đãi thuế cạnh tranh ở mức cao trong khu vực, như thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn thuế bốn năm đầu và giảm 50% số thuế phải nộp trong chín năm tiếp theo; giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong mười năm đối với chuyên gia, nhà khoa học, FTZ được kỳ vọng sẽ tạo ra sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Khu chế xuất Tân Thuận.

Khu chế xuất Tân Thuận.

Quan trọng hơn, việc hình thành FTZ đánh dấu bước chuyển trong mô hình tăng trưởng của Thành phố Hồ Chí Minh, từ dựa chủ yếu vào công nghiệp–dịch vụ truyền thống sang mô hình phát triển dựa trên tri thức, công nghệ, đổi mới sáng tạo và giá trị gia tăng cao, phù hợp với xu thế kinh tế số và kinh tế xanh.

ĐÔ THỊ ĐỊNH HƯỚNG GIAO THÔNG CÔNG CỘNG

Nghị quyết 98 sửa đổi cũng bổ sung các cơ chế vượt trội trong phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD). Đây được xem là giải pháp mang tính hệ thống, vừa giải quyết bài toán quy hoạch và tổ chức không gian đô thị, vừa khai thác hiệu quả giá trị gia tăng từ đất đai để tái đầu tư cho hạ tầng.

TOD được xem là bước đột phá quan trọng, mở ra khả năng huy động nguồn lực lớn mà không làm gia tăng nợ công.

TOD được xem là bước đột phá quan trọng, mở ra khả năng huy động nguồn lực lớn mà không làm gia tăng nợ công.

Theo các đánh giá, mỗi năm Thành phố Hồ Chí Minh cần huy động từ 8 đến 12 tỷ USD để thực hiện các dự án hạ tầng và phát triển chiến lược, trong khi ngân sách Thành phố mới chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu. Cơ chế cho phép Thành phố sử dụng 100% nguồn thu từ đất đai gắn với TOD để đầu tư cho giao thông công cộng được xem là bước đột phá quan trọng, mở ra khả năng huy động nguồn lực lớn mà không làm gia tăng nợ công.

NHU CẦU VÀ NGUỒN LỰC ĐẦU TƯ HẠ TẦNG

💰

Nhu cầu vốn chiến lược hằng năm

8 - 12
Tỷ USD
⚖️

Khả năng cân đối từ ngân sách Thành phố Hồ Chí Minh

30%

Mức đáp ứng hiện tại

🚀

Cơ chế mới đột phá

100%
NGUỒN THU ĐẤT TOD

Sử dụng toàn bộ nguồn thu này để đầu tư giao thông công cộng.

Nghị quyết mới cũng đơn giản hóa quy trình quy hoạch, trình tự, thủ tục đăng ký và lựa chọn nhà đầu tư chiến lược. Đồng thời, bổ sung 11 nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, tập trung vào các dự án đầu tư lớn, mang tính dẫn dắt trong phát triển hạ tầng giao thông, du lịch, đô thị, logistics, bảo vệ môi trường. Điều này là vô cùng cần thiết bởi thực tiễn phát triển Thành phố đang rất cần những “doanh nghiệp đại bàng” đặc biệt là hiện nay Thành phố đang chuyển từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, dựa trên đổi mới sáng tạo, kinh tế số và kinh tế xanh.

Phối cảnh Cảng Cần Giờ.

Phối cảnh Cảng Cần Giờ.

CẦN CHỦ ĐỘNG VƯỢT QUA THÁCH THỨC

Bên cạnh những cơ hội lớn, việc triển khai Nghị quyết 98 sửa đổi cũng đặt ra không ít thách thức. Trước hết là yêu cầu nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức trong điều kiện phân quyền mạnh. Nếu không đi kèm với cơ chế giám sát và trách nhiệm giải trình rõ ràng, nguy cơ lạm quyền hoặc tâm lý e ngại, né tránh trách nhiệm có thể phát sinh.

Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường ứng dụng chuyển đổi số nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.

Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường ứng dụng chuyển đổi số nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.

Ngoài ra, sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa khu vực nội đô hiện hữu và các vùng mới sáp nhập đòi hỏi Thành phố Hồ Chí Minh phải có quy hoạch tích hợp và cơ chế điều phối nguồn lực hợp lý, bảo đảm phát triển hài hòa, lan tỏa lợi ích đến toàn bộ không gian đô thị.

BẮT TAY NGAY VÀO TRIỂN KHAI QUYẾT LIỆT

Cơ chế đặc thù mới dành cho Thành phố đã rất rõ ràng và giờ là lúc Thành phố đưa vào thực tiễn vận hành để khai thác lợi thế này sao cho hiệu quả.

