NỀN MÓNG QUYẾT ĐỊNH VỊ THẾ TRUNG TÂM VI MẠCH
Bán dẫn là ngành công nghiệp có tính chiến lược đặc biệt, nơi vốn đầu tư lớn và công nghệ hiện đại có thể mua sắm, nhà máy có thể xây dựng trong vài năm, nhưng nguồn nhân lực chất lượng cao lại cần cả một quá trình dài bồi đắp. Trong bối cảnh đó, nhiều quốc gia và đô thị đã xác định nhân lực là yếu tố then chốt quyết định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Là trung tâm kinh tế, khoa học và công nghệ hàng đầu của cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh đang lựa chọn con đường phát triển bền vững và mang tính nền tảng.
Là trung tâm kinh tế, khoa học và công nghệ hàng đầu của cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh đang lựa chọn con đường phát triển bền vững và mang tính nền tảng.
Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, bài toán nhân lực vi mạch càng trở nên cấp thiết khi thành phố đang là nơi tập trung đông nhất các doanh nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Hơn một thập kỷ hiện diện của Intel cùng hàng loạt tập đoàn lớn như Marvell, Synopsys, Renesas, Qorvo đã tạo nền tảng ban đầu cho lực lượng lao động vi mạch trong nước. Tuy nhiên, khoảng trống về đội ngũ thiết kế chip tiên tiến, nghiên cứu và phát triển, cũng như các tổng công trình sư vẫn rất lớn.
Chip bán dẫn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.
Chip bán dẫn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.
Chính vì vậy, Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ đặt mục tiêu số lượng, mà còn xác định rõ trọng tâm đào tạo là các khâu có giá trị gia tăng cao như thiết kế vi mạch, kiểm thử, đóng gói và tích hợp hệ thống. Đây là bước đi thể hiện tầm nhìn dài hạn, hướng tới việc chuyển vai trò từ gia công sang tham gia thực chất vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Mục tiêu nhân lực bán dẫn
Thành phố Hồ Chí Minh
Lĩnh vực tập trung
- Thiết kế vi mạch
- Kiểm thử (Testing)
- Đóng gói (Packaging)
- Tích hợp hệ thống
Mục tiêu chiến lược
Hình thành lực lượng kỹ sư nòng cốt cho các khâu giá trị gia tăng cao trong chuỗi cung ứng.
TỪ CHỈ TIÊU ĐÀO TẠO ĐẾN THAM VỌNG CHUỖI GIÁ TRỊ
Điểm đáng chú ý trong chiến lược của Thành phố Hồ Chí Minh là cách tiếp cận đồng thời hai mục tiêu: đáp ứng nhu cầu trước mắt của các doanh nghiệp đang hoạt động, và xây dựng năng lực nội sinh cho tương lai dài hạn. Nhân lực không chỉ phục vụ các dự án hiện tại, mà còn là nền móng để thành phố từng bước làm chủ công nghệ, tham gia vào các khâu lõi của ngành vi mạch.
Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai kế hoạch thành lập Liên minh nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn điện tử giai đoạn 2025-2030, nhằm xây dựng nền tảng vững chắc cho ngành và thúc đẩy sự phát triển công nghệ.
Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai kế hoạch thành lập Liên minh nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn điện tử giai đoạn 2025-2030, nhằm xây dựng nền tảng vững chắc cho ngành và thúc đẩy sự phát triển công nghệ.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Thành phố Hồ Chí Minh đang xúc tiến thành lập Liên minh nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn điện tử giai đoạn 2025 đến 2030. Liên minh này được kỳ vọng trở thành đầu mối kết nối ba trụ cột Nhà nước, Nhà trường và Doanh nghiệp, từ hoạch định chính sách, xây dựng chương trình đào tạo đến sử dụng và phát triển nhân lực.
Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp nhận nhiều phòng thí nghiệm hiện đại và bằng sáng chế vi mạch từ các tập đoàn hàng đầu thế giới.
Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp nhận nhiều phòng thí nghiệm hiện đại và bằng sáng chế vi mạch từ các tập đoàn hàng đầu thế giới.
Song song đó, Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh đã được chuyển giao nhiều phòng thí nghiệm hiện đại và bằng sáng chế vi mạch từ các tập đoàn hàng đầu thế giới. Đây là lợi thế đặc biệt, giúp các chương trình đào tạo kỹ sư vi mạch gắn chặt hơn với thực tiễn công nghiệp, rút ngắn khoảng cách giữa giảng đường và nhà máy.