Cuộc họp tối 12/12 triển khai Nghị quyết 98 sửa đổi tại Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

Cuộc họp tối 12/12 triển khai Nghị quyết 98 sửa đổi tại Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

Ngay sau khi Nghị quyết được thông qua, tối 12/12/2025, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức họp khẩn để chuẩn bị các bước triển khai. Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Nguyễn Văn Được yêu cầu các sở, ngành triển khai song song các phần việc, không chờ đợi, bảo đảm hoàn tất các nội dung cần thiết trước kỳ họp Hội đồng nhân dân Thành phố cuối tháng 12/2025, khi Nghị quyết chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

"Thành phố chỉ xin cơ chế, không xin tiền và sẵn sàng là nơi thí điểm các cơ chế, là ‘phòng thí nghiệm’ chính sách. Thành phố xác định các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội chỉ là công cụ, là điều kiện cần. Các cơ chế đặc thù chỉ phát huy hiệu quả khi đội ngũ cán bộ chủ động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Thành phố cam kết sẽ nỗ lực triển khai quyết liệt các cơ chế, chính sách mới với tinh thần trách nhiệm cao nhất".

Đồng chí NGUYỄN VĂN ĐƯỢC

Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh

📜

HÀNH TRÌNH HÌNH THÀNH NGHỊ QUYẾT SỬA ĐỔI 98

Thành phố Hồ Chí Minh

24/6/2023
Quốc hội thông qua Nghị quyết 98/2023/QH15 với 44 cơ chế đặc thù.
1/7/2025
Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất ba địa phương, bước vào giai đoạn phát triển mới.
2/8/2025
Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98.
12/8/2025
Thủ tướng đồng ý chủ trương nghiên cứu sửa đổi.
17/9/2025
Ủy ban nhân dân Thành phố gửi Bộ Tài chính đề xuất xây dựng Nghị quyết sửa đổi.
20/10/2025
Bộ Tài chính hoàn tất báo cáo tác động.
24/11/2025
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận dự thảo.
3–8/12/2025
Quốc hội thảo luận.
11/12/2025
Nghị quyết được thông qua với 91,54% đại biểu tán thành.
Kết quả biểu quyết
91,54%
Đại biểu Quốc hội tán thành

Nguồn: Quốc hội Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam

MỘT SỐ CHỈ TIÊU KINH TẾ CHỦ YẾU NĂM 2026

📈
> 10% Tốc độ tăng trưởng GRDP
💰
9.800 USD GRDP bình quân đầu người
🏗️
~ 30% Tổng vốn đầu tư xã hội
(So với GRDP)
💻
≥ 30% Tỷ trọng Kinh tế số
(Trong GRDP)

Nghị quyết 98 sửa đổi không chỉ mở rộng thẩm quyền cho Thành phố Hồ Chí Minh, mà còn là phép thử quan trọng đối với năng lực quản trị, bản lĩnh điều hành và tinh thần dấn thân của một siêu đô thị đầu tàu. Thể chế chỉ thực sự trở thành động lực khi được vận hành bởi một bộ máy đủ năng lực, minh bạch và dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Các giải pháp được triển khai nhằm cải thiện đáng kể môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của Thành phố Hồ Chí Minh trong thu hút nguồn lực trong nước.

Các giải pháp được triển khai nhằm cải thiện đáng kể môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của Thành phố Hồ Chí Minh trong thu hút nguồn lực trong nước.

Trong giai đoạn phát triển mới, khi quyền hạn đã được mở rộng, trách nhiệm của Thành phố Hồ Chí Minh cũng lớn hơn. Thành công của Nghị quyết 98 sửa đổi sẽ được đo đếm không chỉ bằng các con số tăng trưởng, mà bằng chất lượng sống của người dân, sức cạnh tranh của nền kinh tế đô thị và khả năng tạo động lực lan tỏa cho cả nước. Với truyền thống năng động, sáng tạo và khát vọng vươn lên, Thành phố Hồ Chí Minh được kỳ vọng tiếp tục đi trước một bước, khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế, trung tâm đổi mới sáng tạo và điểm tựa phát triển của đất nước trong thời kỳ mới.

Chỉ đạo sản xuất: Lê Nam Tư
Tổ chức sản xuất: Tùng Quang
Nội dung: Vương Lê, Tất Đạt
Ảnh: Tùng Anh, Thế Anh
Trình bày: Tùng Anh