"Phát triển nguồn nhân lực vi mạch là quá trình bền bỉ, không thể nóng vội. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị rõ ràng và sự đồng hành của các tập đoàn quốc tế, Thành phố Hồ Chí Minh đang đứng trước cơ hội hiếm có để bứt phá".
TS NGUYỄN MINH SƠN
Trưởng khoa Kỹ thuật Máy tính Trường Đại học Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
CHÍNH SÁCH ĐẶC THÙ VÀ CƠ HỘI BỨT PHÁ
Ở góc độ cạnh tranh khu vực, các chuyên gia cũng cảnh báo, Thành phố Hồ Chí Minh đang chịu áp lực ngày càng lớn từ các quốc gia láng giềng như Maaysia và Indonesia–những nơi đang thu hút mạnh dòng vốn FDI vào ngành chip. Thiếu hụt nhân lực chất lượng cao có thể ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của thành phố nếu không được giải quyết kịp thời.
Để giữ vững cạnh tranh, Thành phố Hồ Chí Minh cần giải quyết tình trạng thiếu nhân lực chất lượng cao thông qua đầu tư vào giáo dục và đào tạo.
Để giữ vững cạnh tranh, Thành phố Hồ Chí Minh cần giải quyết tình trạng thiếu nhân lực chất lượng cao thông qua đầu tư vào giáo dục và đào tạo.
Để duy trì khả năng cạnh tranh, Thành phố Hồ Chí Minh phải giải quyết tình trạng thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao bằng cách đầu tư vào giáo dục, đào tạo và phát triển lực lượng lao động. Những nỗ lực hợp tác giữa các nhà lãnh đạo ngành, tổ chức giáo dục và cơ quan chính phủ có thể giúp xây dựng nguồn lực bền vững. Bên cạnh đó, đưa ra mức lương cạnh tranh và cải thiện điều kiện làm việc có thể giúp giữ chân các nhân sự lành nghề, bảo đảm tăng trưởng liên tục của thành phố trong lĩnh vực vi mạch. Bằng cách giải quyết những thách thức này, Thành phố Hồ Chí Minh có thể củng cố vị thế của mình trong ngành vi mạch toàn cầu và duy trì khả năng cạnh tranh giữa áp lực ngày càng gay gắt từ các nước láng giềng.
Thành phố thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường công nghệ.
Thành phố thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường công nghệ.
Một trong những lợi thế lớn của Thành phố Hồ Chí Minh là cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 98 năm 2023 của Quốc hội. Đây được xem là đòn bẩy thể chế quan trọng, cho phép thành phố chủ động hơn trong thu hút đầu tư, phát triển khoa học công nghệ và đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường hợp tác đào tạo với doanh nghiệp, áp dụng chính sách ưu đãi thuế cho các công ty phát triển nhân lực và xây dựng cơ chế thu hút người tài.
Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường hợp tác đào tạo với doanh nghiệp, áp dụng chính sách ưu đãi thuế cho các công ty phát triển nhân lực và xây dựng cơ chế thu hút người tài.
Nếu tận dụng tốt cơ chế đặc thù, thành phố không chỉ giải được bài toán thiếu hụt nhân lực trước mắt, mà còn đặt nền móng cho mô hình tăng trưởng mới dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Từ phía doanh nghiệp, đại diện Tập đoàn Qorvo Việt Nam, cho rằng để giải tỏa cơn khát nhân lực vi mạch, Thành phố Hồ Chí Minh cần đẩy mạnh hợp tác đào tạo với doanh nghiệp, có chính sách ưu đãi thuế cho các công ty đầu tư phát triển nhân lực và cơ chế đủ mạnh để thu hút người tài.
Thành phố Hồ Chí Minh hình thành các viện nghiên cứu và trung tâm thiết kế vi mạch quốc gia, là nơi hội tụ nhân tài, phát triển sở hữu trí tuệ và kết nối nghiên cứu với sản xuất.
Thành phố Hồ Chí Minh hình thành các viện nghiên cứu và trung tâm thiết kế vi mạch quốc gia, là nơi hội tụ nhân tài, phát triển sở hữu trí tuệ và kết nối nghiên cứu với sản xuất.
Theo đó, việc gắn kết đội ngũ kỹ sư trẻ trong nước với các chuyên gia giàu kinh nghiệm từ những quốc gia đi trước về bán dẫn là yếu tố then chốt để tạo bước nhảy vọt, giúp rút ngắn quá trình học hỏi và tránh tình trạng phát triển dàn trải.
"Đào tạo nhân lực vi mạch cần gắn chặt với doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp tham gia sâu, chất lượng nhân lực sẽ được nâng lên rõ rệt và sát với nhu cầu thực tế".
Ông TRỊNH KHẮC HUỀ
Tổng Giám đốc Qorvo Việt Nam
NHÂN LỰC VI MẠCH VÀ KHÁT VỌNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Từ góc nhìn học thuật và chiến lược dài hạn, các chuyên gia nhận định, hệ sinh thái công nghiệp vi mạch của Thành phố Hồ Chí Minh cần được phát triển đồng bộ trên sáu trụ cột:
• Thứ nhất là một chương trình phát triển nguồn nhân lực quy mô lớn, tập trung vào đào tạo gắn với công nghệ tiên tiến nhất thế giới. Các trường đại học và viện nghiên cứu cần liên kết sâu với các tập đoàn toàn cầu để sinh viên tiếp cận trực tiếp phần mềm thiết kế, quy trình sản xuất và tiêu chuẩn công nghiệp.
• Thứ hai là thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có chọn lọc, không chỉ vì vốn, mà vì công nghệ, chuẩn mực quản trị và mạng lưới toàn cầu mà các tập đoàn mang theo.
• Thứ ba là nuôi dưỡng nội lực doanh nghiệp Việt Nam thông qua các cơ chế hỗ trợ startup công nghệ và doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn.
• Thứ tư là định hình các nhóm sản phẩm công nghệ chủ lực của thành phố, từ điện tử, công nghệ thông tin, đô thị thông minh đến y sinh, gắn thiết kế vi mạch với sản phẩm cụ thể.
• Thứ năm là xây dựng hành lang chính sách thông thoáng, ưu đãi về thuế, vốn và hạ tầng cho hoạt động nghiên cứu và phát triển.
• Cuối cùng là hình thành các viện nghiên cứu và trung tâm thiết kế vi mạch tầm cỡ quốc gia tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi hội tụ nhân tài, phát triển sở hữu trí tuệ và kết nối nghiên cứu với sản xuất.
Ba trụ cột nền tảng
Hệ sinh thái vi mạch
Nhân lực chất lượng cao
Đào tạo quy mô lớn, gắn kết chặt chẽ với công nghệ tiên tiến và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
Thu hút FDI chiến lược
Lựa chọn các tập đoàn bán dẫn toàn cầu, mang theo công nghệ nguồn và chuẩn mực quốc tế.
Doanh nghiệp nội địa
Phát triển Startup, hỗ trợ doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi cung ứng vi mạch.
Ba trụ cột chiến lược
Dài hạn
Gắn chip với sản phẩm
Phát triển chip cho điện tử, đô thị thông minh, công nghệ thông tin và y sinh.
Cơ chế - Chính sách
Ưu đãi thuế, hỗ trợ vốn, đầu tư hạ tầng và quyết liệt giảm rào cản hành chính.
Trung tâm nghiên cứu QG
Xây dựng viện nghiên cứu, trung tâm thiết kế vi mạch hiện đại tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Sáu trụ cột nói trên chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi được triển khai đồng bộ, bền bỉ trong một tầm nhìn dài hạn. Con đường xây dựng trung tâm nhân lực và đổi mới sáng tạo bán dẫn không dễ dàng, nhưng là lựa chọn chiến lược phù hợp với vị thế và khát vọng của Thành phố Hồ Chí Minh.
Khi con người được đặt ở vị trí trung tâm của chính sách phát triển, ngành vi mạch không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà trở thành động lực cho một mô hình tăng trưởng mới. Nếu thành công, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ không chỉ giải được bài toán nhân lực trước mắt, mà còn khẳng định vai trò là một mắt xích quan trọng trong bản đồ bán dẫn toàn cầu, góp phần đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Chỉ đạo sản xuất: Lê Nam Tư
Tổ chức sản xuất: Tùng Quang
Nội dung: Minh Phương, Từ Anh Tuấn, Tất Đạt
Ảnh: Tùng Anh, Thế Anh
Trình bày: Tùng Anh
